Thanh tra Chính phủ “điểm mặt” các doanh nghiệp ngành xây dựng vi phạm trong cổ phần hóa

Có 10/16 tổng công ty vi phạm trong cổ phần hóa thuộc Bộ Xây dựng

Theo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ về xử lý tài chính, xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá, tại một số tổng công ty còn tình trạng nhiều khoản công nợ phải thu, phải trả chưa hoàn thành việc đối chiếu, xác nhận, lên tới hơn 5.690 tỷ đồng.

Cụ thể, tại các doanh nghiệp như: Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem), Tổng công ty Licogi (Licogi), Tổng công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam (Viwaseen) khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa đã tính toán giá trị lợi thế thương mại, chi phí cơ hội chưa đầy đủ, chính xác, với tổng số tiền khoảng 1.879 tỷ đồng.

Theo đó, Licogi tính thiếu khoảng 348 tỷ đồng tại dự án khu đô thị mới Thịnh Liệt; Viwaseen tính thiếu 23,8 tỷ đồng khi chuyển nhượng dự án khu đô thị An Thịnh 6; Vicem khi xác định giá trị doanh nghiệp đã không tính giá trị lợi thế thương mại đối với quyền khai thác khoáng sản các mỏ đá vôi, đất sét khoảng 1.507 tỷ đồng.

Trong quá trình xử lý tài chính để cổ phần hóa Vicem, Vicem Hải Phòng, Vicem chưa xử lý, thu nộp khoản chênh lệch 3.011 tỷ đồng giữa vốn chủ sở hữu và vốn điều lệ là chưa đúng quy định. Việc thoái vốn nhà nước tại các tổng công ty có nhiều công ty con, công ty liên doanh, liên kết hoạt động không hiệu quả, thường xuyên thua lỗ kéo dài nhưng các tổng công ty không có phương án xử lý triệt để, ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.

Cùng với đó, các khoản đầu tư của Tổng công ty Xây dựng số 1, Tổng công ty Vicem, Tổng công ty Viglacera lỗ lũy kế tại thời điểm 31/12/2019 khoảng 4.817 tỷ đồng. Một số tổng công ty dù thực hiện thoái vốn nhà nước nhưng vẫn còn các khoản đầu tư ngoài ngành, không thuộc lĩnh vực kinh doanh chính, có nhiều rủi ro thua lỗ với số tiền khoảng 147 tỷ đồng.

Cũng theo kết luận thanh tra, 10/16 tổng công ty thuộc Bộ Xây dựng đang quản lý, sử dụng khoảng 1.348.172m2 đất nhưng trong quá trình cổ phần hóa, một số tổng công ty chưa hoàn thành việc rà soát, sắp xếp tài sản nhà đất; chưa hoàn thành phương án sử dụng đất sau cổ phần hóa để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Một số trường hợp xây dựng phương án sử dụng đất không đúng quy hoạch sử dụng đất địa phương.

Cùng với đó, nhiều tổng công ty không cung cấp đầy đủ thông tin, hồ sơ, tài liệu đất đai theo đề nghị của địa phương. Một số địa phương nhận được văn bản đề nghị của Bộ Xây dựng và các tổng công ty nhưng chưa có văn bản tham gia ý kiến về phương án sử dụng đất, chưa phê duyệt giá đất để xác định giá trị tài sản đất đai phục vụ định giá doanh nghiệp.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển 2 vụ vi phạm trong cổ phần hóa sang Bộ Công an

Trong kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ việc thực hiện sắp xếp lại, cổ phần hóa, thoái vốn các doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Xây dựng vừa ban hành, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện nhiều vi phạm về tài chính, quản lý đất đai, có dấu hiệu gây thất thoát ngân sách nhà nước tại công ty mẹ, các công ty con của Tổng công ty Cơ khí xây dựng (Coma) và Tổng công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam (Viwaseen).

Từ những vi phạm trong cổ phần hóa 2 đơn vị Coma và Viwaseen, Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển thông tin, tài liệu vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang Bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định 2 vụ việc. Trong đó, vụ vi phạm quy định về quản lý sử dụng đất đai của Công ty Decoimex (thuộc Coma) tại dự án nhà ở Decoimex mở rộng phường 6, phường 9, TP Vũng Tàu có dấu hiệu vi phạm điều 228, 229, Bộ luật Hình sự 2015 về quản lý, sử dụng đất đai.

Còn vụ việc vi phạm quy định trong việc thoái vốn đầu tư của Viwaseen tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng Viwaseen - Huế, có dấu hiệu vi phạm điều 219, Bộ luật Hình sự 2015. Kết luận thanh tra đã chỉ ra việc Viwaseen thoái toàn bộ vốn tại Công ty Viwaseen - Huế là không đúng với đề án tái cơ cấu tổng công ty đã được Bộ Xây dựng phê duyệt.

Việc Tổng công ty Viwaseen phê duyệt cho Viwaseen Huế bán chuyển nhượng cổ phần với mức giá 10.000 đồng/cổ phiếu, theo hình thức thỏa thuận trực tiếp, không qua đấu giá hoặc chào bán công khai không bảo đảm nguyên tắc thị trường, vi phạm quyết định 929 năm 2012 của Thủ tướng, nghị định 72 năm 2013 của Chính phủ.

Kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra, trong khi ở thời điểm cổ phần hóa, Viwaseen Huế đang sở hữu nhiều lợi thế kinh doanh như sở hữu khách sạn Heritage Huế đạt chuẩn 3 sao ở trung tâm thành phố; chủ đầu tư dự án siêu thị và cao ốc văn phòng tại ngã 6 giao lộ đường Lý Thường Kiệt - Hà Nội - Nguyễn Tri Phương, thành phố Huế; có dự án khai thác mỏ đá làm vật liệu xây dựng tại huyện Hương Trà…

Theo kết luận thanh tra, mức giá tham chiếu định giá cổ phiếu Viwaseen Huế theo định giá của tư vấn ở thời điểm cổ phần hóa là 13.314 đồng/cổ phiếu, vì thế chênh lệch giữa giá bán cổ phiếu Viwaseen Huế với mức giá tư vấn định giá được cơ quan thanh tra tạm tính khoảng 7 tỷ đồng, có nguy cơ gây thất thoát vốn nhà nước, phải được xử lý theo quy định.