Ngay sau khi Viện Pasteur TP.HCM cảnh báo tại tỉnh Prey Venbg, Campuchia (có đường biên giới Việt Nam) ghi nhận 2 trường hợp có kết quả xét nghiệm dương tính với virus cúm gia cầm độc lực cao A (H5N1), trong đó 1 trường hợp tử vong, Sở Y tế TP.HCM đã khẩn trương yêu cầu các đơn vị liên quan có các biện pháp đối phó.
Theo đó, Sở Y tế TP.HCM đề nghị Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) triển khai các biện pháp giám sát chặt người nhập cảnh đi/đến/ở từ vùng có dịch cúm gia cầm A (H5N1) và phối hợp với các trạm kiểm dịch động vật trong giám sát gia cầm, thủy cầm vào Việt Nam qua cửa khẩu.
Đồng thời tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp, chùm ca bệnh/ổ dịch cúm và viêm hô hấp chưa rõ nguyên nhân tại cộng đồng và các cơ sở y tế để điều tra dịch tễ, lấy mẫu xét nghiệm gửi Viện Pasteur TP.HCM nhằm xác định nguyên nhân và triển khai kịp thời các biện pháp phòng chống dịch, hạn chế lây lan diện rộng.
Giao Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM là đơn vị làm đầu mối, phối hợp với Chi cục Chăn nuôi và Thú y, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tăng cường tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh cúm gia cầm tại các quận, huyện và TP.Thủ Đức theo quy định.
Đối với Trung tâm y tế quận, huyện và TP.Thủ Đức, phối hợp với Phòng Y tế tham mưu UBND quận, huyện và TP.Thủ Đức chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể địa phương triển khai các biện pháp phòng, chống dịch cúm gia cầm A (H5N1) theo chỉ đạo của UBND TP và hướng dẫn của các sở, ngành liên quan.
Bên cạnh đó tăng cường giám sát để phát hiện sớm các trường hợp viêm phổi nặng do virus tại các cơ sở y tế và tại cộng đồng. Đặc biệt chú ý đến các trường hợp có tiền sử dịch tễ đi/đến/ở từ vùng dịch và báo cáo ngay về HCDC để triển khai các biện pháp phòng, chống dịch kịp thời.
Sở Y tế yêu cầu các cơ sở khám chữa bệnh thực hiện nghiêm "Hướng dẫn chẩn đoán, xử trí và phòng lây nhiễm cúm A (H5N1) ở người" theo quyết định số 30 năm 2008 của Bộ Y tế và tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp viêm phổi diễn tiến bất thường, đặc biệt có tiền sử tiếp xúc với gia cầm ốm, chết.
Những trường hợp này cần hội chẩn với Bệnh viện Bệnh nhiệt đới để được chẩn đoán, cách ly điều trị kịp thời, hạn chế thấp nhất tử vong. Báo cáo khẩn về HCDC để được điều tra dịch tễ, lấy mẫu giám sát kịp thời.
Riêng Bệnh viện Bệnh nhiệt đới phải đảm bảo nhân sự, trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc để tiếp nhận cách ly, điều trị các trường hợp nghi ngờ hoặc xác định cúm A (H5N1) theo đúng quy định. Tổ chức tập huấn lại về chẩn đoán, điều trị, phòng lây nhiễm cúm A (H5N1) cho các cơ sở khám chữa bệnh.
Ngành y tế TP.HCM cũng yêu cầu các đơn vị tăng cường công tác truyền thông đến người dân về các biện pháp phát hiện, phòng chống bệnh cúm gia cầm tại cửa khẩu và tại cộng đồng.
Theo WHO, Việt Nam là một trong những quốc gia ghi nhận có người mắc và tử vong do cúm H5N1 trong 20 năm qua (2003 - 2023). Theo đó, số ca ghi nhận mắc và tử vong trải dài trong những năm 2003 - 2009 (112 ca mắc, 57 ca tử vong), 2010 - 2014 (15 ca mắc, 7 ca tử vong).
Trước mắt, WHO khuyến cáo mọi người không nên chạm vào động vật hoang dã đã chết hoặc bị bệnh, thay vào đó phải báo ngay cho chính quyền địa phương biết để xử lý. WHO khuyến nghị các quốc gia cần tăng cường giám sát những nơi con người và động vật nuôi hoặc động vật hoang dã có tương tác với nhau.
WHO đang làm việc với các cơ quan chức năng và các quốc gia để theo dõi chặt chẽ tình hình và nghiên cứu các trường hợp nhiễm H5N1 ở người.
Mạng lưới phòng xét nghiệm toàn cầu của WHO cùng với hệ thống giám sát và ứng phó cúm toàn cầu tiếp tục xác định và giám sát các chủng virus cúm đang lưu hành. Đồng thời cung cấp khuyến cáo cho các quốc gia về nguy cơ của H5N1 đối với sức khỏe con người, các biện pháp kiểm soát dịch cúm H5N1 và hướng dẫn điều trị.