Ai thân cận bên TT Putin trong cuộc chiến Ukraine?

Trong nhiều tháng, ông Prigozhin thường xuyên chỉ trích, cáo buộc Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và người đứng đầu lực lượng vũ trang Valery Gerasimov.

Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu (phải) và người đứng đầu lực lượng vũ trang Valery Gerasimov.

Nếu ai đó "có tai mắt" của tổng thống, thì đó chính là bộ trưởng quốc phòng của ông, một người bạn tâm giao lâu năm, người đã từng đi cùng ông Putin trong các chuyến đi săn và câu cá tới Siberia và từng được coi là người kế vị tiềm năng.

Chuyên gia an ninh và nhà văn người Nga Andrei Soldatov đã nhận xét rằng, bộ trưởng quốc phòng là người có tiếng nói ảnh hưởng nhất đối với tổng thống trong các quyết định về tình hình ở Ukraine.

"Đại tướng Shoigu không chỉ phụ trách quân đội, ông ấy còn chịu trách nhiệm một phần về hệ tư tưởng và ở Nga, hệ tư tưởng chủ yếu là về lịch sử và ông ấy kiểm soát câu chuyện này", Andrei Soldatov nhận xét.

Với tư cách là tham mưu trưởng, nhiệm vụ của Tướng Gerasimov là nhanh chóng giành được thắng lợi trong cuộc chiến ở Ukraine và theo tiêu chuẩn đó thì ông đang bị coi là thiếu sót.

Nhưng Tổng thống Putin rõ ràng có niềm tin vào ông.

Ông đã đóng một vai trò quan trọng trong các chiến dịch quân sự của Nga kể từ khi ông chỉ huy quân đội trong Chiến tranh Chechnya năm 1999, và ông cũng đi đầu trong việc lập kế hoạch quân sự cho chiến dịch ở Ukraine, giám sát các cuộc tập trận quân sự ở Belarus trước khi có chiến tranh ở Ukraine.

Chuyên gia về Nga Mark Galeotti cũng nhận xét, Tướng Gerasimov cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc sáp nhập Crimea.

Ban đầu, người ta nói về việc ông bị gạt sang một bên vì khởi đầu chậm chạp khi bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine và xuất hiện các báo cáo về tinh thần đi xuống của quân đội.

Ông đã không xuất hiện trong cuộc duyệt binh thường niên ở Moscow vào tháng 5/2022. Tuy nhiên, vào tháng 1 năm nay, ông được bổ nhiệm làm Tư lệnh các lực lượng ở Ukraine, thay thế Tướng Sergei Surovikin, người hiện là cấp phó của ông.

"Putin không thể kiểm soát mọi con đường và mọi tiểu đoàn và đó là vai trò của ông ấy (Tướng Gerasimov)", Andrei Soldatov nói.

Nikolai Patrushev là một trong ba người trung thành với Putin đã phục vụ cùng ông từ những năm 1970 ở St Petersburg, khi thành phố thứ hai của Nga vẫn được gọi là Leningrad.

Hai nhân vật sừng sỏ khác là giám đốc cơ quan an ninh Alexander Bortnikov và giám đốc tình báo nước ngoài Sergei Naryshkin. Tất cả những người thân cận của tổng thống đều được gọi là siloviki, hay những người thực thi, nhưng bộ ba này vẫn thân thiết hơn.

Ít ai có nhiều ảnh hưởng đối với tổng thống như Nikolai Patrushev. Ông không chỉ làm việc với ông Putin từ thời KGB, mà còn kế nhiệm ông Putin làm người đứng đầu tổ chức  FSB, từ năm 1999 đến 2008.

Chính trong một cuộc họp đặc biệt của hội đồng an ninh Nga diễn ra ba ngày trước cuộc chiến ở Ukraine, ông Patrushev đã đưa ra quan điểm của mình rằng "mục tiêu cụ thể" của Mỹ là sự tan rã của Nga.

Kể từ đó, ông cáo buộc Mỹ chuẩn bị "chiến tranh sinh học", còn Washington và London dẫn đầu phương Tây với hy vọng đánh bại Nga. Khi đập Kakhovka bị nổ tung ở miền nam Ukraine, ông đã đổ lỗi cho Ukraine, được hỗ trợ bởi Mỹ, Anh và các đồng minh NATO của họ.

Những người theo dõi Điện Kremlin nói rằng tổng thống tin tưởng vào thông tin mà ông nhận được từ các cơ quan an ninh hơn bất kỳ nguồn nào khác. Trong đó, Alexander Bortnikov được coi là một phần của bí mật nội bộ của Putin.

Alexander Bortnikov là một nhân vật kỳ cựu khác của KGB Leningrad, ông đã nắm quyền lãnh đạo FSB kế nhiệm Nikolai Patrushev.

FSB có ảnh hưởng đáng kể đối với các cơ quan thực thi pháp luật khác và thậm chí còn có lực lượng đặc biệt của riêng mình." Ông ấy quan trọng, nhưng ông ấy không ở đó để thách thức nhà lãnh đạo Nga hay đưa ra lời khuyên giống như những người khác", Andrei Soldatov nhận xét.

Sergei Naryshkin đã ở bên cạnh tổng thống trong phần lớn sự nghiệp của mình. Sergei Naryshkin từ lâu đã sát cánh bên tổng thống, ở St Petersburg vào những năm 1990, sau đó ở văn phòng của ông Putin vào năm 2004 và cuối cùng trở thành chủ tịch quốc hội. Nhưng ông cũng đứng đầu Hiệp hội Lịch sử Nga và đã chứng tỏ tầm quan trọng trong việc cung cấp cho tổng thống cơ sở ý thức hệ cho các hành động của ông.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, 73 tuổi là một người mà Tổng thống Putin rất tin tưởng. Ông là đại diện của nước Nga bảo vệ tiếng nói và hình ảnh của Nga trên các diễn đàn quốc tế. 

Là một người trung thành với Tổng thống Putin ngay từ đầu, nhưng nhiệm vụ của ông là tăng cường hỗ trợ cho Nga ở Châu Phi, Châu Mỹ Latinh và các nơi khác. 

Trong 19 năm, ông là nhà ngoại giao cao cấp nhất của Nga, trình bày trường hợp của Nga với thế giới, ngay cả khi ông không được coi là có vai trò lớn trong việc ra quyết định.

Là một gương mặt phụ nữ hiếm hoi trong nhóm những người thân cận của ông Putin, bà Valentina Matviyenko giám sát cuộc bỏ phiếu của thượng viện để thông qua việc triển khai lực lượng Nga ở nước ngoài, mở đường cho các hoạt động quân sự đặc biệt của Ukraine ở Nga.

Valentina Matviyenko là một người trung thành khác của Putin đến từ St Petersburg, người cũng đã giúp lèo lái việc sáp nhập Crimea vào năm 2014.

Nhưng bà không được coi là người ra quyết định chính. Theo BBC, diều này nói lên rằng, ít người có thể nói hoàn toàn chắc chắn ai là người chỉ đạo và đưa ra các quyết định lớn.

Từng là vệ sĩ của tổng thống, Viktor Zolotov hiện đang điều hành lực lượng vệ binh quốc gia Nga Rosgvardia, do Tổng thống Putin thành lập vào năm 2016 với tư cách là một loại quân đội cá nhân theo kiểu cận vệ giống như pháp quan của đế chế La Mã.

Lực lượng vệ binh quốc gia với số lượng 400 ngàn quân đã được giao nhiều nhiệm vụ để kiểm soát các khu vực bị chiếm đóng của Ukraine ở phía sau chiến tuyến và được cho là đã chịu tổn thất nặng nề.

Tổng thống Putin còn tin tưởng những ai nữa?

Thủ tướng Mikhail Mishustin có nhiệm vụ khó khăn là giải cứu nền kinh tế, nhưng lại có rất ít tiếng nói về cuộc chiến.

Theo nhà phân tích chính trị Yevgeny Minchenko, Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin và người đứng đầu tập đoàn dầu mỏ quốc gia Rosneft, Igor Sechin, cũng thân cận với tổng thống.

Anh em nhà tỷ phú Boris và Arkady Rotenberg, những người bạn thời thơ ấu của tổng thống, từ lâu cũng là những người bạn tâm giao thân thiết. Năm 2020, tạp chí Forbes vinh danh họ là gia đình giàu nhất nước Nga.