Để thành công với ô tô điện như VinFast, Geleximco của tỷ phú Vũ Văn Tiền có gì?

Tập đoàn Geleximco hoạt động trong lĩnh vực nào?

Ông Vũ Văn Tiền (sinh 1959) có biệt danh "Tiền Honda” sinh ra và lớn lên tại Tiền Hải, Thái Bình, Việt Nam. Ông hiện đang là Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Geleximco (Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu tổng hợp Hà Nội).

Geleximco - tiền thân là Công ty TNHH Xuất nhập khẩu tổng hợp Hà Nội, ra đời năm 1993 với vốn điều lệ ban đầu 3 tỷ đồng. Đến nay, tổng tài sản trên 50.000 tỷ đồng.

Theo đó, Geleximco hiện đang tập trung kinh doanh trong 5 lĩnh vực chính gồm: Sản xuất Công nghiệp, Tài chính - Ngân hàng, Bất động sản, Thương mại – Dịch vụ và Nông nghiệp công nghệ cao.

Dấu ấn rõ nét của Tập đoàn này là rất nhiều dự án bất động sản như Khu đô thị thành phố Giao lưu, Khu đô thị Geleximco Lê Trọng Tấn, Khu đô thị Cái Dăm, Khu đô thị Gelexia Riverside, dự án An Bình Plaza, dự án Geleximco Southern Star, Tổ hợp Văn phòng và thương mại dịch vụ - Tòa nhà Geleximco Peakview Tower…

Trong vực công nghiệp, nổi bật là các khoản đầu tư vào Nhà máy sản xuất phụ tùng ô tô, xe máy Honda Việt Nam (VAP), Nhà máy xi măng Thăng Long, Nhà máy giấy và bột giấy An Hòa, Nhà máy nhiệt điện Thăng Long.

Trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, Ngân hàng TMCP An Bình (Mã CK: ABB) và Công ty Chứng khoán An Bình là những “hạt nhân” không thể không nhắc đến khi đề cập tới hệ sinh thái Geleximco, đặc biệt là trong quá trình gọi vốn của Geleximco.

Theo thống kê từ Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), trong 3 đợt gọi vốn thành công nhất gần đây nhất, Geleximco đã huy động được gần 3.000 tỷ đồng trái phiếu.

Trong đó, đợt phát hành trái phiếu đầu tiên được Geleximco hoàn tất vào ngày 22/1/2022, với giá trị 979,73 tỷ đồng. Lô trái phiếu thứ 2 có số lượng 100 nghìn trái phiếu, mệnh giá 10 triệu đồng/trái phiếu. Qua đó, Geleximco thu về 1.000 tỷ đồng từ đợt phát hành này. Lô trái phiếu còn lại có giá trị 1.008 tỷ đồng.

Điều đáng nói, cả 3 lô trái phiếu này Chứng khoán An Bình là tổ chức đăng ký, lưu ký.

Đây cũng không phải là điều bất ngờ, bởi các lô trái phiếu phát hành trước đó của Geleximco cũng do Chứng khoán An Bình cung ứng dịch vụ tư vấn phát hành, lên thủ tục phát hành.

Trong năm 2021, Geleximco cũng từng ghi nhận giao dịch thế chấp 46,1 triệu cổ phiếu ABB thuộc sở hữu của Tập đoàn Geleximco cho ngân hàng TMCP Hàng Hải (MaritimeBank) để vay vốn.

Chưa hết, trong vòng 10 năm qua, Geleximco cũng đã phát sinh không ít đăng ký giao dịch bảo đảm để huy động vốn tại các ngân hàng khác nhau, trong đó có cả ABBank – hạt nhân trong hệ sinh thái của Geleximco. Hay nói cách khác, ABBank nhận thế chấp các tài sản từ hệ sinh thái Geleximco để cho Geleximco vay vốn, Geleximco lấy cổ phiếu ABB của ABBank đi thế chấp vay vốn.

Trong đó, tài sản thế chấp của Geleximco tại các ngân hàng không chỉ là cổ phần tại doanh nghiệp do Geleximco nắm giữ như giấy An Hòa, Geleximco còn thế chấp các dự án bất động sản từ hệ sinh thái của Tập đoàn, quyền đòi nợ, quyền nhận các khoản tiền, các khoản phải thu và các lợi ích khác phát sinh từ Hợp đồng mua bán căn hộ chung cư,…

“Kẻ thức thời mới là trang tuấn kiệt”

Mới nhất, Tập đoàn Geleximco của doanh nhân Vũ Văn Tiền đã ký thỏa thuận với Tổng Công ty Viglacera (VGC) để thuê lại diện tích 50 ha đất và cơ sở hạ tầng nhằm xây dựng Nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô điện tại Khu công nghiệp Tiền Hải, tỉnh Thái Bình.

Trước khi đầu tư xây dựng nhà máy ô tô điện ở quê nhà, ông Vũ Văn Tiền còn là một trong những cổ đông sáng lập Công ty TNHH Sản xuất Phụ tùng Ô tô Xe máy Honda Việt Nam (VAP) với tổng vốn đầu tư trị giá 90 triệu USD.

Theo đó, ông Tiền là người tiên phong liên doanh lên đến 30% cổ phần với Honda để thành lập công ty chuyên sản xuất phụ tùng ô tô, xe máy. Công suất lắp ráp của nhà máy xe Honda lên đến 400.000 xe/năm và sản xuất phụ tùng cung cấp cho các hãng Yamaha, Suzuki, Kawasaki và Honda Việt Nam.

Được biết, xe máy Honda do VAP lắp ráp từng có thời kỳ làm khuynh đảo thị trường cả nước ở thập niên 90 thế kỷ trước và cũng vì thế mà ông Vũ Văn Tiền có thêm biệt danh “Tiền Honda”. 

Cũng chính nhờ liên doanh với Honda, ông Tiền đã bứt phá lên được khi mấy năm đầu tiên chia cổ tức khoảng 14 – 15 triệu USD khiến ai cũng phải ngạc nhiên, trầm trồ bởi thời điểm giữa thập niên 90 thì đây là số tiền rất lớn.

Ông Tiền là người thức thời khi là vị doanh nhân trẻ tiên phong có thể liên doanh với Honda để sản xuất xe máy, linh phụ kiện, phụ tùng cung cấp cho nhiều hãng xe nổi tiếng. Là người tiên phong, ông Tiền phải đối mặt với nhiều thách thức bởi thập niên 90, nền kinh Việt Nam vẫn chưa phát triển và xe máy là phương tiện khá xa xỉ thời đó.

Mặc dù vậy, ông “Tiền Honda” đã mạnh dạn dám làm để đầu tư vào ngành công nghiệp này và sự thành công của ông là “trái ngọt” dành cho người tiên phong. Nhờ đó, vị doanh nhân quê Thái Bình đã có nguồn lực tài chính để lấn sân sang kinh doanh bất động sản, ngân hàng sau đó.

“Làm gì thì làm, kinh doanh gì thì kinh doanh, nhưng phải có tài sản làm nền tảng. Tài sản lớn thì kinh doanh lớn, tài sản bé thì kinh doanh bé”, ông Tiền từng chia sẻ với Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa.

Đến thời điểm này, khi ngành công nghiệp ô tô ở Việt Nam dần lớn mạnh và nhận thấy tiềm năng phát triển, vị doanh nhân quê lúa một lần nữa dấn thân khi quyết định đầu tư vào xe "xanh" thân thiện với môi trường. Đặc biệt, ô tô điện đang xu hướng chọn xe của người dùng. 

Ở các thị trường châu Âu, các hãng đang dần điện hóa những sản phẩm của mình. Nguyên nhân là bởi các nhà lập pháp châu Âu đã bỏ phiếu để cấm bán ô tô và xe tải chạy bằng động cơ Diesel và xăng ở EU từ năm 2035.

Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng chung của ngành công nghiệp ô tô thế giới. Các thương hiệu hiệu như Toyota đã và đang mở bán xe Hybrid, Mercedes-Benz sắp giới thiệu xe điện và sẽ ngừng phát triển động cơ đốt trong vào năm 2025.

Do đó, việc Tập đoàn Geleximco của doanh nhân Vũ Văn Tiền tham gia thị trường xe điện hiện nay tiếp tục là bước đi mang tính thời đại, bắt kịp với xu hướng phát triển chung của thị trường ô tô.

Đặc biệt, để phát triển ô tô điện trong nước, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 10/2022/NĐ-CP, quy định mức nộp lệ phí trước bạ của ô tô điện chạy pin sẽ là 0% trong 3 năm, tính từ 1/3/2022. 

Xu hướng chọn xe điện lên “ngôi” và dòng xe này cũng nhận được chính sách ưu đãi đặc biệt của Chính phủ chính là những nguyên nhân mà vị doanh nhân “Tiền Honda” quyết định nhảy vào cuộc chiến thị phần với các “ông lớn” hiện nay, trong đó có VinFast.

Geleximco sẽ làm xe điện như thế nào?

Sau VinFast, Geleximco sẽ là nhà sản xuất ô tô điện Việt Nam thứ 2 tham gia cạnh tranh. Tuy nhiên, trả lời Dân Việt, đại diện Ban dự án ô tô Tập đoàn Geleximco cho biết: “Geleximco không theo hướng của VinFast mà lấy thương hiệu và kiểm soát chất lượng của đối tác”.

Nghĩa là, Geleximco sẽ không tự mình nghiên cứu, phát triển và sản xuất một thương hiệu xe điện riêng của mình như cách mà VinGroup làm với VinFast. Thay vào đó, Tập đoàn Geleximco đa ngành này sẽ “chọn mặt gửi vàng” với một thương hiệu ô tô điện đã có sẵn trên thị trường hiện nay. Mặc dù vậy, Geleximco vẫn chưa công bố đó là thương hiệu nào.

Trong khi đó, trên thị trường hiện nay, Tesla là thương hiệu ô tô điện được người dùng biết đến nhiều nhất. Tuy nhiên, chắc chắn Geleximco sẽ không sản xuất, lắp ráp và phân phối hãng xe của tỷ phú Elon Musk.

Ngoài Tesla, trên thế giới không nhiều hãng ô tô thuần điện 100%, đa số đều là những thương hiệu đang phát triển song song động cơ đốt trong, Hybrid và dần điện hóa. Đặc biệt, những hãng xe nổi tiếng như Mercedes-Benz, Audi, BMW… thì đều đã được phân phối chính hãng tại Việt Nam.

Vậy câu hỏi đặt ra là Geleximco sẽ phân phối thương hiệu ô tô điện nào?

Đó sẽ là câu hỏi chưa thể giải đáp và biết chính xác ngay thời điểm này. Mặc dù vậy, nhiều người dùng phỏng đoán Geleximco sẽ sản xuất, lắp ráp một thương hiệu ô tô đến từ Trung Quốc.

Điều này hoàn toàn có cơ sở bởi Trung Quốc hiện nay là thị trường có nhiều thương hiệu ô tô điện nhất với những cái tên như BYD, Wuling, Chery hay Xpeng.

Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, trong 4 tháng đầu năm 2022, số lượng xe du lịch năng lượng mới, bao gồm cả xe điện thuần túy và hybrid sạc điện, đã tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái lên 1,49 triệu xe.

Đáng nói hơn, không có bất cứ thương hiệu xe điện nước ngoài nào nằm trong số 10 nhà sản xuất ô tô hàng đầu trong phân khúc xe năng lượng mới (NEV) năm 2022, ngoại trừ Tesla.

Số liệu trên cho thấy, những “ông lớn” như General Motors và Volkswagen đang tụt hậu so trên thị trường xe điện (EV) đang bùng nổ ở Trung Quốc. Đặc biệt, đối với xe điện thì công nghệ tiên tiến chính là bản lề để phát triển bền vững.

Do đó, việc Geleximco sẽ sản xuất, lắp ráp một thương hiệu xe điện đến từ Trung Quốc là hoàn toàn có cơ sở. Lợi thế của xe điện Trung Quốc là có mức giá rẻ, dồi dào công nghệ và thiết kế thời trang. Những yếu tố mà người dùng đặt lên hàng đầu khi chọn mua một chiếc ô tô điện.

Quay lại với câu chuyện Geleximco “tham chiến” ở thị trường xe điện Việt Nam, rõ ràng có rất nhiều khó khăn với dự án này và không khó để nhận ra điều đó.

Cụ thể, Geleximco sẽ thuê đất của Tổng Công ty Viglacera để xây dựng nhà máy, trong khi đó đối thủ VinFast lại ngược lại và đến nay đã sắp hoàn thành nhà thứ 2 tại Vũng Áng - Hà Tĩnh.

Không giống như xe xăng, xe điện sẽ sử dụng nhiều chip máy tính hơn để vận hành hàng tá công nghệ trên xe. Trong khi đó, tình trạng thiếu chip đang ảnh hưởng đến ngành công nghiệp ô tô thế giới kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng nổ.

Tiếp theo, việc Geleximco không có thương hiệu ô tô riêng mà phụ thuộc hoàn toàn vào đối tác liên doanh cũng là khó khăn dễ nhận thấy. Tập đoàn này sẽ không thể chủ động về nguồn cung, phụ tùng, công nghệ… 

Đặc biệt, ngoài việc xây dựng hệ thống đại lý hoàn toàn mới, Geleximco sẽ còn phải phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng là trạm sạc. Đây chính là gốc rễ của vấn đề khi bất cứ hãng xe điện nào muốn gia nhập thị trường.

Có thể thấy, hiện nay đến TC Motor, Thaco cũng chưa thể phát triển hệ thống trạm sạc dù rất muốn bán xe điện. Hyundai Ioniq 5 đã mở bán và tới đây là KIA EV6, nhưng đến giờ vẫn chưa có bất cứ trạm sạc nào của 2 thương hiệu này được xây dựng.

Trong khi đó, VinFast đã phát triển trạm sạc thần tốc khi có mặt ở hầu khắp các tỉnh thành và vẫn đang tiếp tục mở rộng đến các huyện, xã… thời gian tới.

Theo ông Nguyễn Mạnh Thắng – Giám đốc Whatcar, một chuyên gia có nhiều năm nghiên cứu về thị trường ô tô tại Việt Nam đánh giá: "Càng nhiều doanh nghiệp tham gia vào sản xuất ô tô, xe điện càng tốt, càng đáng mừng. Gia tăng sự cạnh tranh cũng giúp cho người tiêu dùng có nhiều sự lựa chọn. Vấn đề là họ sẽ làm thế nào, nghiêm túc theo đuổi mục tiêu, quyết tâm đến đâu".

Như vậy, việc Geleximco tham gia sản xuất, kinh doanh xe điện là tín hiệu đáng mừng của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Khi càng nhiều hãng xe, người dùng sẽ có thêm sự lựa chọn và mức giá sẽ cạnh tranh, chất lượng sản phẩm được nâng cao.

Tuy nhiên, Geleximco sẽ phải quyết hàng tá nhiệm vụ trước khi bắt tay vào phân phối những chiếc xe điện liên doanh đầu tiên. Xây dựng nhà máy, cơ sở hạ tầng trạm sạc, hệ thống đại lý, phân phối… là những việc làm cấp thiết và càng thần tốc thì cơ hội thành công sẽ càng lớn./.