Trước tình hình giá vật liệu liên tục tăng cao trong thời gian qua đã tác động trực tiếp tới các dự án hạ tầng giao thông, dự án cao tốc Bắc - Nam, Bộ GTVT đã kiến nghị Bộ Xây dựng về việc thay đổi phương pháp điều chỉnh giá hợp đồng từ sử dụng chỉ số giá sang bù trừ trực tiếp.
Cụ thể, Bộ GTVT kiến nghị về việc thay đổi phương pháp điều chỉnh giá hợp đồng từ sử dụng chỉ số giá sang bù trừ trực tiếp, cũng như thay đổi công thức điều chỉnh giá hợp đồng để phù hợp với tỷ trọng vật liệu chủ yếu của công trình.
Đánh giá về việc điều chỉnh này, Bộ Xây dựng cho biết, thực tế nếu có vướng mắc này, do xuất phát từ nhiều nguyên nhân trong đó có chủ quan của chủ đầu tư chưa đánh giá kỹ lưỡng rủi ro về biến động giá đối với một số loại vật liệu chủ yếu dẫn đến việc quyết định áp dụng phương pháp và công thức điều chỉnh giá hợp đồng không phù hợp trong quá trình lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng.
Để có cơ sở xem xét, tháo gỡ vướng mắc về hợp đồng xây dựng tại các dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ GTVT tổng hợp, đánh giá, phân tích và đề xuất đối với từng trường hợp điều chỉnh hợp đồng.
Ngoài ra, điều chỉnh giá hợp đồng do ảnh hưởng biến động giá vật liệu, trong đó xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ của các chủ thể có liên quan làm cơ sở để cơ quan có thẩm quyền cho ý kiến về sự phù hợp pháp luật của các đề xuất này.
Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng cần tổng hợp, đánh giá tác động và đề xuất cụ thể những nội dung cần sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật hiện hành cho phù hợp với thực tiễn biến động giá trong thời gian vừa qua đối với công trình giao thông.
Đối với các nội dung liên quan đến công bố giá, chỉ số giá xây dựng phục vụ công tác lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng và thực hiện hợp đồng xây dựng, Bộ Xây dựng cho biết trong vòng 1 năm qua đã có ít nhất 3 văn bản đôn đốc các địa phương kịp thời công bố, bám sát với diễn biến giá cả của thị trường.
Riêng đối với các địa phương có cao tốc Bắc - Nam đi qua, Bộ Xây dựng sẽ cử đoàn công tác thực hiện chức năng quản lý nhà nước để kiểm tra việc thực hiện công bố giá/chỉ số giá tại địa phương.
Đối với các vướng mắc về định mức đặc thù chuyên ngành và một số định mức chi phí áp dụng cho công trình giao thông, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ GTVT tập trung chỉ đạo các đơn vị chức năng rà soát, đánh giá việc xây dựng, áp dụng, vận dụng các định mức dự toán đặc thù, chuyên ngành tại các công trình, dự án đã và đang triển khai, thuộc phạm vi quản lý.
Từ đó, có căn cứ để xây dựng, ban hành các định mức dự toán còn thiếu, điều chỉnh các định mức chưa phù hợp theo quy định, trước mắt tập trung vào công tác xây dựng đường bộ, nhà ga hàng không.
Bộ Xây dựng cũng đề nghị Bộ GTVT tổng hợp số liệu về chi phí quản lý dự án, tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, tư vấn thiết kế xây dựng, giám sát xây dựng đã thực hiện tại các dự án trước đây gửi về Bộ Xây dựng làm cơ sở nghiên cứu, đánh giá, xem xét điều chỉnh định mức (nếu có) đảm bảo phù hợp với đặc thù của công trình giao thông, đúng quy định pháp luật.
Thời gian vừa qua, giá nhiên liệu, vật liệu xây dựng có biến động lớn, đã gây khó khăn cho chủ đầu tư trong việc quản lý giá thành, quản lý chi phí đầu tư xây dựng; gây khó khăn cho nhà thầu trong việc triển khai thi công, đặc biệt đối với các gói thầu, dự án lớn như các dự án cao tốc dẫn đến nhà thầu có tâm lý thi công cầm chừng, chờ giá xuống, làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công và kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công.
Nhiều nhà thầu đang kiến nghị Bộ GTVT báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép xây dựng bộ chỉ số giá riêng cho các dự án cao tốc Bắc – Nam theo hướng chủ đầu tư được thuê đơn vị Tư vấn để tính toán chỉ số giá cho các gói thầu.
Đồng thời, nhà thầu kiến nghị cho phép điều chỉnh quy định hợp đồng về nội dung sử dụng nguồn chỉ số giá được xây dựng riêng cho dự án.
Bên cạnh đó, cần tiến hành tách các hạng mục công việc sử dụng vật liệu có mức độ biến động giá lớn (như sắt thép, xăng dầu, xi măng, nhựa đường, cát, đá…) áp dụng công thức điều chỉnh giá riêng, các hạng mục còn lại áp dụng công thức điều chỉnh giá chung để phù hợp với tình hình biến động giá trong quá trình triển khai thi công dự án.