Hữu Tiến là gương mặt khá quen thuộc với khán giả phim truyền hình Việt. Nam nghệ sĩ 50 tuổi có hơn 20 năm trong nghề, đảm nhận đa dạng vai trò từ diễn viên cho đến đạo diễn ở cả sân khấu kịch lẫn phim ảnh.
Gặp Hữu Tiến trong giờ nghỉ giải lao ở lớp học thạc sĩ, diễn viên Mặt trời mùa đông xuất hiện trong trang phục giản dị, nụ cười niềm mở. Nam nghệ sĩ thoải mái chia sẻ chuyện nghề, quan điểm về thế hệ trẻ và thẳng thắn nói về những tranh cãi showbiz.
"Tôi vẫn sống ổn với nghề"
Gần đây khán giả thường bàn chuyện "sướng, khổ" của nghệ sĩ. Anh nghĩ sao về vấn đề này?
- Làm nghề tất nhiên là khổ rồi. Thí dụ làm diễn viên, mỗi lần đóng phim hóa thân vào nhân vật cũng không phải chuyện đơn giản vì phải có vốn sống, sự trải nghiệm riêng.
Cá nhân tôi không bao giờ quay một lúc 2,3 vai. Có những người tham gia cùng lúc 2,3 bộ phim vì họ "tới thời", họ nghĩ đơn giản nếu giờ không làm thì bao giờ mới làm. Cái gì cũng có mặt này, mặt kia. Người có danh tiếng thì cũng mang áp lực giữ hình tượng, chi trả tiền cho ê-kíp...
Anh nghĩ thế nào về sự công bằng trong showbiz khi mà nhiều người cống hiến, "đổ mồ hôi sôi nước mắt" cho nghệ thuật nhưng lại nhận cát-xê ít ỏi, còn có những người chỉ cần lên gameshow chọc cười thôi đã nhận về số tiền lớn?
- Sau nhiều năm làm nghề, tôi nghĩ điều quan trọng là "liệu cơm gắp mắm". Đừng nhìn vào người khác vì đó là chuyện của số phận. Tôi không thích so sánh. Có thể người ta may mắn hơn mình, nhưng không sao. Điều đó cũng đâu có nghĩa là họ sẽ may mắn mãi.
Nói một cách thẳng thắn thì khi "liệu cơm gắp mắm", Hữu Tiến có sống ổn với nghề?
- Bản thân tôi không mạnh về những chương trình giải trí. Nhưng tôi vẫn làm nghề, vẫn chọn lọc nhân vật khi đóng phim. Tôi vẫn dạy học ban ngày, dạy thêm ban đêm, tham gia talkshow, cuối tuần thì diễn ở sân khấu kịch Thế giới trẻ... Tháng 4 này tôi cũng sẽ lên Hà Giang ghi hình phim điện ảnh.
Tôi vẫn sống ổn với nghề, không bon chen với đời. Chén cơm của tôi cũng bình thường vậy thôi. Khi bạn đa năng, bạn sẽ sống được. Còn sống thế nào là chuyện của mình. Khi bạn cầm ổ bánh mì, tại sao phải nhìn người ta ngồi trong nhà hàng?
Hữu Tiến từng được biết đến là một diễn viên chuyên "trị" vai ác. Thời đó, cát-xê của anh như thế nào?
- Năm 1999 đóng Cánh buồm ảo ảnh, mỗi tháng tôi được đài truyền hình trả lương 5 triệu đồng và lo ăn uống. Vai chính sân khấu kịch thì có cát-xê khoảng 2 triệu đồng. Thu nhập thời đó như vậy là ổn. Sau này thời thế thay đổi nhưng giá đó không tăng lên bao nhiêu, nên mọi người phải chạy show nhiều hơn thôi.
Là bố đơn thân, gánh trên vai nhiều trách nhiệm, từ phát triển sự nghiệp cho đến chuyện chăm con cái. Anh cân bằng áp lực đó ra sao?
- Kể cả ngày xưa khi tôi còn diễn kép chính, tôi vẫn ưu tiên chuyện chăm sóc con. Nếu tôi lao đi kiếm tiền, thì con ở nhà ai dạy? Nên tôi chấp nhận kiếm ít tiền lại, từ chối nhiều phim truyền hình quay ở tỉnh, chỉ nhận đóng phim ở Sài Gòn.
Vì sao anh lựa chọn con đường làm nghề lặng lẽ, không ồn ào, phô trương?
- Đừng ham muốn nhiều quá. Bạn ham muốn nhiều thì bạn sẽ va vấp. Trong nghề, nếu cạnh tranh lành mạnh thì không sao. Đừng làm những chuyện trái ngang thì sẽ có cơ hội làm hoài.
Sau gần 3 thập kỷ hoạt động nghệ thuật với nhiều vai trò từ diễn viên đến đạo diễn, anh đánh giá như thế nào về sự thay đổi của dòng chảy showbiz?
- Ngày xưa, thời chúng tôi làm nghề vô tư lắm. Giới trẻ bây giờ nhiều công nghệ, chiêu trò. Thực ra dùng chiêu trò cũng được, nhưng dùng một lần thôi, chứ đâu lừa người ta cả đời được. Khán giả bây giờ cũng thông minh lắm.
Nói vui vui thì riêng cái chuyện đăng ảnh trên Facebook, tôi và Hạnh Thúy, Hồng Ánh… ngoài đời sao lên ảnh như vậy. Còn mấy đứa nhỏ trên Facebook thì khác, gặp ngoài đời lại không nhận ra (cười).
Trong giới giải trí, người ta vẫn thường đồn đoán chuyện "chia bè kết phái", thậm chí có những nhóm nghệ sĩ luôn đi cùng nhau từ phim này đến show nọ. Hữu Tiến quan điểm thế nào về việc này?
- Nói chia bè kết phái cũng không chính xác đâu. Thí dụ như diễn hài, thì người ta phải diễn cùng người tương tác tốt, rồi lập nhóm chơi chung gồm những người tương đồng, hiểu ý nhau. Từ đó các nhóm bạn có thói quen đi chơi, đi show cùng nhau.
Ngay cả nhà sản xuất cũng yêu cầu điều đó. Có những chương trình chỉ có 3 ngày chuẩn bị, nếu quay với người mới thì rất mất thời gian, ảnh hưởng tiến độ, tiền bạc... Giống như một đội đá banh vậy, đồng đội phải chơi ăn ý nhau, phối hợp chính xác các đường chuyền thì mới đưa bóng vào được khung thành.
Cơ cấu hoạt động ngày nay nó là như vậy. Nói gì thì nói, khán giả vẫn là người quyết định cuối cùng. Nếu làm mà chương trình không ai xem thì cũng "rã". Nếu khán giả vẫn thích những tên tuổi đó xuất hiện cùng nhau, thì nhà sản xuất vẫn sẽ làm. Còn chuyện ngoài đời ai chơi với ai thì là việc cá nhân họ, sao mà cấm được?
Những tin đồn về chuyện chèn ép trong nghề, anh có từng trải qua?
- Tôi không chơi theo nhóm nào nhưng tôi vẫn tự lực cánh sinh và tồn tại với nghề.
Làm nghề chẳng ai muốn chèn ép mình đâu. Làm việc, sống như thế nào là do mình. Mình có kỹ năng thì sẽ không ai làm hại mình được. Không làm chương trình này thì làm chương trình khác, cơ hội nhiều mà! Quan trọng là đừng "cào cấu", sân si.
Ngày xưa cũng có những lúc tôi được ký hợp đồng vai diễn nào đó, xong người ta đổi ý, vẫn trả tôi tiền rồi mời người khác. Nói vậy là tôi tự hiểu, tôi không cần giải thích lý do dài dòng. Tôi không thích đổ lỗi cho ai cả. Nếu gặp phải thì coi như mình xui thôi!
Trên đời này cũng chẳng có ai là số một mãi mãi. Thí dụ thời trước người ta nói anh Hoài Linh là nổi trội nhất, bây giờ có còn nữa không? Giờ người ta nói Trấn Thành là số một, nhưng vài năm nữa sẽ là người khác. Dòng chảy nó vẫn xoay vòng theo quy luật như vậy.
Cảm ơn anh vì cuộc trò chuyện!
Nghệ sĩ Hữu Tiến sinh năm 1950 tại TPHCM, thuộc thế hệ diễn viên cùng thời với Hồng Ánh, Trương Ngọc Ánh, Trịnh Kim Chi... Anh từng đóng nhiều phim như: Mưa, Cánh buồm ảo ảnh, Giao thời, Tìm mẹ, Dòng suối không cầu, Chung cư... Gần đây nhất anh trở lại màn ảnh nhỏ trong phim Mặt trời mùa đông.
Trong mảng kịch nói, Hữu Tiến thường vào vai phản diện trên sân khấu kịch Thế giới trẻ. Năm 2020, anh lần đầu thử sức vai trò đạo diễn trong phim Chồng người ta. Hiện anh đang học thạc sĩ và tập trung cho việc giảng dạy ở Đại học Sân khấu Điện ảnh TPHCM.