UBND TP.HCM vừa có công văn khẩn kiến nghị Bộ Tài chính giải quyết kinh phí hoạt động của Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TP.HCM (Công ty Metro số 1).
Theo đó, trên cơ sở tiếp thu ý kiến của các bộ ngành tại buổi họp ngày 14/3 về căn cứ, cơ sở pháp lý ban hành nghị quyết của Chính phủ về đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Công ty Metro số 1, lãnh đạo thành phố đã có văn bản gửi Bộ Tài chính.
Theo UBND TP, từ tháng 8/2021, công ty đã sử dụng hết kinh phí tạm ứng từ nguồn vốn điều lệ ban đầu là 14 tỷ đồng. Từ đó đến nay, người lao động công ty vẫn chưa được thanh toán lương và đóng các khoản bảo hiểm xã hội, tổng các khoản nợ tính đến nay khoảng 6,7 tỷ đồng. Số người lao động nghỉ việc từ tháng 8/2021 là 21/36 người. Vì vậy, việc giải quyết kinh phí đảm bảo hoạt động cho Công ty Metro số 1 hiện nay rất cấp bách.
Ngoài ra, các nhà thầu xây lắp metro số 1 có khả năng sẽ khiếu kiện chủ đầu tư do không cung cấp được nhân sự để tiếp nhận đào tạo, chuyển giao công nghệ theo hợp đồng. Được biết, số nhân sự cần tuyển dụng để vận hành, bảo trì metro số 1 vào cuối năm 2023 là 706 người.
Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) cũng đã nhiều lần có văn bản đôn đốc các cấp sớm xem xét giải quyết kinh phí cho công ty để không ảnh hưởng đến công tác chuẩn bị cho vận hành, khai thác metro số 1.
Được biết, thời gian qua do không có kinh phí để trả các khoản điện, nước, viễn thông, dịch vụ bảo vệ… công ty phải ngừng sử dụng trụ sở tạm do thành phố bố trí và phải sử dụng tạm phòng họp của Ban Quản lý đường sắt đô thị TP để duy trì nơi làm việc.
Vì vậy, để công ty không phải dừng hoạt động và đảm bảo tốt công tác chuẩn bị vận hành, khai thác metro số 1, UBND TP kiến nghị Bộ Tài chính sớm tham mưu, trình Chính phủ ban hành nghị quyết về việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho công ty.
Trường hợp việc trình Chính phủ ban hành nghị quyết về đầu tư bổ sung vốn điều lệ có phát sinh khó khăn, vướng mắc, TP kiến nghị Bộ Tài chính tổng hợp, trình Thủ tướng xem xét điều chỉnh một số nội dung liên quan về việc thành lập công ty.
Thời gian qua, Công ty Metro số 1 liên tục kêu cứu vì gặp khó tài chính. Công ty đã nhiều lần có văn bản trình UBND TP.HCM, về việc chưa được chi trả lương từ tháng 2/2022, và kể từ tháng 7/2021, chưa được đóng các khoản bảo hiểm xã hội. Đến tháng 8/2021, công ty không còn bất kỳ nguồn kinh phí nào để hoạt động, nợ lương và bảo hiểm cho người lao động.
Dự kiến, tuyến metro số 1 sẽ hoàn thiện vào cuối năm 2023, tuy nhiên việc bổ sung vốn điều lệ cho công ty Metro số 1 vẫn chưa được giải quyết. Hiện tại, metro số 1 đã đạt khối lượng tổng thể trên 94%. Song song với tăng tốc hoàn thành xây lắp, nhà thầu đã có kế hoạch và yêu cầu cung cấp nhân sự để đào tạo, chuyển giao công nghệ ngay từ tháng 3/2023. Vì chưa có kinh phí, công ty chưa đáp ứng được yêu cầu về cung cấp nhân sự. Việc này ảnh hưởng trực tiếp đến việc hoàn thành, đưa dự án vào vận hành, khai thác.
Tháng 3/2023 vừa qua, UBND TP.HCM đã có văn bản khẩn gửi Bộ Tư pháp về việc bổ sung vốn điều lệ cho Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TP.HCM - đơn vị sẽ vận hành metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên). Theo UBND TP, việc đảm bảo vận hành, khai thác tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của TP.HCM là vấn đề rất cấp bách.
Vì vậy, UBND TP đề nghị Bộ Tư pháp quan tâm, cùng với Bộ Tài chính thống nhất tham mưu Thủ tướng Chính phủ theo hướng trình Chính phủ ban hành Nghị quyết về đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho công ty Đường sắt đô thị số 1.
Công ty Metro số 1 là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước do UBND TP làm chủ sở hữu. Theo đề án thành lập được Thủ tướng chấp thuận, giai đoạn 2015-2017, công ty chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho quản lý vận hành, bảo dưỡng metro số 1 khi hoàn thành.
Về khó khăn vướng mắc, UBND TP cho biết vào thời điểm lập, trình hồ sơ thành lập công ty, metro số 1 có thời gian hoàn thành vào năm 2018. Nhưng thời gian thực hiện dự án kéo dài và mới đây Thủ tướng đã ban hành quyết định điều chỉnh hoàn thành vào cuối quý 4/2023.
Ngoài ra, do các quy định pháp luật thay đổi kể từ khi có Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp và Nghị định 91/2015 đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản của doanh nghiệp, TP.HCM không thể bố trí vốn từ ngân sách cho công ty ở giai đoạn chuẩn bị vận hành metro số 1 theo như đề án thành lập.
Metro số 1 là dự án đường sắt đô thị đầu tiên của TP.HCM trong 8 tuyến quy hoạch. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng, chiều dài 19,7km, bắt đầu từ nhà ga Bến Thành (quận 1) đến depot Long Bình (TP.Thủ Đức). Theo quyết định 4856/2019 phê duyệt điều chỉnh dự án, công trình có thời gian hoàn thành vào quý 4/2021.
Tuy nhiên, dự án gặp không ít khó khăn trong quá trình triển khai, khiến tiến độ bị chậm trễ. Vì vậy, metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) phải lùi thời gian hoàn thành vào cuối quý 4/2023. Thời gian kết thúc dự án từ 2024 - 2028, gồm thời gian bảo hành của các nhà thầu từ 2024 đến hết năm 2025, thời gian hỗ trợ vận hành, bảo dưỡng từ 2024 đến hết năm 2028.