Sau Tết Quý Mão -2023, những ngày trung tuần tháng 2 này, đi đâu trên cánh đồng muối của diêm dân ở các xã Tri Hải, Nhơn Hải, Phương Hải, huyện Ninh Hải (Ninh Thuận), chúng tôi đều nghe rộn vang tiếng cười của diêm dân đang cào muối.
Theo diêm dân, bà con vui mừng bởi vụ muối năm nay giá tăng hơn gấp đôi so với những năm trước nên ai nấy đều phấn khởi...
Ngày 22/2, có mặt tại cánh đồng muối đang kết tinh trắng xóa ở xã Nhơn Hải (huyện Ninh Hải), PV Dân Việt ghi nhận cảnh diêm dân khí thế ra đồng thu hoạch muối.
Theo lời bà con diêm dân, hiện giá muối nền đất của ở đây được thương lái thu mua tại ruộng từ 2 – 2,5 triệu đồng/tấn. Riêng muối trải bạt có giá cao hơn, dao động từ 2,2 – 2,7 triệu đồng/tấn. Trung bình mỗi tháng diêm dân thu hoạch từ 3-4 đợt muối và với giá muối cao như hiện nay, nhiều gia đình diêm dân đã vui mừng vì có lãi hơn những năm trước.
Đang tất bật cào muối trên đồng, diêm dân Nguyễn Văn Tín ở thôn Khánh Phước, xã Nhơn Hải (huyện Ninh Hải) cho biết, giá muối năm nay tăng cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm trước nên diêm dân ai nấy đều phấn khởi.
"Muối của gia đình tôi đã được thương lái thu mua tại ruộng với giá 2 ,1 triệu/tấn (2.100 đồng/kg). Mỗi tuần gia đình cào muối một lần, mỗi lần thu được trên dưới 30 tấn muối. Với giá bán hiện tại, sau khi trừ hết chi phí trung bình mỗi tháng gia đình thu lãi từ 40 – 45 triệu đồng từ 1,8ha muối...", anh Tín cho hay.
Cách đó không xa, diêm dân Phạm Thành Vinh ở xã Nhơn Hải (huyện Ninh Hải) cũng đang thu hoạch hơn 4 sào muối (4.000 mét vuông). Theo ông Vinh, giá đình vừa cào bán được hơn 5 tấn, thu về hơn 10 triệu đồng. Sau khi trừ chi phí lãi được trên 8 triệu đồng/lần cào.
"Nếu giá muối tiếp tục ổn định như thời điểm hiện tại thì diêm dân sẽ thu lãi ngon, có thêm động lực để gắn bó với nghề muối truyền thống hàng trăm năm này...", anh Vinh chia sẻ.
Trao đổi với chúng tôi, nhiều diêm dân ở xã Nhơn Hải cho biết, giá muối bắt đầu tăng cao từ trước Tết Quý Mão - 2023 đến nay. Có thời điểm giá muối ở mức 2,5 – 3 triệu đồng/tấn nên diêm dân ai nấy đều vui mừng, yên tâm sản xuất.
Dù giá muối đang duy trì ở mức cao, nhưng nhiều diêm dân vẫn chưa thể hưởng trọn niềm vui do sản lượng muối thu hoạch sau mỗi lượt cào không đạt cao như kỳ vọng.
Diêm dân Nguyễn Văn Tín cho hay, nếu như cùng kỳ năm trước 1 sào muối (1.000 mét vuông) diêm dân có thể thu hoạch khoảng 1,5 tấn muối sau mỗi lượt cào (trung bình 7 -10 ngày cào muối một lần) nhưng năm nay sản lượng 1 lần cao chỉ được trên chỉ khoảng 1 tấn muối.
"Nguyên nhân là do thời tiết năm nay mưa trái mùa xuất hiện nhiều làm ảnh hưởng đến độ mặn của nước. Ngoài ra, thời tiết lạnh kéo dài khiến độ kết tinh của hạt muối bị giảm. Hạt muối không còn đóng dày và to như trước...", anh Tín nói.
Thời gian gần đây, để nâng cao chất lượng muối và thu lợi nhuận cao hơn so với cách làm muối truyền thống trên ruộng đất, nhiều diêm dân Ninh Thuận cũng đã chủ động đầu tư kinh phí để chuyển sang sản xuất muối trải bạt.
Việc này nhằm nâng cao năng suất và chất lượng hạt muối, từ đó giá bán cũng cao hơn so với muối nền đất.
Theo Phòng Nông nghiệp huyện Ninh Hải, thời gian qua huyện cũng tích cực vận động bà con diêm dân chủ động áp dụng tiến bộ kỹ thuật, chuyển đổi từ làm muối nên đất truyền thống sang muối trải bạt để cho năng suất cao và giá bán ổn định hơn để diêm dân không còn nỗi lo được mùa mất giá.
Theo các cơ quan chức năng huyện Ninh Hải, tổng diện tích muối trên địa bàn huyện khoảng hơn 652 ha với trên 600 hộ đang canh tác muối. Trong đó chỉ có 70ha muối trải bạt, còn lại là 582ha muối nền đất truyền thống. Diêm dân làm muối truyền thống tập trung nhiều ở các xã Tri Hải 358 ha, Nhơn Hải 170 ha, Phương Hải 92 ha, Khánh Hải 32ha…
Ninh Thuận là một trong những tỉnh có tiềm năng lợi thế để sản xuất muối với vị trí địa lý đặc thù, được xem là nơi khô hạn nhất cả nước. Với nền nhiệt đạt mức 26-27 độ C và độ ẩm không khí chỉ 75-77%, lượng mưa thấp, có nắng và nhiều gió góp phần tạo ra những hạt muối hạt muối to, khô ráo, trắng hơn muối ở nơi khác.
Với lịch sử hơn 100 năm làm muối từ thời Pháp đến nay, muối Ninh Thuận được xem là chất lượng tốt nhất nước, được ưa chuộng nhờ hương vị đậm đà, thanh thanh đặc trưng miền nắng gió.
Hiện nay, diện tích muối ở tỉnh Ninh Thuận vào khoảng gần 3.000 ha, trong đó có trên 2.400 ha muối công nghiệp và khoảng 630 ha muối nền đất. Tập trung ở những vùng chuyên sản xuất muối như: Cà Ná - Quán Thẻ (huyện Thuận Nam) và các xã Phương Hải, Tri Hải, Nhơn Hải (huyện Ninh Hải). Hằng năm, sản lượng muối ở Ninh Thuận chiếm gần 50% tổng sản lượng muối của cả nước.