Là một xã vùng thấp của huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai, trong những năm qua, Lùng Vai đã triển khai nhiều giải pháp để phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt quan tâm thực hiện chương trình nông thôn mới. Năm 2016 xã đạt chuẩn nông thôn mới và đang duy trì đạt chuẩn và có 3 thôn đạt kiểu mẫu.
Tuy nhiên, đối chiếu với Bộ tiêu chí về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2022 – 2025, đến thời điểm hiện tại, xã Lùng Vai chỉ đạt 10/19 tiêu chí. 9 tiêu chí chưa đạt gồm giao thông, điện, trường học, nhà ở dân cư, thu nhập, hộ nghèo, tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế, y tế, môi trường và an toàn thực phẩm. Trong đó, tiêu chí thu nhập (tiêu chí số 10) là tiêu chí quan trọng có những tác động trực tiếp đến các tiêu chí khác.
Trong hai năm qua, do tác động của dịch Covid-19 đến việc xuất khẩu nông sản, thị trường tiêu thụ gặp nhiều khó khăn, bên cạnh đó là vấn đề giao thông, vận chuyển, nhân lực, giá vật tư nông nghiệp đầu vào như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hoặc thức ăn chăn nuôi tăng cao... nên thu nhập của người dân bị ảnh hưởng nhiều.
Đơn cử như mặt hàng chuối quả. Những năm trước, chuối là một trong những nông sản thế mạnh được nhiều hộ trong xã mở rộng sản xuất. Thời điểm giá chuối ổn định hơn 6.000 đồng/kg đã giúp nhiều hộ trong xã có nguồn thu tương đối lớn.
Tuy nhiên, do có tới 90% sản lượng chuối trên địa bàn xuất khẩu sang Trung Quốc, nhưng 2 năm gần đây có thời điểm lại không thể xuất khẩu, hoặc xuất khẩu số lượng ít mà giá thấp 2.000 - 4.000 đồng/kg nên nhiều hộ trồng chuối bị thua lỗ.
Để giải "bài toán" thu nhập cho người dân, Đảng ủy, UBND xã Lùng Vai xác định tập trung vào sản xuất nông nghiệp hàng hóa với nhóm cây trồng, vật nuôi chủ lực theo Nghị quyết số 10 ngày 26/8/2021 của Tỉnh ủy Lào Cai.
Xác định 3 sản phẩm chủ lực là cây chè, cây quế và chăn nuôi lợn đen, trong đó chè là cây trồng đã phát triển hơn 40 năm nay, Lùng Vai đã tập trung phát triển vùng sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm.
Nhiều diện tích trồng ngô, chuối kém hiệu quả đã được người dân chuyển đổi sang trồng chè. Đến nay tổng diện tích trồng chè của xã đã lên đến gần 990ha.
Xã đã thành lập và duy trì hoạt động của 14 tổ hợp tác liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chè với 653 thành viên. Các tổ hợp tác đã ký hợp đồng mua bán sản phẩm với các doanh nghiệp, hợp tác xã, do đó sản phẩm được tiêu thụ cơ bản ổn định.
Bên cạnh việc tập trung sản xuất nông nghiệp hàng hóa, tạo việc làm tại chỗ cho người dân, xã Lùng Vai cũng phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh tổ chức các phiên giao dịch việc làm với hơn 60 lượt người tham gia. Từ đầu năm đến nay, đã có hơn 300 lao động địa phương đi làm việc tại các tỉnh và nước ngoài.
Ông Nguyễn Tiến Lượng, Chủ tịch UBND xã Lùng Vai, chia sẻ: Với đặc thù người dân chủ yếu sản xuất nông nghiệp, chúng tôi xác định "chìa khóa" chính để nâng cao thu nhập là phát triển nông nghiệp hàng hóa. Hiện nay, bên cạnh mở rộng vùng sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp, hiệu quả, chúng tôi quan tâm đến vấn đề liên kết sản xuất, tăng kết nối giữa nông dân và doanh nghiệp.
Với cây chè, trên địa bàn xã hiện có 3 đơn vị thu mua, kết nối với bà con thông qua 14 tổ hợp tác và hoạt động liên kết sản xuất được duy trì ổn định. Việc khai thác tốt thế mạnh của địa phương sẽ giúp người dân nông thôn nâng cao thu nhập, tăng nội lực trong thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới.