Dương Ngọc Hoàn sinh ra trong một gia đình quan lại bậc trung, nhiều đời làm quan ở địa phương. Khi đến tuổi cập kê, Dương Ngọc Hoàn được gả cho hoàng tử Lý Mạo – con trai vua Đường Huyền Tông.
Nếu như Đường Huyền Tông không vì tham sắc mà quên sạch đạo nghĩa, cắt ngang hôn nhân của chính con mình, có lẽ cuộc đời Dương Ngọc Hoàn cũng sẽ trôi qua bình lặng như phu nhân của những quan lại và quý tộc khác, danh sách "Tứ đại mỹ nhân" có lẽ cũng sẽ thay đổi nhiều.
Thế nhưng hành động vì tham sắc mà hỏng tình cha con của Đường Huyền Tông đã làm cuộc đời Dương Ngọc Hoàn thay đổi một cách không thể đảo ngược.
Năm Khai Nguyên thứ 25 (năm 737), sủng phi của Đường Huyền Tông - mẹ đẻ của Lý Mạo - là Vũ Huệ Phi qua đời. Từ đây Đường Huyền Tông mỗi ngày đều trầm uất không vui, cả hậu cung rộng lớn bấy giờ không ai khiến Đường Huyền Tông vừa ý.
Cuộc sống của ông tiếp tục như vậy trong 3 năm, cho đến khi hoạn quan Cao Lực Sỹ phát hiện ra vương phi của Thọ Vương Lý Mạo – Dương Ngọc Hoàn.
Cuối cùng, qua sự "sắp xếp" của Cao Lực Sỹ, Đường Huyền Tông đã gặp được Dương Ngọc Hoàn ở cung Hoa Thanh. Dương Ngọc Hoàn vốn có nhan sắc trời cho, lại tinh thông cầm kỳ thi họa, có thể vừa múa vừa hát, người đương thời từng gặp đều so sánh như tiên nữ xuống trần. Đường Huyền Tông lúc bấy giờ tuy đã ngoài 50 tuổi, nhưng khi gặp được Dương Ngọc Hoàn thì tinh thần phấn chấn như tìm lại được toàn bộ sức trẻ.
Không kiềm chế được ham muốn của bản thân, Đường Huyền Tông đã sắp xếp một màn kịch tinh vi: Đầu tiên, cho Dương Ngọc Hoàn xuất gia với danh nghĩa để cầu phúc cho Vũ Huệ Phi, sau đó một thời gian lại cho hoàn tục, quay về làm người tự do rồi mới cho vào cung.
Lý Thọ chứng kiến người vợ bị chính vua cha cướp đi mà không thể làm gì ngoài chịu đựng. Để "bồi thường" cho con, Đường Huyền Tông bèn lệnh đại thần Vi Chiêu Huấn gả con gái cho Lý Thọ. Thế nhưng những tổn thất đã xảy ra vốn đã quá lớn để bù đắp, mà những hậu quả cho hành vi của Đường Huyền Tông cũng từ đây dần dần bạo phát.