Báo cáo tại cuộc họp đánh giá kết quả giám sát chất lượng và sử dụng vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi của NAVETCO và AVAC do Cục Thú y (Bộ NNPTNT) tổ chức sáng 15/7, ông Phan Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NNPTNT), đến thời điểm này, việc tiêm phòng thí điểm 600.000 liều vaccine dịch tả lợn châu Phi trên diện hẹp của 2 Công ty CP NAVETCO và Công ty CP AVAC Việt Nam đã cho kết quả khả quan.
Theo đó, từ tháng 7/2022 đến tháng 6/2023, NAVETCO đã cung ứng và phối hợp với các cơ quan chuyên môn giám sát triển khai tiêm vaccine NAVET ASFVAC trên 7 quy mô đàn khác nhau từ 50 lợn/hộ đến 2.000 lợn/trại tại 132 cơ sở thuộc 23 tỉnh, thành phố. Tổng số liều tiêm là 47.435 liều, trong đó tiêm có giám sát là 29.685 liều.
TS.Nguyễn Xuân Hạnh, Phó Tổng giám đốc Công ty NAVETCO cho biết, số lượng lợn có phản ứng sau khi tiêm một mũi và hai mũi được ghi nhận là 219 con (chiếm 0,5%), trong đó có 42 lợn phải loại thải (chiếm 0,1%). Biểu hiện của phản ứng thường gặp sau 2 - 4 ngày tiêm vaccine với một số triệu chứng như sốt nhẹ, giảm ăn, ho hoặc tiêu chảy, sau đó lợn trở lại trạng thái bình thường.
Kết quả kiểm tra kháng thể sau tiêm đạt 85,5% đối với mũi 1 và 97,4% đối với mũi 2; tỷ lệ trung bình cả 2 mũi đạt 95,5%.
Đối với Công ty CP AVAC Việt Nam, từ tháng 10/2022 đến tháng 6/2023, Công ty AVAC đã triển khai tiêm phòng được 605.211 liều vaccine lợn thịt thuộc 596 trang trại, cơ sở có quy mô khác nhau tại tổng số 34 tỉnh, thành phố.
Trong đó, tiêm có giám sát tại các cơ sở chăn nuôi có quy mô dưới 5.000 lợn thịt được thực hiện tại 14 trại thuộc 5 tỉnh Bắc Giang, Hà Nội, Hòa Bình, Đồng Tháp và An Giang. Tiêm không giám sát tại các cơ sở chăn nuôi có quy mô dưới 5.000 lợn thịt tại 37 cơ sở chăn nuôi thuộc 8 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Lào Cai, Trà Vinh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang, Nam Định, Tuyên Quang và Bắc Ninh.
Đặc biệt, được sự cho phép cụa Cục Thú y, Công ty CP AVAC Việt Nam và Công ty CP chăn nuôi CP Việt Nam sử dụng vaccine AVAC ASF LIVE tại các trang trại nội bộ của Công ty CP trên địa bàn 52 tỉnh, thành phố. Tính đến cuối tháng 1/2023, Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam đã triển khai tiêm phòng được tổng cộng 600.544 liều vaccine AVAC ASF LIVE cho lợn tại 545 trại chăn nuôi thuộc 32 tỉnh thành.
"Tính đến thời điểm hiện tại, tổng số liều vaccine dịch tả lợn châu Phi AVAC ASF LIVE đã được triển khai tiêm phòng trên thực địa đạt 100,9% so với kế hoạch. Kết quả xét nghiệm của Trung tâm Chẩn đoán Thú y Trung ương và Chi cục Thú y vùng VI cho thấy, lợn được tiêm vaccine có tỷ lệ kháng thể đạt 94,4%; lợn khỏe mạnh, phát triển bình thường, không phát hiện biểu hiện bất thường liên quan đến vaccine kể từ khi tiêm phòng cho đến lúc xuất bán", TS Nguyễn Văn Điệp, Tổng Giám đốc Công ty CP AVAC Việt Nam cho biết.
Đáng chú ý, thời gian qua, được sự đồng ý của Bộ NNPTNT, Cục Thú y cũng đã cử đoàn công tác sang Cộng hòa Dominica tiêm phòng thử nghiệm vaccine dịch tả lợn châu Phi NAVET – ASFVAC từ ngày 15/5 - 19/6/2023. Kết quả thử nghiệm cho thấy, vaccine dịch tả lợn châu Phi NAVET – ASFVAC là an toàn, hiệu quả với tất cả 459 lợn thí nghiệm được tiêm tại thực địa.
"Phía Cộng hòa Dominica đề nghị Công ty Navetco tiếp tục hỗ trợ thêm 2.500 liều vaccine dịch tả lợn châu Phi NAVET-ASFVAC để tiêm mở rộng trong thời gian tới tại Dominica", ông Hạnh thông tin.
Đối với vaccine dịch tả lợn châu Phi của Công ty CP AVAC Việt Nam, ông Điệp cho biết, từ tháng 02/2023, Cục Thú y Philippines đã đề nghị Công ty AVAC phối hợp và cung cấp 1.000 liều vaccine dịch tả lợn châu Phi AVAC ASF LIVE do Công ty AVAC sản xuất; Bộ Nông nghiệp Philippines đã cho phép các đơn vị chủ động phối hợp để thực hiện tiêm thí điểm vaccine AVAC ASF LIVE tại 06 trại lợn thịt thuộc vùng Luzon, Philippines. Kết quả thử nghiệm cho thấy, vaccine AVAC ASF LIVE an toàn và hiệu quả cho tất cả 1.000 lợn thí nghiệm được tiêm.
"Cục Thú y Philippines đã đề xuất Chính phủ Philippines chính thức cho phép nhập khẩu và sử dụng 300.000 liều vaccine AVAC ASF LIVE để phòng chống dịch tả lợn châu Phi đang gây thiệt hại nặng nề cho nước này", ông Điệp cho biết.
Tại cuộc họp, đại diện hai công ty đều kiến nghị lãnh đạo Bộ NNPTNT, lãnh đạo Cục Thú y kết thúc chương trình giám sát thí điểm tiêm phòng 600.000 liều vaccine dịch tả lợn châu Phi và xem xét sớm cho phép sử dụng rộng rãi trên toàn quốc và xuất khẩu đối với hai loại vaccine NAVET-ASFVAC và AVAC ASF LIVE.
Hai doanh nghiệp cam kết sẽ chịu trách nhiệm về chất lượng vaccine, quản lý giám sát chặt chẽ việc cung ứng và sử dụng vaccine đúng mục đích, đúng đối tượng, cũng như có trách nhiệm xử lý các vấn đề phát sinh (nếu có) trong quá trình tiêm phòng ở các trại chăn nuôi sử dụng vaccine.
Khẳng định về tính hiệu quả của vaccine dịch tả lợn châu Phi, ông Nguyễn Văn Long, Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NNPTNT) cho biết, qua quá trình kiểm tra, giám sát thực địa rất nghiêm ngặt, hai loại vaccine dịch tả lợn châu Phi đều đảm bảo các chỉ tiêu vô trùng, thuần khiết, an toàn và hiệu lực (trên bản động vật).
Theo ông Nguyễn Văn Long, trong quá trình làm việc với Cục Thú y Việt Nam vào cuối tháng 4/2023, các chuyên gia của Mỹ cũng nhận định kết quả đánh giá chất lượng, an toàn, hiệu lực vaccine dịch tả lợn châu Phi của Cục Thú y Việt Nam tương đồng với kết quả đánh giá trước đó tại Trung tâm Nghiên cứu dịch vụ nông nghiệp (ARS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ.
"Các chuyên gia Mỹ cũng đánh giá cao quá trình nghiên cứu, kiểm nghiệm, khảo nghiệm vaccine dịch tả lợn châu Phi thương mại tại Việt Nam, đảm bảo đúng yêu cầu của Tổ chức Thú y Thế giới. Đặc biệt, việc sử dụng phương pháp công cường độc để đánh giá hiệu lực của vaccine trên các nhóm lợn là rất công phu, chính xác, ngay cả tại Mỹ hay các nước Châu Âu cũng không có quy định áp dụng", ông Long nhấn mạnh.
Từ tình hình thực tế, Cục Thú y đề xuất lãnh đạo Bộ NNPTNT xem xét cho phép sử dụng rộng rãi và xuất khẩu vaccine NAVET-ASFVAC của Công ty NAVETCO và vaccine AVAC ASF LIVE của Công ty AVAC theo 2 phương án.
Phương án 1, Công ty NAVETCO, Công ty AVAC chỉ được phép sử dụng, xuất khẩu các lô vaccine dịch tả lợn châu Phi do công ty sản xuất sau khi có kết quả kiểm nghiệm đạt yêu cầu về các chỉ tiêu vô trùng, thuần khiết, an toàn và hiệu lực của Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc thú y Trung ương I.
Phương án 2, Công ty NAVETCO, Công ty AVAC được phép sử dụng, xuất khẩu vaccine và chủ động tự chịu trách nhiệm kiểm nghiệm chất lượng toàn bộ các lô vaccine sản xuất. Công ty NAVETCO, Công ty AVAC chủ động, tiếp tục thực hiện giám sát chất lượng vaccine cung ứng trên thị trường, có cam kết chịu trách nhiệm về chất lượng vaccine khi cung ứng trên thị trường, có kế hoạch ứng phó, sẵn sàng khắc phục trong các trường hợp rủi ro không mong muốn xảy ra khi sử dụng vaccine.
Ông Phạm Kim Đăng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) đánh giá, với sự chỉ đạo sát sao quyết liệt của Bộ NNPTNT, Cục Thú y; sự vào cuộc của doanh nghiệp, đến thời điểm này, vaccine dịch tả lợn châu Phi đã chứng minh được hiệu quả.
"Qua các đánh giá, khảo nghiệm cả ở trong và ngoài nước, kết quả thu được rất đáng tin cậy. Hy vọng các doanh nghiệp tiếp tục nghiên cứu, cải tiến vaccine dịch tả lợn châu Phi giúp người dân chủ động phòng ngừa dịch bệnh, mở rộng sản xuất", ông Đăng nói.
Bà Ngô Thị Tuyết, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ NNPTNT) cũng khẳng định, quá trình nghiên cứu, phát triển, sản xuất, khảo nghiệm, kiểm nghiệm 2 loại vaccine dịch tả lợn châu Phi đều triển khai theo đúng quy định, đảm bảo đầy đủ các căn cứ pháp lý nên hoàn toàn đủ điều kiện sử dụng rộng rãi.
Sau khi lắng nghe các kiến nghị của doanh nghiệp, ý kiến góp ý của các đơn vị chuyên môn thuộc Bộ, các nhà khoa học, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến khẳng định, trong thời gian sớm nhất, Bộ NNPTNT sẽ giao Cục Thú y soạn văn bản hướng dẫn việc lưu hành, sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi trên diện rộng trên tinh thần giao các doanh nghiệp chủ động sử dụng, xuất khẩu vaccine dịch tả lợn châu Phi và chủ động tự chịu trách nhiệm kiểm nghiệm chất lượng toàn bộ các lô vaccine sản xuất.