Điều tra trách nhiệm của Bộ Giao thông Vận tải và UBND 4 tỉnh liên quan sai phạm tại Cienco 1

Nội dung được nêu tại kết luận điều tra vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" xảy ra tại Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 1 – Công ty cổ phần (Cienco 1 – CTCP).

Theo kết luận, Cienco 1 ban đầu thuộc Bộ Giao thông Vận tải nhưng năm 2013 có chủ trương cổ phần hóa. Do vậy, Bộ Giao thông ra quyết định thành lập Ban chỉ đạo cổ phần hóa do bị can Phạm Dũng, Chủ tịch Cienco 1 là Trưởng ban; Cấn Hồng Lai, Tổng giám đốc Cienco 1 là Phó ban thường trực.

Tháng 6/2014, Cienco 1 được cổ phần hóa thành công với đăng ký kinh doanh mới thể hiện vốn điều lệ doanh nghiệp này là 700 tỷ đồng gồm 35% của Nhà nước. Đến cuối năm, Bộ Giao thông thoái toàn bộ số 35% vốn này.

Điều tra xác định, các bị can trong vụ gồm Cấn Hồng Lai, Phạm Dũng và 5 người khác đã có sai phạm khi bỏ qua khoản nợ 184 tỷ đồng khi cổ phần hóa.

Cảnh sát xác định Cienco 1 có sai phạm gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng khi cổ phần hóa.

Ngoài ra, khi Cienco 1 cổ phần hóa, các bị can còn không tính giá trị quyền sử dụng 4 khu đất vào giá trị doanh nghiệp. Các khu đất gồm 422m2 tại số 135 Nguyễn Văn Đậu, TP.HCM; 916m2 tại TP. Tân An, Long An; 16.706m2 tại Châu Thành, Tiền Giang và 852m2 tại TP.Pleiku, Gia Lai.

Cụ thể, năm 2013, Cấn Hồng Lai ký với Công ty Tư vấn Việt hợp đồng thẩm định giá trị 4 khu đất trên. Tư vấn Việt sau đó ban hành chứng thư, thể hiện số bất động sản này có giá trị hơn 24 tỷ đồng.

Ông Lai ký công văn đề nghị UBND các tỉnh Long An, Gia Lai, Tiền Giang và TP.HCM xác nhận giá trị các khu đất theo số liệu của Công ty Tư vấn Việt. Tuy nhiên, UBND các tỉnh Tiền Giang và Gia Lai không trả lời.

UBND TP.HCM và UBND tỉnh Long An đề nghị cung cấp thêm tài liệu hoặc phương án sử dụng đất để có thể trả lời nhưng Cienco 1 bỏ qua việc này.

Thay vào đó, Ban chỉ đạo cổ phần hóa của Cienco 1 lại ký biên bản xác định giá trị doanh nghiệp với nội dung 4 khu đất trên là "tài sản cố định vô hình" với tổng giá trị 12,6 tỷ đồng. Bị can Phạm Dũng báo cáo việc này với Bộ Giao thông.

Tháng 10/2013, ông Nguyễn Hồng Trường khi đó là Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải ký quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa Cienco 1 trong đó có nội dung: "Thực hiện các công việc tiếp theo để cổ phần hóa, chỉ đạo hoàn thiện hồ sơ pháp lý về nhà, đất trước khi cổ phần hóa lần đầu".

Hơn một tháng sau, bị can Phạm Dũng ký phương án cổ phần hóa kèm tờ trình gửi Bộ Giao thông với đề nghị "chuyển nguyên trạng" 4 khu đất trên sang công ty cổ phần (chuyển từ Cienco 1 của Nhà nước sang Cienco 1 – CTCP).

Tháng 1/2014, khi phê duyệt phương án cổ phần hóa của Cienco 1, Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh yêu cầu Cienco 1 – CTCP phải: "Thực hiện thuê đất của Nhà nước và trả tiền thuê đất theo quy định". Tuy nhiên, các bị can không thực hiện việc này.

Cơ quan điều tra cho rằng trên thực tế, các ông Phạm Dũng và Cấn Hồng Lai đã không xác định lại giá trị quyền sử dụng 4 khu đất theo giá trị trường, không làm thủ tục chuyển sang thuê đất gửi Bộ Giao thông mà chỉ chuyển nguyên trạng cho Cienco 1 – CTCP.

Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự tại 4 tỉnh thành nói trên xác định năm 2013, tổng giá trị 4 khu đất của Cienco 1 là hơn 67,4 tỷ đồng. Do vậy, hành vi của các bị can gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 54,7 tỷ đồng (67,4 tỷ trừ 12,6 tỷ "tài sản cố định vô hình").

Các bị can Phạm Dũng và Cấn Hồng Lai chịu trách nhiệm trong việc gây thất thoát này, theo kết luận điều tra. Ngoài ra, hậu quả việc chuyển 4 khu đất từ doanh nghiệp Nhà nước sang cổ phần còn có trách nhiệm của Bộ Giao thông Vận tải và UBDN các tỉnh Gia Lai, Long An, Tiền Giang, TP.HCM.

Cơ quan điều tra Bộ Công an đã tách các vụ việc liên quan 4 khu đất, chuyển cho cơ quan điều tra Công an 4 tỉnh thành nói trên để điều tra, xử lý theo thẩm quyền, kết luận điều tra thể hiện. Để phục vụ điều tra, công an đã yêu cầu tạm dừng giao dịch 4 bất động sản này.