Mỹ lên kế hoạch thành lập liên minh "Chip 4" với Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan

Một khía cạnh mới đã xuất hiện trong căng thẳng địa chính trị đang diễn ra do chuyến công du châu Á đầy khiêu khích của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi sau khi Hàn Quốc quyết định tham dự cuộc họp sơ bộ của liên minh "Chip 4".

Sự tham gia của Seoul vào cuộc họp sơ bộ cho cái gọi là nhóm "Chip 4" có thể nâng cao cổ phần cho Hàn Quốc khi nước này tìm cách điều hướng cuộc cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về công nghệ bán dẫn và vi xử lý.

Vốn dĩ, chất bán dẫn là mặt hàng xuất khẩu số 1 của Hàn Quốc. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của họ, trong khi công nghệ của Mỹ như thiết bị chế tạo chip là chìa khóa để sản xuất chip và cả hai quốc gia đều là những khách hàng lớn.

Trong phần bình luận của mình với các phóng viên, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Park Jin không nêu chi tiết về những gì sẽ được thảo luận ngoài việc cho biết đất nước sẽ tham dự cuộc họp quan trọng này.

"Nhóm Chip 4 nhằm mục đích tạo điều kiện ổn định chuỗi cung ứng và bồi dưỡng nhân tài trong hệ sinh thái bán dẫn. Vì ngành công nghiệp bán dẫn là một trong số ít các ngành công nghiệp lớn mà Hàn Quốc có khả năng cạnh tranh toàn cầu, quốc gia này đương nhiên sẽ cố gắng tham gia vào hệ sinh thái này để không đánh mất vị thế như vậy. Vì vậy, từ quan điểm của Hàn Quốc, đó thực sự không phải là một nỗ lực nhằm vào một quốc gia cụ thể", Bộ Ngoại giao Park Jin nói.

Nhưng liệu Hàn Quốc có nên tham gia liên minh 'Chip 4'?

Với những gợi ý về việc mất thị trường Trung Quốc, các chuyên gia cho rằng việc tham gia nền tảng chống Trung Quốc này có thể là "đòn tự sát thương mại" đối với Hàn Quốc vì Trung Quốc không chỉ là nước tiêu thụ chất bán dẫn lớn nhất mà còn là đối tác thương mại lớn nhất của họ.

Ngoài việc mang lại thiệt hại về kinh tế, sáng kiến do Mỹ dẫn đầu này sẽ tạo ra sự hiểu lầm và ngờ vực giữa Bắc Kinh và Seoul. Cân nhắc về các biện pháp đối phó mà Trung Quốc sẽ thực hiện nếu Seoul gia nhập liên minh này, chính sách đã đặt ra câu hỏi: "Liệu Hàn Quốc có nên tham gia liên minh Chip 4 không?" Đó là một quyết định nhạy cảm về thời gian để trả lời câu hỏi này, nếu xét đến lợi ích quốc gia, an ninh khu vực và thực tế địa chính trị.

"Chip 4" là một nền tảng do Mỹ làm mũi nhọn để cô lập Trung Quốc khỏi chuỗi giá trị chất bán dẫn toàn cầu. Vào tháng 3, Washington đã đề xuất với Nhật Bản, Hàn Quốc và khu vực Đài Loan để bắt đầu liên minh chip này, một động thái rõ ràng nhằm kiềm chế vị thế của Trung Quốc trên thị trường chip toàn cầu. Mặc dù Hàn Quốc đã tham gia một số sáng kiến do Mỹ hậu thuẫn trong khu vực này, chẳng hạn như cái gọi là Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ - Thái Bình Dương (IPEF), nhưng quốc gia này sẽ ở trong tình trạng bất trắc khi tham gia liên minh mới.

Xem xét kịch bản kinh tế phức tạp này, các chuyên gia chỉ ra ít nhất 8 lý do giải thích tại sao Hàn Quốc không nên tham gia liên minh mới do Mỹ khởi xướng.

Đầu tiên, Hàn Quốc đã xuất khẩu chất bán dẫn trị giá 128 tỷ USD vào năm ngoái, trong đó Trung Quốc tiêu thụ gần 60%. Con số này cho thấy giá trị của thị trường Trung Quốc đối với Hàn Quốc. Nếu Hàn Quốc gia nhập liên minh, Trung Quốc có thể tăng tốc nỗ lực phát triển ngành công nghiệp bán dẫn trong nước để có thể tự chủ. Ngoài việc thay thế chất bán dẫn của Hàn Quốc bằng các chất thay thế được sản xuất trong nước, động thái này sẽ giúp Trung Quốc chiếm thị phần của Hàn Quốc và các quốc gia khác với chip giá cả phải chăng. Kết quả là, xuất khẩu chất bán dẫn của Hàn Quốc sẽ bị giáng một đòn mạnh nếu nước này gia nhập nhóm độc quyền này một cách mù quáng chống lại Trung Quốc.

Thứ hai, vào năm 2018, thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và Hàn Quốc đã vượt 300 tỷ USD, gấp khoảng 60 lần thương mại 30 năm trước khi hai nước này thiết lập quan hệ ngoại giao. Trung Quốc không chỉ là đối tác thương mại và điểm xuất khẩu lớn nhất của Hàn Quốc mà còn là nguồn nhập khẩu và du học lớn nhất. Những dữ liệu này mô tả nền kinh tế Hàn Quốc gắn bó với Trung Quốc sâu sắc như thế nào. Rõ ràng, việc Seoul tham gia "Chip 4" sẽ làm tổn hại đến quan hệ thương mại tổng thể với Bắc Kinh, điều này cần phải được xem xét một cách thận trọng.

Thứ ba, sau khi gia nhập "Chip 4", Mỹ có thể buộc Hàn Quốc hạn chế xuất khẩu chất bán dẫn sang Trung Quốc để hiện thực hóa động cơ của liên minh này nhằm duy trì ý tưởng này kiểu: "Nước Mỹ trên hết", do đó sẽ dẫn đến thâm hụt thương mại cao hơn. 

Thứ tư, mặc dù "Chip 4" tập trung vào chất bán dẫn, nó sẽ có tác động đến các ngành công nghiệp khác vì "hiệu ứng lan tỏa". Bất kỳ xích mích nào trong kinh doanh chip đều có thể ảnh hưởng xấu đến việc xuất khẩu các sản phẩm khác từ Hàn Quốc sang Trung Quốc.

Thứ năm, Hàn Quốc đang tạo ra sự cân bằng tốt giữa Trung Quốc và Mỹ khi nước này nằm trong ranh giới của sự cạnh tranh ngày càng tăng giữa Trung Quốc và Mỹ. Chiến lược cân bằng tinh tế của Seoul với đối tác thương mại lớn nhất, Trung Quốc và đồng minh quân sự quan trọng của họ, Mỹ, đã được đưa vào thử nghiệm trước nghi vấn gia nhập liên minh chip do Mỹ hậu thuẫn.

Thứ sáu, Mỹ đã và đang nỗ lực kiềm chế sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc ở khu vực này thông qua một số sáng kiến như Đối thoại Tứ giác An ninh (Quad), IPEF và các sáng kiến khác. Và "Chip 4" cũng là một phần trong kế hoạch lâu dài của Mỹ. Nhóm liên minh nhỏ này có ý định chia rẽ ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu, kích động một "cuộc chiến thương mại mới" mà các nước châu Á sẽ là nạn nhân trực tiếp, sau đó là phần còn lại của thế giới. 

Thứ bảy, liên minh chip này khác với các sáng kiến khác do Mỹ dẫn đầu trong khu vực này vì nó liên quan đến sự tham gia của khu vực Đài Loan của Trung Quốc, một mối quan tâm nhạy cảm đối với Trung Quốc. Công nhận Đài Loan là một "quốc gia riêng biệt" trong liên minh này là vi phạm trực tiếp nguyên tắc một Trung Quốc.

Cuối cùng, thương mại quốc tế diễn ra dựa trên "lòng tin" sẽ bị nghi ngờ nghiêm trọng về phía Hàn Quốc, nếu nước này đột ngột gia nhập nhóm này chống lại Trung Quốc với mục tiêu chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nhìn chung, Seoul đã bị mắc kẹt giữa một tảng đá và một nơi khó khăn sau khi nhận được đề xuất từ Washington về việc tham gia liên minh "Chip 4", cũng là lựa chọn ngoại giao thách thức nhất mà họ sẽ phải đối mặt. Chính phủ Hàn Quốc cần lưu ý rằng, nền kinh tế toàn cầu được kết nối sâu sắc và hội nhập không thể tách rời trong thế giới đa cực này. Vì lẽ đó, Seoul nên thực hiện các bài tập cần thiết với tính toán cẩn thận trước khi tham gia liên minh này.