Xét xử kháng cáo kêu oan của Vi Văn Phượng, người 3 lần bị tuyên án tử vì giết mẹ
TAND cấp cao tại Hà Nội ngày 23/5 tới sẽ mở phiên tòa phúc thẩm Vi Văn Phượng (SN 1968, ở Lục Nam, Bắc Giang) về tội "Giết người" do có đơn kêu oan. Đây là lần thứ 4 ông Phượng bị xét xử với cáo buộc sát hại bà Nguyễn Thị Vui (SN 1926) – mẹ đẻ bị cáo.
Phiên tòa dự kiến diễn ra trong một ngày dưới sự điều hành của thẩm phán Ngô Tự Học. Trong lần mở tòa tháng 8/2022, các luật sư của bị cáo Phượng đề nghị hoãn để triệu tập nhân chứng, đưa chứng cứ ra tòa…
Viện kiểm sát khi đó cũng nhận định, đây là vụ án phức tạp, kéo dài và bị cáo kêu oan nên nhân chứng vắng mặt sẽ "chưa đủ điều kiện để tiếp tục phiên tòa". Do vậy cần phải hoãn và "áp dụng triệt để mọi biện pháp" nhằm triệu tập các cá nhân liên quan, kể cả điều tra viên, kiểm sát viên, giám định viên. Chủ tọa đồng ý quan điểm này và mở lại phiên xử vào 23/5 tới.
Vi Văn Phượng tại lần hoãn tòa phúc thẩm, tháng 8/2022.
Vụ án xảy ra năm 2012 và sau 1 năm, tòa án các cấp sơ - phúc thẩm đều kết luận Vi Văn Phượng có hành vi giết mẹ đẻ nên tuyên tử hình dù người này kêu oan.
Năm 2016, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao xử Giám đốc thẩm, tuyên hủy các bản án trên, yêu cầu điều tra bổ sung động cơ phạm tội; thời gian nạn nhân bị giết; ông Phượng có bị bức cung nhục hình hay không…
Năm 2019, TAND tỉnh Bắc Giang xử sơ thẩm lại vụ án, tiếp tục tuyên Vi Văn Phượng tử hình. Đến nay, sau khoảng 4 năm, phiên phúc thẩm mới được mở lại.
Diễn biến tố tụng thể hiện, cuối năm 2009, vợ chồng bị cáo Phượng vay vàng của bà Vui (người bị mù) để lo cho người con lớn đi xuất khẩu lao động. Trong lúc gia đình vẫn đang nợ nần, bà Vui không hiểu cho con trai và nhiều lần đòi vàng.
Tháng 9/2012, Phượng đi mua 1,5 chỉ vàng về trả cho mẹ nhưng lại bị nghi ngờ "mua vàng giả để lừa người mù" nên xảy ra cãi vã. Tòa sơ thẩm kết luận: "Động cơ gây án của bị cáo là do nợ nần".
Cơ quan tố tụng cáo buộc, khoảng 11 giờ 15 ngày 5/10/2012, Vi Văn Phượng sau khi đi làm, uống rượu ở ngoài về liền vào quán tạp hóa mua mì tôm về nấu cho mẹ. Tuy vậy khi tới nhà, Phượng lấy dao quắm chém nạn nhân rất nhiều nhát. Bị cáo mang dao dựng vào chỗ cũ, cởi áo dính máu và ngồi hút thuốc trước khi thông báo cho mọi người lúc 11 giờ 30.
Các phiên tòa tiếp đó, bị cáo Phượng liên tục kêu oan, nói bị tra khảo, đánh đập nên mới có một số lời khai nhận tội. Ngược lại, kiểm sát viên khẳng định việc nhận tội của bị cáo trong giai đoạn điều tra phù hợp với chứng cứ, lời khai của nhân chứng. Bị cáo sát hại mẹ vì hoàn cảnh khó khăn; khi mua mì tôm cho mẹ đã thể hiện sự bực tức, bị cáo có tâm sự việc anh trai không có trách nhiệm chăm mẹ cho chủ quán nghe…
Tại phiên tòa sơ thẩm năm 2019, các luật sư bào chữa cho rằng, thời gian gây án không hợp lý khi Phượng từ nơi ăn uống ra về, mua mì tôm, tới nhà, giết mẹ, ra hút thuốc rồi hô hoán chỉ trong 15 phút. Những chứng cứ có tính chất gỡ tội không được đưa vào hồ sơ như trên dao tang vật không có vân tay của Phượng, vết máu của nạn nhân đã khô đen khi hàng xóm có mặt; lời khai "có lợi" của nhân chứng…
Đặc biệt sau khi Hội đồng Thẩm phán ra quyết định hủy án tử hình của Phượng năm 2016, một nhân chứng trong vụ bỗng "thay đổi lời khai" nên thể hiện sự không khách quan. Động cơ gây án cũng "vô lý" vì năm 2012, kinh tế gia đình Phượng đã tốt, đủ sức trả 1,5 chỉ vàng.
Bà Vui bị chém hàng chục nhát, rất dã man. Các luật sư nhận định: "Người có thần kinh bình thường, dù tàn ác giết mẹ cũng không thể chém nạn nhân nhiều nhát tới mức thi thể biến dạng". Anh trai của bị cáo cũng khai tại tòa: "Phượng uống rượu xong còn nhớ mua mì về cho mẹ. Với lương tâm như thế, tôi không tin em tôi giết mẹ tôi".
