Điều ít biết bên trong căn biệt thự cổ trăm tuổi giữa “phố Tây” ở Hà Nội
Căn biệt thự cổ trăm tuổi giữa “phố Tây” Hà Nội. Clip: Phương Linh - Nguyễn Tùng
Căn biệt thự số 8 phố Chân Cầm được xây dựng vào năm 1931, chủ nhân ban đầu của nơi đây là cụ Vũ Huy Quang, từng là thư ký văn phòng của một luật sư. Từ năm 1955, sau khi cuộc kháng chiến chống Pháp kết thúc, căn biệt được Nhà nước chia ra để cho nhiều gia đình khác đến ở. Căn biệt thự có diện tích 345m2, bao gồm một tầng trệt và hai tầng lầu.
Ấn tượng đầu tiên về căn biệt thự là một vẻ đẹp nguy nga tráng lệ ẩn dưới lớp vỏ điêu tàn, nhuốm màu rêu phong của năm tháng. Căn nhà được thiết kế dựa trên phong cách Pháp cổ kết hợp với văn hoá Việt Nam, là ví dụ điển hình của lối kiến trúc Đông Dương sang trọng, tỉ mỉ nhưng cũng rất đỗi quen thuộc, gần gũi.
Bước vào phía cổng là hai cột trụ được làm bằng đá cẩm thạch trắng với những chiếc chuông nhỏ, phía trên được thiết kế như một bồn hoa để trồng cây cảnh, đây là một kiểu dáng rất dễ bắt gặp trong những công trình kiến trúc Pháp trước đây. Phần sảnh ở tầng hai được xây dựng thiết kế lộ thiên dựa trên hình tượng của một đài sen tạo một cảm giác rất mộc mạc, dân giã.
Đặc biệt, hai chiếc cầu thang xoắn được lắp đặt đối xứng dẫn vào đại sảnh khiến những vị khách ghé thăm nơi đây có cảm giác như đang bước vào cung điện của những bậc vua chúa phương Tây. Giờ đây, một bên cầu thang đã được chủ quán cafe tại tầng 2 trang trí bằng những chậu cây cảnh nhỏ.
Nhiều ý kiến cho rằng, căn biệt thự này có kết cấu vô cùng vững chắc, tuy đã được xây dựng gần trăm năm nhưng thời gian chỉ có thể tàn phá lớp vỏ bên ngoài. Cánh cổng và hàng rào sắt được thiết kế rất dày và bền, tuy phần lớn đã bị rỉ sét nhưng vẫn vô cùng chắc chắn.
Khi chủ kinh doanh tới thuê căn biệt thự làm địa điểm buôn bán, họ dường như đã vô tình "thổi" một cái hồn rất trẻ trung, mới mẻ lên vẻ xưa cũ, cổ kính của nó. Ngày nay, căn biệt thự số 8 phố Chân Cầm không chỉ được biết đến bởi những giá trị lịch sử to lớn mà nó còn là một địa điểm được nhiều bạn trẻ đam mê phong cách cổ điển yêu thích, săn đón.
Thế nhưng, cũng chỉ có lớp vỏ bọc bên ngoài của căn biệt thự xứng đáng được người ta tán thưởng. Ít ai biết rằng, cuộc sống của người dân tại căn biệt thự này không hề dễ dàng, tốt đẹp như mọi người vẫn tưởng.
Theo lời một người dân sống gần 70 năm tại đây chia sẻ, góc trái biệt thự trước đây vốn là của người giúp việc, chính giữa là gara ô tô và hai tầng phía trên lần lượt là phòng khách, phòng ăn, phòng ngủ của gia đình người chủ cũ. Căn biệt thự vốn dĩ rất rộng rãi nhưng đã trở nên chật chội khi được Nhà nước chia cho cả chục hộ gia đình.
Ngoài những bất tiện trong không gian sinh hoạt, cơ sở vật chất tại căn biệt thự đã và đang ngày càng xuống cấp. Mặt tường phần sân bên trong bị lở loét, nứt vỡ đáng kể. Hơn nữa, đường ống cống thoát nước đổ xuống tầng một cũng gặp nhiều vấn đề, khiến dân cư tại đây thường xuyên đối mặt với tình trạng hôi thối, bốc mùi.
Ba năm trở lại đây, phần mái ngói phía trên của của căn biệt thự liên tục xảy ra hiện tượng rơi vỡ vô cùng nguy hiểm. Mái ngói được sản xuất từ năm 1930 rất dày, cứng và nặng đe dọa nghiêm trọng tới đời sống của người dân. Tuy chính quyền địa phương đã cho lợp lại tấm ngói và xây dựng những ống máng để che chắn nhưng đây vẫn chỉ là giải pháp tạm thời.
Được biết, từng có người bày tỏ niềm yêu thích với căn biệt thự và ngỏ ý mua lại với số tiền "khủng" lên đến vài chục tỷ nhưng việc thương lượng giữa những chủ nhà ở đây còn nhiều bất đồng nên chưa thể đưa ra quyết định chung.
Càng ngắm nhìn căn biệt thự, người ta càng cảm thấy xót xa trước một vẻ đẹp vang bóng một thời. Trong số những căn biệt thự được xây trước 1954, căn biệt thự số 8 phố Chân Cầm đang được chính quyền thành phố Hà Nội xếp vào nhóm 1, nhóm những căn biệt thự khi xây dựng, cải tạo phải giữ nguyên như ban đầu.
