Vào những tháng cuối năm 2022, tại TP.HCM có tình trạng người lao động (NLĐ) nghỉ việc phải xếp hàng dài để làm thủ tục nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần tại một số trụ sở BHXH quận, huyện.
Nhằm giúp NLĐ không phải mất thời gian đến cơ quan BHXH để làm thủ tục nhận BHXH một lần, vừa qua BHXH Việt Nam đã có những hướng dẫn mới về thủ tục nhận BHXH một lần trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia.
Để hiểu rõ hơn về điều kiện, thủ tục nhận BHXH một lần bằng hình thức trực tuyến này, Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Trần Dũng Hà, Phó Giám đốc BHXH TP.HCM.
. Phóng viên: Thưa ông, hiện nay NLĐ muốn nhận BHXH một lần thì phải nộp hồ sơ thông qua các hình thức nào và thời gian giải quyết là bao lâu?
+ Ông Trần Dũng Hà: Hiện nay, khi NLĐ có nhu cầu nhận BHXH một lần có thể chọn nộp hồ sơ qua hai hình thức chủ yếu. Thứ nhất, NLĐ đến nộp trực tiếp cho cơ quan BHXH hoặc nộp gián tiếp thông qua đường bưu điện. Thứ hai, NLĐ nếu đủ điều kiện có thể nộp qua Cổng dịch vụ công quốc gia.
Thời gian giải quyết nhận BHXH một lần là năm ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ theo quy định.
. Theo Quyết định 3612 của BHXH Việt Nam, có hiệu lực từ ngày 1-1-2023 thì NLĐ cần phải đáp ứng điều kiện gì để được nộp hồ sơ nhận BHXH một lần qua Cổng dịch vụ công quốc gia?
+ Quyết định 3612 về giải quyết hưởng BHXH một lần sẽ áp dụng thí điểm xác thực qua chữ ký số được tích hợp trong ứng dụng trên thiết bị di động.
Theo đó, NLĐ nhận BHXH một lần qua hình thức này phải đáp ứng một số điều kiện như: Đã được cấp sổ BHXH; có tài khoản trên Cổng dịch vụ công quốc gia và chữ ký số tích hợp trong ứng dụng trên thiết bị di động; có yêu cầu thực hiện thủ tục hành chính trên cổng dịch vụ công.
. Ông hãy cho biết quy trình tiếp nhận và giải quyết hồ sơ nhận BHXH một lần qua hình thức nộp trực tuyến được thực hiện như thế nào?
+Quy trình nộp hồ sơ, giải quyết và trả kết quả nêu tại Quyết định 3612 gồm bốn bước.
Tại bước nộp hồ sơ, NLĐ kê khai đầy đủ, chính xác thông tin theo mẫu số 14A-HSB được cung cấp trên cổng dịch vụ công, thực hiện ký số vào mẫu số 14A-HSB, đăng tải các hồ sơ điện tử hoặc dẫn nguồn tài liệu từ kho quản lý dữ liệu điện tử của cá nhân và nộp hồ sơ trên cổng dịch vụ công.
Lưu ý, NLĐ không phải khai, nộp lại dữ liệu, hồ sơ, giấy tờ đã có trong cơ sở dữ liệu do cơ quan BHXH đang quản lý hoặc đã được cơ quan có thẩm quyền số hóa, lưu giữ, kết nối, chia sẻ thông tin với cổng dịch vụ công và hệ thống thông tin một cửa điện tử.
Các bước còn lại là tiếp nhận hồ sơ, giải quyết, trả kết quả và chi trả tiền vẫn thực hiện tương tự quy trình hiện hành.
Khi thực hiện việc nộp hồ sơ trên cổng dịch vụ công, lưu ý là NLĐ vẫn phải nộp sổ BHXH bản gốc cho cơ quan BHXH. Đồng thời, chỉ sau khi nhận được sổ BHXH bản gốc thì cơ quan BHXH mới thực hiện trả kết quả và chi trả tiền cho NLĐ.
. Được biết trong những ngày đầu năm tình hình thị trường lao động đã sôi động trở lại. Trước những tín hiệu khả quan này, ông đánh giá thế nào về lượng người rút BHXH một lần trong thời gian sắp tới?
+ Năm 2022 và những năm trước, NLĐ ở TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung gặp một số khó khăn về kinh tế do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Đặc biệt là cuối năm 2022, do ảnh hưởng tình hình kinh tế thế giới nên một số ngành nghề như dệt may, giày da, nội thất bị ngưng sản xuất dẫn đến NLĐ mất việc làm nhiều.
Đầu năm 2023, thị trường lao động sôi động trở lại với một tín hiệu rất khả quan, như vậy tôi cho rằng thời gian sắp tới số NLĐ có nhu cầu nhận BHXH một lần sẽ giảm.
Nếu nhận BHXH một lần, về già khó có lương hưu
Mục tiêu cuối cùng của NLĐ khi tham gia BHXH là về già được nhận lương hưu. Lương hưu là nguồn thu nhập hằng tháng, giúp người hưởng có khoản chi phí để trang trải sinh hoạt hằng ngày. Nếu NLĐ nhận BHXH một lần thì về già không đủ số năm tham gia BHXH nên không có khoản lương hưu này.
Ngoài ra, khi không được nhận lương hưu, NLĐ hết tuổi lao động sẽ không được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí. Mọi người cũng biết khi tuổi càng cao thì những chi phí dành cho việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe càng lớn. Nếu không có thẻ BHYT, NLĐ hết tuổi lao động sẽ mất một khoản chi phí lớn để trang trải cho việc khám chữa bệnh của mình.
Do đó, ở góc độ cơ quan BHXH, tôi cũng khuyên NLĐ hết sức cân nhắc khi chọn nhận BHXH một lần.
Ông TRẦN DŨNG HÀ, Phó Giám đốc BHXH TP.HCM