Mục tiêu điều tiết tiếp theo của Trung Quốc là thuật toán

Cơ quan quản lý không gian mạng của Trung Quốc, một trong những cơ quan quản lý mạnh mẽ nhất của đất nước, đã công bố danh sách 30 thuật toán vào ngày 15/8 cùng với mô tả ngắn gọn về mục đích của chúng từ các công ty bao gồm công ty thương mại điện tử Alibaba và gã khổng lồ trò chơi Tencent. Nó được đưa ra sau khi Trung Quốc ban hành luật vào tháng 3 quản lý cách các công ty công nghệ sử dụng thuật toán khuyến nghị.

Dưới đây là một số điều khoản trong quy định thuật toán của Trung Quốc:

•           Các công ty không được sử dụng các khuyến nghị thuật toán để làm bất cứ điều gì vi phạm luật pháp Trung Quốc, chẳng hạn như gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia.

•           Các dịch vụ đề xuất thuật toán cung cấp thông tin tin tức cần phải có giấy phép và không thể đẩy ra các tin tức giả mạo. Điều khoản này là một bổ sung mới cho các quy tắc dự thảo năm ngoái.

•           Các công ty cần thông báo cho người dùng về "nguyên tắc cơ bản, mục đích và cơ chế hoạt động chính" của dịch vụ đề xuất thuật toán.

•           Người dùng phải có thể chọn không tham gia các dịch vụ đề xuất thông qua các thuật toán.

•           Người dùng phải có thể chọn hoặc xóa các thẻ được sử dụng để cung cấp các thuật toán đề xuất và đề xuất mọi thứ cho chúng.

•           Các công ty phải tạo điều kiện thuận lợi cho việc "sử dụng an toàn" các dịch vụ khuyến nghị bằng thuật toán cho người cao tuổi, bảo vệ họ trước những thứ như gian lận và lừa đảo. Đây cũng là một bổ sung mới cho dự thảo trước đó.

Như vậy, các công ty có thể bị phạt từ 10.000 nhân dân tệ đến 100.000 nhân dân tệ (từ khoảng $ 1,570 đến $ 15,740) nếu vi phạm các quy tắc.

Ở đây, các thuật toán rất quan trọng đối với số lượng công ty công nghệ hoạt động - từ việc đề xuất các mặt hàng trên các ứng dụng thương mại điện tử cho người dùng, đến các đề xuất trên nguồn cấp dữ liệu mạng xã hội.

Vốn dĩ, các thuật toán là nước sốt bí mật đằng sau thành công của nhiều công ty công nghệ của Trung Quốc. Chúng có thể được sử dụng để nhắm mục tiêu người dùng bằng các sản phẩm hoặc video dựa trên thông tin về khách hàng đó.

Các quy tắc thuật toán mới được cho là có khả năng tác động đến các mô hình kinh doanh của các công ty công nghệ vì chúng có tầm quan trọng như thế nào đối với cách các công ty này hoạt động, mặc dù nhiều công ty trong số họ khẳng định rằng họ có thể sẽ thích nghi trong thời gian dài hơn.

Các quy tắc này có thể có nhiều tác động hơn đến các công ty trong ngắn hạn, đặc biệt là khi các công ty công nghệ Trung Quốc gấp rút giải thích, thực hiện và tuân thủ các quy tắc này, cùng với một loạt quy định công nghệ khác được thông qua gần đây.

"Đồng thời, mặc dù những quy định này rất rộng rãi và sâu rộng, nhưng chúng không phải là một 'bản án tử hình' tuyệt đối dành cho các công ty. Trong trung và dài hạn, không phải là không thể mà các công ty có thể phát triển các giải pháp toàn diện để tuân thủ các quy tắc trong khi vẫn đáp ứng các mục tiêu kinh doanh [đã được điều chỉnh]. 

Những thay đổi này phản ánh một số mối quan tâm lớn nhất của xã hội Trung Quốc hiện nay - kiểm soát nội dung trực tuyến, cuộc khủng hoảng dân số già, tính minh bạch của các công ty công nghệ lớn, hành vi chống cạnh tranh - và tìm cách thoát ra trước một tương lai nơi các thuật toán được sử dụng để ăn mòn sự đoàn kết xã hội hoặc làm trầm trọng thêm các vấn đề thị trường", Kendra Schaefer, đối tác tại Bắc Kinh của công ty tư vấn Trivium Trung Quốc, nói với CNBC.

Thông tin chi tiết thuật toán lại rất mỏng trong hồ sơ công khai. Ví dụ: thuật toán do ByteDance thực hiện cho Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc, được sử dụng để đề xuất đồ họa, video, sản phẩm và dịch vụ có thể được người dùng quan tâm thông qua dữ liệu hành vi như nhấp chuột và thích, theo hồ sơ của cơ quan quản lý không gian mạng Trung Quốc.

Hồ sơ cho biết thuật toán cho Taobao, thị trường Trung Quốc của Alibaba, được sử dụng để đề xuất nội dung trên trang chủ và các phần khác của ứng dụng thông qua dữ liệu tìm kiếm lịch sử của người dùng.

Mặc dù hồ sơ công khai từ cơ quan quản lý không gian mạng giữ cho mọi thứ ngắn gọn, nhưng không rõ cơ quan quản lý này đã có bao nhiêu thông tin chi tiết về hoạt động bên trong đằng sau các thuật toán từ các công ty công nghệ đó.

CNBC đã liên hệ với Alibaba, Tencent, Baidu, ByteDance và NetEase để đưa ra bình luận thêm về câu chuyện này. Có thể thấy, động thái của Trung Quốc để tạo ra một hệ thống đăng ký cho các thuật toán là chưa từng có. Mỹ và Liên minh châu Âu vẫn chưa đưa ra bất cứ điều gì giống như luật được thấy ở Trung Quốc, mặc dù các nhà lập pháp châu Âu hiện đang tranh luận về các quy tắc xung quanh việc sử dụng trí thông minh nhân tạo áp dụng cho các nền tảng thương mại điện tử, công nghệ truyền thông xã hội.