Tại hội thảo về công tác phòng chống thuốc lá điếu nhập lậu, thuốc lá giả, đại diện Hiệp Hội thuốc lá Việt Nam cho hay, thực trạng về thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả đang nhức nhối. Dù các lực lượng chức năng đã có nhiều nỗ lực trong công tác chống buôn lậu thuốc lá, đạt được những hiệu quả nhất định. Dễ thấy nhất là ở công tác bắt giữ và xử lý, nhưng đến nay lượng thuốc lá nhập lậu vẫn đang chiếm thị phần tiêu thụ lớn.
Lý giải nguyên nhân, Hiệp hội thuốc lá cho rằng bởi mức lợi nhuận cao, từ 7.000 - 8.000 đồng/bao, dễ lôi kéo người dân tham gia vào các khâu vận chuyển, tiêu thụ. Thuốc lá lậu cũng không tuân thủ cảnh báo sức khỏe dẫn đến bao bì dễ hấp dẫn người tiêu dùng hơn và thuốc lá nhập lậu không tuân thủ các quy định về chất lượng sản phẩm, hàm lượng tar/nicotine độc hại hơn nên hút thuốc lá nhập lậu cho cảm giác "thấm" hơn với người hút.
Đồng thời, thuốc lá nhập lậu tràn vào thị trường làm ảnh hưởng rất lớn đến môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp ngành thuốc lá, tiềm ẩn những nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ, thất thu thuế đối với nhà nước. Vì vậy, cần có các giải pháp để giảm thiểu và tiến đến loại bỏ tình trạng thuốc lá điếu nhập lậu.
Hiệp hội thuốc lá Việt Nam đề nghị lực lượng chức năng, cơ quan quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kiểm soát xử lý thuốc lá điếu nhập lậu kết hợp tuyên truyền phổ biến các quy định pháp luật về xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá điếu nhập lậu, thuốc lá giả.
Mặt khác, hoạt động kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử cũng được kiến nghị đẩy mạnh kiểm tra xử lý vi phạm hình chính. Bởi đây là kênh mua bán hàng hoá dễ bị các đối tượng lợi dụng để kinh doanh hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng,… trong đó có thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Thời gian vừa qua, Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố liên tục triển khai những hoạt động liên quan đến kiểm soát, bắt quả tang hành vi vi phạm trong mua bán, vận chuyển thuốc lá lậu, thuốc lá giả. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, nhắc nhở đối với người dân, tổ chức một cách thường xuyên.
Ví dụ như ngày 25/5/2023, trên tuyến Quốc lộ 1A, đoạn đi qua xã Hưng Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, Đội Quản lý thị trường số 7 phối hợp với Tổ tuần tra kiểm soát thuộc phòng Cảnh sát Giao thông Công an tỉnh Quảng Bình đón dừng xe ô tô tải mang BKS 89H-026.89. Phương tiện do ông Hoàng Tuấn Thi (xã Hồng Tiên, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên) điều khiển, lưu thông theo hướng từ Nam ra Bắc.
Qua tiến hành kiểm tra thủ tục hành chính, khám phương tiện, Đội Quản lý thị trường số 7, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Bình phát hiện trên xe vận chuyển một số lượng gần 1.500 bao thuốc lá điếu hiệu ESSE Lights, thuốc do Hàn Quốc sản xuất, không có hoá đơn chứng từ chứng minh tính hợp pháp, không dán tem thuốc lá nhập khẩu theo quy định. Số hàng hóa này ngụy trang bằng các túi ni-lông màu đen và giấy kín trong khoang chứa hàng của xe ô tô tải.
Tương tự, tại Trà Vinh, ngày 16/5/2023, Đội Quản lý thị trường số 4, Cục Quản lý thị trường tỉnh Trà Vinh phát hiện hộ kinh doanh tại địa chỉ số 79 Đồng Khởi, Phường 6, thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh lưu chứa hàng hóa nhập lậu là các máy hút thuốc lá, thuốc lá điện tử xuất xứ Trung Quốc. Qua làm việc và được lực lượng tuyên truyền, chủ hàng đã nhận ra hành vi vi phạm và cam kết không tái phạm.
Nhằm tăng cường các biện pháp phòng ngừa, cũng tại hội thảo về công tác phòng chống thuốc lá điếu nhập lậu, thuốc lá giả, đại diện Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Ninh Thuận cho rằng công tác tuyên truyền, vận động nhân dân ở khu vực biên giới cần được đẩy mạnh. Hoạt động này nhằm giúp người dân hiểu và không tiếp tay cho các đối tượng kinh doanh, tàng trữ, vận chuyển trái phép thuốc lá điếu nhập lậu, thuốc lá giả và tích cực tham gia tố giác, cung cấp thông tin khi phát hiện các hoạt động buôn lậu, kinh doanh hàng giả.
Mặt khác, là nâng cao hiệu quả trong công tác kiểm tra xử lý vi phạm hình chính trong hoạt động kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử vì đây là kênh mua bán hàng hoá dễ bị các đối tượng lợi dụng để kinh doanh hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, trong đó có thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.