Giảm nghèo bền vững: Trọng tâm là ưu tiên vùng “lõi nghèo"

Khơi dậy khát vọng giảm nghèo

Bắc Kạn là một trong những tỉnh thành có tỷ lệ hộ nghèo khá cao (hơn 24%), trong đó, tỉnh có tới 4 huyện nghèo thuộc diện 30A là: các huyện Pác Nặm, Ngân Sơn, Na Rì và Ba Bể. Đây được xem là vùng "lõi nghèo" mà chương trình giảm nghèo khó tiếp cận, hiệu quả tác động của các chương trình giảm nghèo còn nhiều hạn chế.

Theo số liệu sơ bộ rà soát, năm 2022 toàn tỉnh Bắc Kạn có 20.354 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 24,82%, giảm 2,55%; số hộ cận nghèo là 7.684 hộ, chiếm tỷ lệ 9,06%, giảm 0,47%. Tỷ lệ hộ nghèo của năm 2022 đã hoàn thành tốt so với kế hoạch đề ra. Tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm từ 27,37% xuống còn 24,82%.

Để đạt được kết quả này, tỉnh đã chú trọng hơn tới các giải pháp truyền thông nhằm khơi dậy tinh thần tự lực, ý chí vươn lên thoát nghèo của người dân địa phương.

Anh Hừ A Dỉa, sinh năm 1990, dân tộc Mông ở thôn Cốc Lào là một trong những người đầu tiên ở xã Giáo Hiệu (Pác Nặm) chủ động viết đơn xin thoát nghèo.

Anh Hừ A Dỉa chia sẻ: Năm 2014 vợ chồng anh tách hộ ra ở riêng, được bố mẹ chia đất dựng nhà và mấy thửa ruộng bậc thang cấy lúa một vụ, cuộc sống rất khó khăn. Đến năm 2016, chính quyền địa phương hỗ trợ 20 triệu đồng, vợ chồng anh đã vay thêm tiền để hoàn thiện căn nhà mới khang trang rộng 120m2. Ngoài ra, anh còn vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội huyện để mua thêm trâu, bò nuôi vỗ béo, đưa các giống lúa lai vào gieo trồng hai vụ. Cuộc sống dần ổn định nên năm 2019, gia đình anh đã chủ động viết đơn xin thoát nghèo. Đến nay, gia đình anh Dỉa đã tậu thêm được 4 con trâu nâng tổng số trâu lên 7 con, nuôi thêm được 4 con lợn nái... và gieo trồng thêm được nhiều diện tích lúa mới.

Pác Nặm là 1 trong 4 huyện nghèo của Bắc Kạn, với mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều từ 4% - 5%/năm, huyện Pác Nặm đã huy động nhiều nguồn lực để tập trung phát triển các mô hình kinh tế mới. Huyện quan tâm, chú trọng khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương, từng bước chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả sang trồng cây có giá trị kinh tế cao; chuyển từ hình thức chăn nuôi gia súc nhỏ lẻ sang chăn nuôi theo hướng hàng hóa; liên kết các tổ hợp tác, hợp tác xã đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Từ đó, nhiều tập thể, cá nhân đã trở thành điển hình vươn lên thoát nghèo; diện mạo khu vực nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số có nhiều khởi sắc.

Không riêng gì Bắc Kạn, Lào Cai cũng là tỉnh miền núi có nhiều xã thuộc vùng "lõi nghèo". Để giúp hộ nghèo cùng kiệt vươn lên thoát nghèo, tỉnh đã tìm nhiều giải pháp hỗ trợ giúp người dân giảm nghèo hiệu quả.

Mười xã có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất tại Lào Cai gồm: Hoàng Thu Phố, Lùng Cải (huyện Bắc Hà), Dền Thàng, Pa Cheo (huyện Bát Xát), Nậm Chày (huyện Văn Bàn), La Pan Tẩn, Tả Thàng, Tả Ngài Chồ, Dìn Chin, Lùng Khấu Nhin (huyện Mường Khương).

Để giảm nghèo ở vùng lõi nghèo này, tỉnh Lào Cai đã tìm kiếm các giải pháp phát triển kinh tế thông qua phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp. Cụ thể hóa mục tiêu này, tỉnh Lào Cai đã triển khai thực hiện 18 danh mục dự án đầu tư phát triển sản xuất, đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn, với tổng kinh phí hơn 4,6 tỷ đồng.

Nhiều dự án như nuôi cá hồi; trồng măng, chăn nuôi bò, ngựa sinh sản, liên kết trồng gừng trâu xuất khẩu ở xã Nậm Chày (Văn Bàn); dự án trồng chè Shan, chăn nuôi lợn đen sinh sản tại các xã: Lùng Khấu Nhin, Tả Thàng, Dìn Chin, La (Mường Khương), nuôi cá hồi, làm du lịch cộng đồng… đã phát huy hiệu quả tích cực, giúp người dân thoát nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nhờ đó, năm 2022, tỷ lệ giảm nghèo tại 10 xã nghèo nhất Lào Cai đạt 11,15% (giảm 676 hộ) vượt mức kế hoạch năm đề ra với 10,22%; trong đó, Pa Cheo (huyện Bát Xát) là xã có tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu nhất trong 10 xã, đạt 14,45% (từ 79,39% xuống 64,81), tương đương giảm 167 hộ nghèo/năm. Thu nhập bình quân năm 2022 đạt 19,2 triệu đồng/người, tăng 5,2 triệu đồng/người so với năm 2020.

Ưu tiên nguồn lực hỗ trợ giảm nghèo những "vùng lõi"

Bộ LĐTBXH cho biết, chương trình giảm nghèo giai đoạn 2021 -2025 đặt mục tiêu giảm nghèo trọng tâm ở những vùng lõi nghèo. Có 3/4 mục tiêu quan trọng được đặt vào vùng lõi nghèo.

Cụ thể: Tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm; tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo phải giảm từ 4-5%/năm; 30% huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng khó khăn.

Đây là 3 mục tiêu mới đều hướng tới đối tượng nghèo ở vùng lõi nghèo.

Ông Phí Mạnh Thắng - Chánh Văn phòng quốc gia về giảm nghèo ( Bộ LĐTBXH) cho biết, vùng “lõi nghèo” luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước.

"Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020 kết thúc đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước bình quân 1 - 1,5%/năm; cải thiện sinh kế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người nghèo, bảo đảm thu nhập bình quân đầu người của hộ nghèo cả nước cuối năm 2020 tăng lên 1,5 lần so với cuối năm 2015", ông Thắng nói.

Phát huy những kết quả từ giai đoạn trước, Chiến lược Chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 tập trung đầu tư vào con người, trực tiếp là đầu tư, nâng cao năng lực người nghèo; xác định rõ nguyên nhân nghèo để giải quyết căn cơ, triệt để những vấn đề của người nghèo, vùng lõi nghèo.

Theo đó, Chương trình triển khai đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và bền vững, trọng tâm là các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo. Ưu tiên hỗ trợ hộ nghèo DTTS, hộ nghèo có thành viên là người có công với cách mạng và trẻ em, phụ nữ thuộc hộ nghèo.

Ông Phí Mạnh Thắng nhấn mạnh: “Chương trình góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030. Trong đó, có các mục tiêu là chấm dứt mọi hình thức nghèo ở mọi nơi; tạo việc làm đầy đủ cho tất cả mọi người; bảo đảm giáo dục chất lượng, rộng mở và công bằng; giảm bất bình đẳng trong xã hội”.