Một người thợ đào vàng ở Canada đã vô tình phát hiện thấy xác ướp gần như còn nguyên vẹn của con voi ma mút non đã bị đóng băng suốt kỷ Băng Hà từ hơn 30.000 năm trước.
Đó là xác của một con voi ma mút lông xoăn. Khu vực được tìm thấy là mỏ vàng Klondike ở Trʼondëk Hwëchʼin, thuộc vùng lãnh thổ Yukon ở cực tây nước này.
Theo mô tả của các nhà khảo cổ học, mẫu vật được bảo quản gần như còn nguyên vẹn với da và lông dính trên cơ thể nhờ được chôn vùi dưới tầng đất đóng băng vĩnh cửu.
Nhóm chuyên gia đã đặt tên cho mẫu vật là "Nun cho ga", có nghĩa là "con vật to lớn" trong tiếng Hän của người bản địa. Khi còn sống, "Nun cho ga" được cho là đã đi lang thang khắp Yukon cùng với ngựa hoang, sư tử hang động và bò rừng thảo nguyên khổng lồ.
Giới chức địa phương khẳng định, đây là "phát hiện quan trọng và hiếm thấy" tại một khu vực như Yukon - nơi có "hồ sơ hóa thạch nổi tiếng thế giới về động vật kỷ Băng Hà".
Tiến sĩ Grant Zazula, một nhà cổ sinh vật học, cho rằng "khám phá này đóng vai trò quan trọng nhất về cổ sinh vật học ở khu vực Bắc Mỹ". Cũng theo vị chuyên gia này, có thể con voi ma mút non đã đi cùng mẹ nhưng tự ý mạo hiểm đi hơi xa và rồi mắc kẹt vĩnh viễn trong lớp bùn.
Trong khi đó, Giáo sư Dan Shugar đến từ Đại học Calgary, một trong những thành viên của nhóm khảo cổ, nói rằng khám phá này "là điều thú vị nhất từng được tham dự". Ông đã mô tả chi tiết con vật được bảo quản ra sao, còn nguyên vẹn móng chân, da, lông, thân, thậm chí cả ruột và bữa ăn cỏ cuối cùng của nó.
"Nun cho ga" chết trong tư thế "khoanh chân" với chiếc vòi mềm nhũn, cơ thể co quắp. Móng guốc của nó thậm chí còn giữ được những đường rãnh do bị mài mòn. Giới chuyên gia rất phấn khích trước độ nguyên vẹn tới khó tin của mẫu vật.
Được biết, Yukon vốn nổi tiếng với kho lưu trữ hóa thạch kỷ Băng Hà, nhưng hiếm khi những phát hiện nào tìm thấy sinh vật còn nguyên vẹn và bảo quản tốt như lần này.
"Vốn là một nhà cổ sinh vật học kỷ Băng Hà, tôi có ước mơ trọn đời là được nhìn thấy một con voi ma mút thật. Đến nay, giấc mơ thành hiện thực. Đây là một trong những động vật thời kỳ này được ướp xác kinh ngạc nhất từng phát hiện trên thế giới", chuyên gia Zazula chia sẻ.
Voi ma mút lông xoăn có kích thước tương đương với voi châu Phi, từng lang thang trên lãnh nguyên băng giá của châu Âu và Bắc Mỹ suốt 140.000 năm và biến mất khoảng 10.000 năm trước. Con người thời kỳ đầu từng săn lùng chúng làm thức ăn, dùng xương và ngà voi chế tạo thành tác phẩm nghệ thuật, công cụ nhà ở.
Yukon, Canada, là khu vực có hồ, sông, núi, lãnh nguyên và rừng phương bắc. Lãnh thổ này được biết tới với những kỳ quan thiên nhiên như bắc cực quang.
Du khách tới đây có thể ghé thăm sa mạc nhỏ nhất thế giới là Carcross chỉ rộng chừng một dặm vuông. Sự bất thường về địa lý này là tàn dư của kỷ Băng Hà từng bị tuyết bao phủ suốt cả năm.
Rất lâu trước khi có sự xuất hiện của người châu Âu, miền trung và miền nam Yukon đã có dân cư sinh sống. Các địa điểm khảo cổ học ở Yukon chứa bằng chứng sớm nhất về sự hiện diện các khu định cư con người ở Bắc Mỹ.