Chuyện chưa kể về căn biệt thự sang trọng bậc nhất Tây Hồ một thời
Clip căn biệt thự cổ Thụy Khuê. Thực hiện: Nguyễn Tùng.
Số nhà 86, đường Thụy Khuê (quận Tây Hồ, Hà Nội) là một khu đất rộng 1990m, có mặt tiền khoảng 50 mét. Khu đất này được xây sâu vào trong, cắt ngang hai con đường Thụy Khuê và Nguyễn Đình Thi. Chủ nhân đầu tiên của căn biệt thự là cụ Chánh Đức, từng trúng thầu đánh bắt cá hồ Tây, làm nghề buôn bán bất động sản, cho vay lãi và có nhiều căn nhà cho thuê dọc Hà Nội.
Lần đầu tiên ghé qua căn biệt thự, nhiều người tỏ ra choáng ngợp trước cánh cổng sắc được thiết kế cầu kỳ, mang đậm bản sắc phương Đông kết hợp lối tư duy nghệ thuật Phương Tây. Đặc biệt, hai bên cổng sắt còn lưu giữ nguyên vẹn đôi cột trụ được chạm khắc chữ Nôm vô cùng rõ nét. Câu thứ nhất nhằm khái quát các sự tích về Hồ Tây và câu thứ hai nói về phong thuỷ của thành Thăng Long xưa, thể hiện học thức, sự trân trọng giá trị văn hoá lịch sử Hà Nội của người chủ xưa.
Bước vào bên khuôn viên bên trong căn biệt thự, người dân dễ dàng bắt gặp một kiến trúc nhỏ nằm nép mình góc trái cổng. Tuy chỉ là một là nơi ở cho người gác cổng nhưng từ đây có thể nhận ra sự bề thế, giàu có nức tiếng một thời của gia đình cụ Chánh Đức. Có một khoảng thời gian nơi đây được cán bộ bảo vệ khu nhà sử dụng nhưng hiện tại đã bị bỏ hoang.
Nằm ở vị trí trung tâm khu đất là một căn biệt thự cổ đã có tuổi đời gần 100 năm, được xây dựng vào năm 1925. Căn biệt thự có diện tích khoảng 600m2 được xây dựng theo lối kiến trúc Đông Dương, gồm hai tầng lầu với một phòng khách và nhiều phòng ngủ. Ngoài ra, phía trái phải của căn biệt thự còn có hai ngôi nhà phụ được xây dựng song song.
Phần mái của căn biệt thự được lợp ngói kết hợp cùng nhiều họa tiết điêu khắc, phụ kiện trang trí bằng sắt, mang đậm bản sắc kiến trúc Đông Dương. Mái được thiết kế nhô ra xa để che chắn hiệu quả và có các điểm thu nước mưa chạy dọc theo mái. Đặc biệt, phần ban công tầng hai còn được thiết kế theo dạng mái chồng diêm truyền thống.
Hiện tại, bên trong biệt thự số 86 Thụy Khuê là trụ sở của NXB Thống Kê (thuộc Tổng cục Thống Kê). Ông Vũ Công Sơn (70 tuổi) cựu trưởng ban quản lý biệt thự, hiện đang sinh sống tại tại đây chia sẻ: "Hiện tại căn biệt thự này thuộc quyền quản lý của nhà nước và những ngôi nhà xung quanh chủ yếu là nơi người dân sinh sống. Biệt thự này đặc biệt ở chỗ mùa đông rất ấm và vô cùng thoáng mát, dễ chịu vào mùa hè. Trước đây tôi có tham gia vào quá trình đại tu sửa nơi này vào năm 1988, hầu như tất cả trang thiết bị đều được đổi mới trong khuôn khổ tôn trọng thiết kế ban đầu".
Tuy được đánh giá cao về tính bền vững, chắc chắn, biệt thự số 86 Thuỵ Khuê hiện tại vẫn đang có dấu hiệu xuống cấp. Theo ông Sơn, phần tường bao bọc quanh căn biệt thự cần được quan tâm, chú ý nhiều hơn. Các mảng sơn bị bong tróc, ẩm mốc không chỉ ảnh hưởng tới mỹ quan công trình mà còn gây nhiều nguy cơ đối với phần kiến trúc bên trong.
