Nhiều năm qua, trên thị trường tỉnh Quảng Trị và một số tỉnh lân cận xuất hiện thương hiệu Yến sào Trọng Phước được thực khách ưa chuộng. Đó là sản phẩm của Phan Lưu Phước (SN 1995, trú khu phố 2, thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh, Quảng Trị).
Trong ngôi nhà khang trang của gia đình, Phước với vẻ thư sinh, cặp kính cận cùng phong thái, cách nói chuyện vui vẻ, điềm đạm khiến chúng tôi ấn tượng.
Phước cho biết, năm 2016 gia đình xây nhà, có bố trí một tầng lầu 100m2 để nuôi yến với mục đích tự cung cấp cho thành niên gia đình sử dụng.
Năm 2018, ngôi nhà hoàn thành, 2 tầng dưới gia đình để ở, còn tầng 3 bắt đầu dùng loa phát tiếng chim Yến để gọi yến đến ở.
Từ một vài con, rồi vài chục con, sau đó nhà nuôi Yến của Phước có hàng trăm con Yến đến cư ngụ, trong đó khoảng 200 tổ Yến được các cặp yến bố mẹ xây dựng.
Thấy nuôi yến có hiệu quả, gia đình Phước quyết định vay Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 1,5 tỷ đồng xây dựng thêm nhà nuôi yến, hoàn thành năm 2019, bắt đầu gọi yến về ở năm 2020. Tổng cổng, gia đình Phước bố trí 3 tầng lầu với diện tích 300m2 để nuôi yến.
Bản thân Phước tốt nghiệp cử nhân quản lý tài nguyên và môi trường Đại học Lâm nghiệp Đồng Nai khoá 2014-2018. Quá trình xin việc gặp nhiều khó khăn, lại thấy nuôi yến có hiệu quả nên Phước nghĩ đến việc vừa học, vừa làm để chờ cơ hội. Vì vậy, Phước vừa cùng bố mẹ nuôi yến, vừa học thạc sĩ. Khi có bằng thạc sĩ cũng là lúc Phước đã trót yêu nghề nuôi yến nên quyết định dành tất cả thời gian nuôi, chế biến để tạo thương hiệu.
Theo Phước, vào các tháng 1, 4 và 8 hàng năm có thể thu hoạch tổ yến, tổng được khoảng 12 đến 13kg/năm. Sau đó, Phước sẽ chế biến thành nhiều loại tuỳ vào nhu cầu của khách hàng. Tổ yến chưa nhặt lông sấy khô có giá 2,5 triệu đồng/lạng. Tổ yến làm sạch, sấy khô có giá 3,5 triệu đồng/lạng. Yến tươi giá 500.000 đồng/lạng. Yến chưng có giá 50.000 đồng/hủ 75ml. Mỗi năm, gia đình Phước có lãi khoảng 300 triệu đồng từ nuôi, chế biến yến sào. Thương hiệu Yến sào Trọng Phước dần được thị trường chấp nhận, ưa chuộng.
Phước cho biết, yến là loài chim nhạy cảm, khi cảm thấy an toàn mới cư ngụ. Vì vậy, nhà nuôi yến phải đảm bảo không ồn ào, ít người qua lại, nhiệt độ tốt nhất để chim yến sinh sống, làm tổ là từ 28-30 độ C. Vì vậy, bên trong nhà nuôi yến phải bắt điều hoà. Tuy nhiên, nếu chỉ bật điều hoà sẽ khiến không khí bị khô, yến sẽ không ở được. Bởi vậy, Phước phải lắp đặt hệ thống phun sương làm mát kèm theo để giữ độ ẩm.
Theo Phước, một năm chim yến có thể sinh sản 3 lứa, mỗi lứa đẻ 2 trứng. Phải chờ khi chim con bay được mới có thể thu hoạch tổ yến. Nếu không, chim yến sẽ cảm thấy không an toàn và bay đi mất.
"Chim yến rất chung tình. Nếu chim mái chết đi thì chim đực cũng chết theo, nếu không thì chim đực sẽ ở vậy hoặc bỏ đi. Có thời điểm trời lạnh quá, chim bị cóng chân, mình phải sấy, chăm sóc cho chim khoẻ lại. Chăm yến rất khó, chế biến lại càng khó, nhất là khâu nhặt lông trong tổ yến mất nhiều thời gian, chỉ phù hợp với người cần mẫn, chịu khó" – Phước chia sẻ.
Phước cho hay, để có thành công bước đầu này, gia đình đã nhận được sự quan tâm, động viên rất lớn từ chính quyền địa phương, các hội, đoàn thể, bà con xóm giềng. Thời gian tới, chàng thanh niên 9X này muốn mở siêu thị để bán các loại đặc sản của tỉnh Quảng Trị, trong đó có bán Yến sào Trọng Phước của gia đình làm ra.