Vụ Việt Á: Cơ quan điều tra kiến nghị 2 bộ cần kiểm soát quyền lực người đứng đầu
Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra vụ án hình sự "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", "Đưa hối lộ", "Nhận hối lộ" xảy ra tại Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á và các đơn vị, địa phương liên quan.
Tại kết luận, cơ quan điều tra kiến nghị Bộ Khoa học Công nghệ (KHCN) và Bộ Y tế cần: "Nâng cao năng lực kiểm soát quyền lực người đứng đầu, kiểm soát hoạt động của cơ quan chuyên môn". Lý do, để xảy ra vụ án có sai phạm từ 2 cơ quan này.
Phan Quốc Việt bị cáo buộc lợi dụng sai phạm tại 2 bộ và nhiều cơ quan nhà nước để thu lợi bất chính.
Bộ KHCN bị cho đã buông lỏng, thiếu kiểm tra giám sát trong việc thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học, đặc biệt là đề tài nghiên cứu khoa học cấp quốc gia, trong các khâu phê duyệt nhiệm vụ, phê duyệt tổ chức chủ trì, cá nhân chủ nhiệm…
Nội dung thuyết minh đề tài nghiên cứu khoa học không đầy đủ, không có thông tin về quyền, nghĩa vụ của Bộ KHCN, Học viện Quân y, Công ty Việt Á; phương pháp phối hợp giữa Học viện Quân y và Công ty Việt Á; phương pháp chuyển giao kết quả nghiên cứu, quyền sở hữu trí tuệ.
Tại Bộ Y tế, theo cơ quan điều tra, đơn vị đã thiếu kiểm tra, giám sát đối với công tác quản lý Nhà nước về sinh phẩm y tế, hiệp thương giá, kiểm tra giá hiệp thương; không quy định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm của các cá nhân trong hiệp thương giá, thời gian ban hành kết luận kiểm tra giá.
Theo kết luận, do buông lỏng, thiếu kiểm tra giám sát tại Bộ KHCN và Bộ Y tế nêu trên dẫn đến việc Phan Quốc Việt, Chủ tịch Công ty Việt Á lợi dụng, thông đồng, móc ngoặc với lãnh đạo, cán bộ để Công ty Việt Á được tham gia nghiên cứu đề tài test xét nghiệm rồi sử dụng kết quả nghiên cứu đó để lập hồ sơ đăng ký, bán sản phẩm với giá cao, hưởng lợi bất chính hơn 1.235 tỷ đồng.
Tại các địa phương để xảy ra sai phạm trong quá trình Công ty Việt Á tiêu thụ test xét nghiệm, vật tư, sinh phẩm y tế, cơ quan điều tra cho rằng tại đây chưa kịp thời phân bổ dự toán ngân sách thực hiện; trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ về đấu thầu, mua sắm thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế còn hạn chế, nhất là trong các trường hợp thiên tai, dịch bệnh…
Từ đó, Cơ quan điều tra Bộ Công an đưa ra 7 kiến nghị. Đầu tiên là các bộ: KHCN, Y tế cần nâng cao năng lực kiểm soát quyền lực của người đứng đầu, kiểm soát hoạt động của các cơ quan chuyên môn về quản lý nghiệm vụ, quản lý sinh phẩm y tế; đảm bảo khách quan, minh bạch, đúng pháp luật.
Thứ hai, Bộ KHCN cần rà soát cơ cấu tổ chức và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực KHCN để chủ động hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh, sửa đổi cho thống nhất, đúng quy phạm pháp luật theo hướng có cơ quan chuyên trách quản lý việc này. Song song, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi sai phạm trong thực hiện các nhiệm vụ khoa học.
Thứ ba, Bộ Y tế cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, xử lý các sai phạm trong công tác cấp số đăng ký lưu hành sinh phẩm y tế; phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan, đơn vị liên quan có biện pháp quản lý giá đối với các vật tư, sinh phẩm xét nghiệm.
Thứ tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các bộ, ngành liên quan cần chủ động hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền hướng dẫn thực hiện chỉ định thầu rút gọn trong các trường hợp thiên tai, dịch bệnh…
Thứ năm, UBND các tỉnh, thành cần chủ động kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh hoạt động của các đơn vị, cơ sở y tế công lập trong hoạt động đấu thầu, mua sắm thiết bị, vật tư y tế; đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn về lĩnh vực này…
Thứ sáu, cơ quan điều tra kiến nghị Bộ Tài chính xem xét xử lý hành chính đối với công ty thẩm định giá có sai phạm đã kết luận trong vụ án như đình chỉ kinh doanh, tước giấy phép...
Thứ bảy, ngoài các bị can đã khởi tố và đề nghị truy tố, còn một số cá nhân có hành vi, vi phạm liên quan ở mức độ khác nhau; có cá nhân hoặc hành vi không cấu thành tội phạm hoặc chưa đủ căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự, hoặc chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Căn cứ tính chất, mức độ hành vi sai phạm, đường lỗi chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước, Cơ quan CSĐT Bộ Công an kết luận và có văn bản kiến nghị các cơ quan chủ quản xử lý nghiêm theo quy định của Đảng và chính quyền.
