10 ca ngộ độc botulinum ở Quảng Nam, Bệnh viện Chợ Rẫy hỗ trợ khẩn

Sáng 18/3, nhận được đề nghị hỗ trợ chuyên môn cho các ca bệnh ngộ độc đang được điều trị tại Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quảng Nam, Bệnh viện Chợ Rẫy đã ngay lập tức tổ chức buổi hội chẩn online cùng Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quảng Nam.

Thông qua kết quả hội chẩn, đánh giá khả năng các bệnh nhân bị ngộ độc botulinum rất cao, Ban lãnh đạo Bệnh viện Chợ Rẫy quyết định cử các chuyên gia hàng đầu về chống độc và hồi sức gồm TS.BS Lê Quốc Hùng – Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, BSCK2 Trần Thanh Linh - Trưởng khoa Hồi sức Cấp cứu cùng dược sĩ Nguyễn Trọng Lộc (khoa Dược) trực tiếp mang 5 lọc thuốc giải độc quý hiếm Botulism Antitoxin Heptavalent (BAT) còn lại của bệnh viện ra Quảng Nam tiến hành hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân.

13h30, nhóm chuyên gia đã lên đường đến Quảng Nam. Tại Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quảng Nam, ekip của Bệnh viện Chợ Rẫy đã tiến hành điều tra dịch tễ và đánh giá có 3 chùm ca bệnh tổng cộng 10 người có khả năng bị ngộ độc botulinum rất cao.

Chùm ca bệnh thứ nhất gồm 3 nữ và 2 nam, cư ngụ tại xã Phước Đức, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Cả 5 người ăn cá chép muối ủ chua. Ngày 5/3 sau khi ăn 12-24 giờ, các trường hợp này đều có triệu chứng đau bụng, nôn ói mệt và yếu dần tay chân.

Các bệnh nhân nhập Bệnh viên đa khoa khu vực Bắc Quảng Nam. Sau 3 ngày điều trị, do diễn tiến quá nặng đã có 1 ca nữ 40 tuổi tử vong. Hiện, 4 ca còn lại đã tạm ổn.

Chùm ca bệnh thứ 2 là bệnh nhân nữ (sinh 1986, xã Phước Chánh, huyện Phước Sơn). Bệnh nhân ăn cá chép muối ủ chua ngày 14/3. Sau 1 ngày bị nôn ói nhiều, yếu dần tay chân, được nhập Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quảng Nam. Ngày 16/3, bệnh nhân bị suy hô hấp, thở máy đến nay

Chùm ca bệnh thứ 3 gồm 3 nam 1 nữ cùng gia đình (xã Phước Kiên, huyện Phước Sơn) ăn cá chép ủ chua ngày 16/3. Ngày 17/3, các bệnh nhân nôn ói nhiều, nhập Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quảng Nam. Ngày 18/3, 2 bệnh nhân bị liệt tứ chi, suy hô hấp phải thở máy tới nay. 2 bệnh nhân còn lại (1 bé trai 12 tuổi và 1 nữ 24 tuổi) yếu nhẹ tứ chi, sức cơ 4/5-5/5, tự thở được.

Các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy nhận định, 3 chùm ca bệnh cùng ăn 1 loại thức ăn là cá chép muối ủ chua. Trong quá trình chế biến, cá được bỏ vào hộp thủy tinh đóng kín sau 2-3 tuần mới lấy ra ăn, đây là môi trường tạo điều kiện yếm khí cho vi khuẩn Clostridium botulinum phát triển.

Sau khi ăn chưa đầy 24 giờ, các bệnh nhân đều có triệu chứng rối loạn tiêu hóa làm yếu tứ chi tăng dần. Những trường hợp nặng bị suy hô hấp do liệt cơ, thở máy. Tuy nhiên tất cả đều tỉnh và tiếp xúc được.

Đánh giá sơ bộ, các bệnh nhân bị ngộ độc botulinum do ăn cá chép muối ủ chua. Ngay sau đó, 3 bệnh nhân thở máy mỗi người dùng 1 lọ BAT, theo dõi sát phản vệ trong và sau truyền 8h. Theo dõi sát biến chứng loạn nhịp tim và chăm sóc bệnh nhân thở máy.

2 bệnh nhân còn lại được tiếp tục theo dõi sát tình trạng yếu liệt để quyết định có sử dụng BAT hay không.

Đến 18h30 ngày 18/3, kết quả xét nghiệm cấy mẫu cá muối ủ chua của chùm ca bệnh đầu tiên do Viện Pasteur Nha Trang thực hiên xác định dương tính với vi khuẩn Clostridium tuýp E. Từ kết quả này, các bác sĩ có thể khẳng định, đây là chùm ca bệnh ngộ độc botulinum. 

Vụ việc được báo cáo trực tiếp cho Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam và Bộ Y tế. Đồng thời, các chuyên gia đề nghị phối hợp với các cơ quan chức năng tìm nguồn nhiễm do 3 chùm ca bệnh ở 3 xã khác nhau, thực phẩm không do một cơ sở sản xuất nhưng xảy ra trong một khoảng thời gian.

Ngoài ra, các bác sĩ đề xuất cơ quan chức năng cần thông báo cho người dân trên địa bàn, ngăn chặn khả năng có người bị ngộ độc tiếp.