Cá rô thóc to cỡ nào mà đem chiên xù, nấu canh lá me ăn có mấy bữa mà nên vợ nên chồng?

Má nhìn đĩa rô thóc đồng chiên xù đặt bên cạnh tô canh cá rô nấu me,  cười cười “đúng kiểu ăn cơm, húp canh, nhâm nhi cá chiên ngày mưa”. 

Nhưng tôi biết ẩn trong nụ cười của má đầy một nỗi nhớ ngoại không nguôi. Cũng những buổi chiều đúng độ này, ngoại thường ngồi đợi mưa, sấm dứt để vác lờ ra đồng săn cá rô thóc.

Cá rô ông ngoại mang về, con nào con nấy giãy đành đạch. Bà lục đục bắt tay vào chế biến các món. Ngày xưa ông thương bà cũng vì mùi vị cá rô bà nấu. 

Ông vốn là người đi cắt lúa thuê. Một bận ghé làng trúng dịp mùa lúa chín, duyên nợ đưa đẩy ông cắt lúa ngay trên cánh đồng nhà ngoại. 

Bà mang ơ cơm với hai món cá rô chiên xù và cá rô thóc nấu canh lá me ra cho ông mấy lần mà nên vợ nên chồng. Rồi khi sinh má ra cho đến bây giờ, công thức chế biến cá rô được bà lưu truyền lại mà cả mấy cha con tôi ăn hoài không thấy chán.

Cá rô thóc, chỉ nhỉnh hơn ngón tay người lớn, thịt tuy ít nhưng béo và đặc biệt xương cá mềm. Cá rô thóc còn sống ngúng nguẩy rất hăng nên thông thường, trước khi làm phải ngâm cá vào nước muối khoảng hơn mươi phút cho cá lừ đừ. 

Cá được rửa sạch, để nguyên vảy, xếp vào rổ cho ráo nước. Sau đó, bắt chảo dầu lên bếp, đợi dầu nóng là bỏ cá vào chiên cho đến lúc chúng săn lại, vàng ngậy, thơm lừng cả chái bếp nhỏ.

Những lúc má hoặc bà chiên cá rô thóc, nhiệm vụ của tôi là ra hè hái mấy trái ớt, tiện thể hái luôn trái chanh và nhổ bụi gừng đem vào để má pha nước chấm. 

Gừng rửa sạch, lột vỏ, cắt lát rồi cho vào cối giã nhỏ, sau đó đâm cùng tỏi và ớt đến nhuyễn, đổ ra chén rồi thêm đường, bột ngọt vào, pha nước mắm vừa đủ, vắt miếng chanh nữa là thành một chén nước chấm ngon hết ý. Nước mắm là chất xúc tác giúp món rô thóc chiên xù được thăng hoa.

Riêng món canh me cá rô thóc, chỉ cần chọn những ngọn lá me còn non, rửa sạch và tuốt lấy lá, bỏ cọng. 

Cá ướp cùng một chút gia vị, tiêu, nước mắm, gừng tươi. Khi nước nấu canh đã sôi, cho cá vào vừa chín thì thêm lá me, rắc tiêu đã xay nhuyễn rồi nhanh tay tắt bếp, cho thêm vài lát ớt, rắc hành, ngò om, ngò gai xắt nhuyễn lên tăng sự quyến rũ nhờ hương vị đậm đà. Ngày mưa, mẻ cá rô thóc chiên và nấu canh me ngon nhớ đời.

Chiều nay, bên mâm cơm quê nhà, từng cơn gió lạnh tạt vào chái bếp, thổi qua mái tóc má bạc phơ. Nhìn đôi tay gầy gò của má từng chế biến hàng trăm lần món cá rô thóc, nuôi tôi khôn lớn mà chợt thấy thời gian trôi nhanh quá, nghe lòng chùng xuống xốn xang…