Dân Việt

Ừ thôi tưởng tượng

Phạm Xuân Nguyên 07/07/2023 07:00 GMT+7
Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ đã về trời, nơi không tưởng tượng, gửi lại mặt đất những tưởng tượng suốt một cuộc đời.
Ừ thôi tưởng tượng - Ảnh 1.

Một số tập thơ để đời của nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ. Ảnh: Hội Nhà văn TPHCM

Tưởng tượng. Như ngày nào chị nhìn cái hố bom giết chết cô gái thanh niên xung phong lấy thân mình cứu đoàn xe ra trận thấy nước mưa đọng lại khoảng trời nho nhỏ. Khoảng trời soi bóng nước hoá thành khoảng - trời - con gái có tâm hồn toả sáng những vì sao, có thịt da mềm mại trắng trong hoá thành những làn mây trắng, có trái tim làm thành mặt trời. Khoảng trời – Hố bom thành tấm gương soi cho người sống. 

Tưởng tượng. Như ngày nào chị lỡ thiếp ngủ khi chờ xem hoa quỳnh nở trong đêm. Và thế là lỡ mất một phút giây trong đời để thao thức mãi những câu hỏi vô vọng âm không chỉ về hoa. Hồn tôi không kịp hái/ Thời gian đâu dừng chân/ Một khoảng tôi để quên/ Có nghĩa là đã mất.

Tưởng tượng. Như ngày nào chị nhìn lá mà thầm hỏi không biết chiếc hôn có như lá không và ước vẽ được chiếc hôn như lá dưới ánh trời. Chiếc hôn như chiếc lá cụ thể, hữu hình, có thể cầm nắm được.

Tưởng tượng. Như ngày nào chị thấy Đèo Ngang chơi trò chơi tuổi nhỏ với mình. Giữa hai cánh núi vội vàng/ Mở ra một sắc mơ màng biển khơi/ Lớn rồi đó biển xanh ơi/ Phải đâu trẻ nhỏ mà chơi trốn tìm. Thiên nhiên trẻ trung, tinh nghịch mà con người cứ mải muốn to muốn lớn.

Tưởng tượng. Như ngày nào, như suốt đời chị dằn vặt, day dứt với tình yêu, với cuộc đời. Nhiều câu hỏi, đề nghị trong thơ chị. Làm sao anh đủ sâu? Anh có tốt không? Anh đừng khen em. Câu trả lời không đến, hay đến không thoả. Rốt lại chị  đành lại phải ước: Làm sao có một cuộc đời/ Để cho tôi ném đời mình vào đó/ Mà không hề cân nhắc, đắn đo/ Rằng: cuộc đời ấy còn chưa đủ.

Ừ thôi tưởng tượng - Ảnh 2.

Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ. Ảnh: TL

Tưởng tượng. Như ngày nào chơi trò ném thia lia. Hòn sỏi trong tay người ném nhảy cung quăng trên mặt nước. Còn nỗi cô đơn có ném thia lia được không để buồn hoá vui. Vẫn lại chỉ là "ước gì".

Tưởng tượng. Hết rồi những ước ao, mong muốn tìm được một người. Giờ chỉ còn là tưởng tượng thôi. Tưởng tượng ra một người trong kiếp này tấm lòng cao cả, bao dung bản lĩnh, hồn xanh như cỏ, tâm rộng như trời, lặng im như tượng, tốt như là đất cho mình được tựa, được khóc, được dìu. Nhưng có không kiếp này một người này. Đành vậy, ừ thôi tưởng tượng.

Tưởng tượng. Bây giờ thì chị đã qua hết kiếp sống của mình. Trắng nợ trần gian một đời hạnh phúc, một đời đau khổ. Là thực chứ không phải tưởng tượng. Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ - người phụ nữ suốt đời mang "trái tim thơ dại".

Hãy đọc hai bài thơ này chị viết đầu thế kỷ XXI như gửi lại người một nỗi đời.

TỰ BẠCH

Nghiêng vai đặt gánh qua cầu

Hạnh phúc thì mỏng khổ đau thì dày

Lệch người biết gánh sao đây

Đường đi chưa hết kiếp này chưa qua.

(2002)

TÔI VỀ VỚI TÔI

Thả trăng cho rằm 

Thả mây cho gió 

Thả xanh cho cỏ 

Tôi về với tôi

 

Thả người thục nữ 

Hồn nhiên nói cười 

Thả người tục lụy 

Danh vọng đua đòi 

Thả hết thả hết 

Tôi về với tôi


Thả thời thiếu nữ 

Khuất vào xa xăm 

Thả chùm tóc bạc 

Trắng cả ngàn năm 

Ai đem nụ cười 

Chạm vào nước mắt 

Niềm vui có màu 

Nỗi buồn trong vắt 

Tôi về với tôi


Thơ như máu thắm 

Tan vào hư vô 

Ðời bao phúc họa 

Gieo gặt bất ngờ 

Mỏi không thể nghỉ 

Ðau không còn kêu 

Người im như bóng 

Tôi về với tôi


May có đứa bé 

Còn ở trong hồn 

Cái nhìn xanh biếc 

Lung linh cội nguồn 

Trái tim thơ dại 

Tôi về với tôi

(Huế 18/8/2004)