Nguyên Giám đốc điều hành cơ chế COVAX: Tôi lớn lên với những giá trị Việt Nam

Trong những ngày tháng khó khăn nhất của đại dịch Covid-19, Cơ chế Tiếp cận vaccine toàn cầu COVAX đã kề vai sát cánh với Việt Nam, cung cấp cho Việt Nam hơn 70 triệu liều vaccine, tủ đông và tài chính để thực hiện chiến dịch tiêm chủng cấp tốc. Trong công việc này, không thể không kể đến vai trò của một phụ nữ  người Pháp gốc Việt, bà Aurelia Nguyễn, khi đó là Giám đốc điều hành cơ chế COVAX.

Aurelia Nguyễn từ lâu đã làm việc liên quan đến việc tiếp cận thuốc và vaccine của các nước đang phát triển. Sau đó bà giữ chức vụ Giám đốc Điều hành về Vaccine & Bền vững của Liên minh toàn cầu về vaccine và tiêm chủng (GAVI), một tổ chức phi chính phủ thành lập vào năm 1999. Đến nay, GAVI đã đầu tư khoảng 4 tỷ USD cho các dự án tiêm chủng toàn cầu. Kể từ năm 2000, GAVI đã giúp tiêm chủng cho hơn 822 triệu trẻ em ở 77 quốc gia, ngăn ngừa hơn 14 triệu ca tử vong trong tương lai trong đó có sự góp sức rất lớn của người phụ nữ gốc Việt này.

Tháng 10/2020, bà được bổ nhiệm trở thành Giám đốc COVAX. Với cương vị này, bà đứng đầu việc phân phối và cung cấp vaccine COVID-19 cho 193 nền kinh tế chiếm khoảng 90% dân số toàn cầu và đảm bảo rằng mọi người đều được tiếp cận vaccine một cách công bằng và bình đẳng.

Aurélia Nguyễn đã giám sát khoản ngân quỹ 6 tỉ USD từ 98 quốc gia giàu có để hỗ trợ COVAX. Kể từ tháng 11/2020, bà dẫn dắt và đảm bảo phân phối miễn phí các liều vaccine đến 92 quốc gia có nguồn lực yếu hơn - cả về thu nhập lẫn nền tảng y tế.

Tháng 9/2022, bà được bổ nhiệm vào vị trí Giám đốc Chiến lược Chương trình của GAVI, là đối tác công – tư quốc tế thành lập vào năm 1999 từ nguồn kinh phí 750 triệu USD do Quỹ Bill & Melinda Gates tài trợ. Tại vị trí này, Aurelia Nguyễn có nhiệm vụ đưa ra các định hướng chiến lược về vaccine cho GAVI.

Năm 2021, bà có tên trong danh sách "TIME 100 Next" theo bình chọn của tạp chí TIME nhằm tôn vinh 100 cá nhân được đánh giá có tầm ảnh hưởng đến tương lai.

Trở về Việt Nam vào những ngày giáp Tết 2023 để tham dự Xuân Quê hương, những cảm xúc về đất nước như được đánh thức trong người phụ nữ này. Bà đã tham dự các hoạt động của Xuân Quê hương và được Mặt trận Tổ Quốc tặng bằng khen dành cho kiều bào tiêu biểu. Trả lời phỏng vấn báo chí, bà chia sẻ cảm xúc về đất nước cũng như dự định công việc liên quan đến Việt Nam.

* Bà cảm nhận không khí Tết ở Việt Nam thế nào?

-  Tôi đã đến Việt Nam 3 lần nhưng đây là lần đầu tiên có cơ hội về đúng dịp Tết. Tôi được chào đón nồng nhiệt từ khi tôi đến. Tôi rất thích không khí Tết ở đây. Hà Nội thật xinh đẹp khi ngắm nhìn người ta trang hoàng Tết và thấy không khí Tết khắp nơi.

Chúng ta thấy một nguồn năng lượng thực sự, sự phấn khởi thực sự khi Tết đang đến. Tất nhiên ở Pháp chúng tôi cũng đón Tết nhưng với quy mô nhỏ hơn nhiều. Vì thế thực sự rất tuyệt khi ở đây ai cũng trông đợi niềm vui Tết đến và được đón Tết với gia đình và người thân. Tôi được trải nghiệm một phần trong các hoạt động của Xuân Quê hương. Tôi xin chúc tất cả mọi điều tốt lành nhất trong dịp Tết.

* Là người mang một phần gốc rễ Việt Nam, bà cảm thấy thế nào khi giúp đỡ Việt Nam trong phòng chống dịch Covid-19?

- Với tôi, là một người gốc Việt, thật tuyệt vời khi được thấy Việt Nam  rất thành công và có sự hợp tác quốc tế rất tốt. Việt Nam rất gần trong trái tim tôi. Tôi là thế hệ người Việt thứ hai và tôi lớn lên với những giá trị Việt Nam mạnh mẽ trong gia đình, chẳng hạn như  sự quan tâm lẫn nhau thì quan trọng thế nào. Nỗ lực tiêm chủng vaccine Covid-19 chính là một phần trong việc đảm bảo rằng sức khỏe của người dân được bảo vệ. Tôi rất vinh dự  được tham gia vào nỗ lực đó và  rất tự hào được Thủ tướng và Chính phủ ghi nhận những đóng góp này.

* Bà có nhắc tới các giá trị Việt Nam. Xin cho biết những giá trị đó được duy trì trong gia đình bà như thế nào và liên quan đến công việc của bà ra sao?

- Tôi sinh ra và lớn lên ở Pháp. Bố tôi là một người gốc Việt, ông sinh ra ở TP. Hồ Chí Minh. Mẹ tôi là người Pháp. Tôi học đại học ở Anh nên được hấp thụ một nền giáo dục quốc tế.

Một trong những giá trị Việt Nam mạnh mẽ mà gia đình tôi thấm nhuần trong tôi là đạo đức làm việc mạnh mẽ cũng như việc duy trì những kết nối mạnh mẽ trong gia đình.

Tôi quan tâm đến vấn đề y tế công cộng từ rất sớm, vấn đề bảo đảm làm sao để  vaccine không chỉ cho cho các nước thu nhập cao mà còn cho bất kỳ ai ở bất kỳ đâu trên thế giới.

Điều đó đã dẫn tới công việc của tôi về vaccine, đặc biệt là chương trình COVAX, để đảm bảo rằng khi đại dịch Covid-19 xảy ra, vaccine không chỉ dành cho các nước giàu mà cho tất cả các nước.

* Trên cương vị mới, bà có kế hoạch nào sắp tới để hợp tác với Việt Nam?

- Với tôi, điều quan trọng là tiếp tục sự hợp tác vốn đã rất thành công với Việt Nam mà COVAX đạt được trong chương trình tiêm chủng vaccine Covid-19, từ đó chúng ta có thể tiếp tục  hợp tác trong các chương trình tiêm chủng khác bảo vệ trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hiện giờ, đồng thời xem xét các vaccine khác mà Việt Nam có thể đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng.

* Bà có điều gì cảnh báo Việt Nam về Covid-19 cũng như việc đối mặt với các đại dịch khác trong tương lai?

- Chúng ta thấy các chủng Covid mới đã xuất hiện và virus vẫn tiếp tục phát triển. Chúng ta phải chắc chắn có các biện pháp bảo vệ như vaccine, thiết bị y tế, và cảnh giác để virus không tiếp tục lây lan.

Việc đối mặt với các dịch khác trong tương lai cũng là một vấn đề quan trọng. Virus Covid-19 vẫn có thể biến đổi và quay trở lại nên chúng ta cần cảnh giác và đảm bảo rằng chúng ta có các biện pháp bảo vệ như vaccine, thiết bị y tế, cảnh giác để virus không lây lan. Vì thế tôi rất vui mừng dược về đây cùng những người Việt ở nước ngoài để có thể cùng nhau nêu bật vấn đề này, và làm sao chắc chắn rằng bất kỳ nơi nào trên thế giới cũng có thể đi đầu trong việc ứng phó với Covid-19 một cách mạnh mẽ, nhất là ở Việt Nam.