Sau khi nhận bàn giao nhà (nhà xây mới, hay nhà chung cư, nhà đi thuê) gia chủ chớ vội vã chuyển đồ vào nhà mới ngay, mà cần chọn ngày tháng tốt, giờ đẹp để làm lễ nhập trạch. Tiếp đó cần tẩy uế sạch sẽ rồi chuẩn bị làm lễ nhập trạch về nhà mới.
Ngày làm lễ nhập trạch, 1 giờ trước khi làm lễ hãy mang đồ lễ và những vật dụng tượng trưng phục vụ buổi lễ vào nhà mới. Tùy hoàn cảnh mà làm lễ nhập trạch to, hay gọn nhẹ - nhưng chủ yếu cần chuẩn bị đồ cúng (mâm cơm, ngũ quả, hương hoa, vàng mã) sạch sẽ, chu đáo.
Ngoài gà luộc, xôi, bộ tam sinh (1 miếng thịt luộc, 1 con tôm luộc, 1 trứng vịt luộc), gia chủ cũng có thể chuẩn bị thêm những món khác.
Mâm hoa quả cúng nhập trạch
- Chọn 5 loại trái cây khác nhau còn tươi, rửa sạch sẽ, để ráo hoặc lau khô trước khi bày vào mâm cúng.
- Hoa chọn theo mùa, nhưng nên chọn những loài hoa có ý nghĩa may mắn như hoa sen, hoa hồng, hoa cúc... tươi mới.
- Hương thắp nên chọn loại không có hóa chất.
- Đèn nến.
- 3 hũ (đựng muối, gạo và nước), 1 đĩa muối gạo, 1 cặp đèn cầy, 3 miếng cau trầu đã têm.
- 3 ly trà, 3 điếu thuốc và 3 ly rượu cúng lễ nhập trạch.
Vàng mã
Theo các chuyên gia phong thủy thì tùy chủ lễ mà sắm vàng mã, nhưng không nên cúng quá nhiều vàng mã. Phổ biến cúng lễ nhập trạch có ngựa mã, mũ kiếm, quần áo, giày, mũ áo quan, tào quan, tiền mã, vàng lá... mỗi thứ 5 tập, đặt tại các hướng Nam – Tây – giữa nhà – Bắc – Đông tương ứng.
Nếu có thầy cúng lễ nhập trạch thì gia chủ khỏi lo. Nhưng không có thầy cúng, gia chủ tự làm thì đọc văn khấn thần linh trước, rồi văn khấn cáo yết gia tiên.
Sau đó bắt đầu dọn vào nhà mới. Đầu tiên gia chủ cần mang bát hương, bài vị tổ tiên vào nhà trước. Tiếp đó người thân mang các vật dụng vào theo, mỗi người cầm một món đồ vào nhà (tránh đi tay không).
Nếu chỉ làm lễ để lấy ngày mà chưa dọn vào ở ngay thì gia chủ nên ngủ lại một đêm ở nhà mới.
Lưu ý là ngày nhập trạch vất vả, mệt mỏi nên mọi người cần vui vẻ, bao dung, giúp đỡ nhau. Tuyệt đối tránh cãi vã, to tiếng, nói điều không may mắn trong ngày làm lễ nhập trạch - đó cũng là một cách để sau khi làm lễ, tẩy uế sẽ có những khí lành trong nhà.
Tạo cho ngôi nhà mới sớm có sinh khí như thế nào?
Những ngày đầu sau khi nhập trạch cần đốt đèn sáng vào buổi tối, nấu nướng, thắp hương (đủ 100 ngày), sinh hoạt trong nhà mới để tạo sinh khí - tránh để nhà hương lạnh khói tàn vì sẽ sớm lạnh lẽo, sinh năng lượng xấu - nhất là những nhà nhập trạch lấy ngày rồi "bỏ mặc" nhà mới. Nếu không ở cũng cần thường xuyên đến mở cửa để không khí mới ào vào nhà.
Nhiều gia chủ không chú ý nên đun nấu ngay bằng bếp điện. Nhưng theo các chuyên gia phong thủy thì cần dùng bếp có lửa (bếp gas, bếp than, bếp dầu...), không nên dùng bếp điện vì dân gian cho loại bếp đó có "tinh" mà không có "tướng", có nhiệt nhưng lại không có ngọn lửa - nên không thể sưởi ấm nhà bếp. Nếu không có bếp sinh lửa, có thể mua hoặc mượn bếp gas mini dùng tạm trong lễ nhập trạch và ít ngày sau đó.
Những ngày đầu khi chuyển vào nhà mới gia chủ nên năng nấu ăn để nhà bếp ấm cúng - cũng là cách nhanh chóng lấy sinh khí mới cho ngôi nhà, mang đến cho cả nhà sự vui vẻ, hạnh phúc, bình an may mắn...
Dân gian thường bật đèn 3 đêm đầu tiên ở nhà mới - giúp tăng vượng khí cho ngôi nhà.
Tuy lễ nhập trạch chuyển vào nhà mới quan trọng, nhưng gia chủ không nên quá lo lắng, căng thẳng bởi cần nhất là sự nghiêm túc và thành tâm khi cúng lễ.
- Bếp: Bếp than, bếp từ, bếp gas… ưu tiên loại bếp có ánh lửa – tránh bếp điện có nhiệt mà không có nguồn.
- Ấm nước: Dùng đun nước pha trà khi cúng và cho mọi người uống
- Chậu than, hoặc bếp gas mini đặt trước cửa cho mọi người bước qua từ ngoài vào nhà.
- Đồ gia dụng, bát đũa, xoong nồi, thau chậu...
Gia chủ đốt bếp than, hoặc bếp gas mini đặt giữa cửa chính cho mọi người đi vào.
Theo dân gian, gia chủ mang bát hương, bài vị gia tiên bước qua bếp đi vào nhà đầu tiên (dân gian thường bước chân trái trước, chân phải sau). Sau đó mọi người mang gạo, muối, đệm, chiếu… bước qua bếp vào sau.
Người đi cuối cùng mang theo mâm cúng lễ đặt lên bàn thờ. Gia chủ thắp hương, vái 3 vái và cắm vào bát hương.
Tiếp đó gia chủ đọc văn khấn về nhà mới, xin quan Thần linh, Thổ công, Thổ Địa cho phép rước vong linh tổ tiên về ngự tại nhà mới.
Trong khi đó người nhà bật bếp đun nước pha trà rồi rót ra 3 chén đặt lên bàn thờ.
Khi hương cháy quá 1/2 thì vái tạ rồi bắt đầu hóa mã. Tàn hương là xong lễ nhập trạch.
Một số nơi còn mở quạt cho thổi các hướng (trừ hướng cửa chính), rồi mở vòi nước ở các bồn rửa, bồn tắm (đã đậy kín nắp bồn) cho chảy chậm để "nước quản tài", mong muốn cuộc sống ở nhà mới no đủ.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo.