Vừa qua, Thanh tra TP.HCM đã ban hành Kết luận thanh tra việc "Chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại dự án tạo Quỹ đất đô thị cho thành phố dọc đường Nguyễn Hữu Thọ, thuộc xã Phước Kiển và xã Nhơn Đức (huyện Nhà Bè)".
Theo đó, trong kết luận thanh tra nêu rõ nội dung, dự án tạo Quỹ đất đô thị cho thành phố là dự án tạo quỹ đất sạch đầu tiên của địa phương, nhằm mục đích đấu giá quyền sử dụng đất, giao quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư có năng lực thực hiện nhanh các dự án đầu tư của thành phố theo quy hoạch đã được phê duyệt. Qua đó, xã hội hóa việc thu hút vốn đầu tư phục vụ yêu cầu phát triển của thành phố, tạo động lực thúc đẩy đô thị hóa, hình thành nên các khu nhà ở, khu thương mại dịch vụ, công trình, công ích...
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã có nhiều vướng mắc, thiếu sót, vi phạm liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho người dân tại dự án và trong việc quản lý, sử dụng đất dự án sau thu hồi.
Theo kết luận thanh tra, dự án được phê duyệt tiến độ đầu tư từ năm 1999-2000 nhưng đến nay chưa hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất. Còn 38 trường hợp không đồng ý nhận tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Trong đó, có 22/38 trường hợp chưa đồng ý bàn giao mặt bằng nhưng UBND huyện Nhà Bè chưa thực hiện cưỡng chế thu hồi đất theo quy định.
Dự án nhà ở tái định cư kết hợp kinh doanh tại phân khu số 11B đường Nguyễn Hữu Thọ, xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè (Park Vista) do Công ty TNHH dịch vụ thương mại sản xuất kinh doanh Đông Mê Kông làm chủ đầu tư ngừng thi công nhiều năm nay.
Trách nhiệm thuộc về (Sở giao thông Công chánh cũ) nay là Sở Giao thông vận tải, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông và các tổ chức, cá nhân liên quan khác.
Kết luận cũng nêu rõ, các đơn vị thực hiện dự án cũng chưa thực hiện đầy đủ khối lượng các hạng mục đầu tư được UBND TP.HCM phê duyệt. Cụ thể, chỉ có bản đồ tuyến mà chưa có bản đồ đo đạc được cấp có thẩm quyền phê duyệt để xác định ranh đất thu hồi. Có 3 khu đất thay đổi chức năng từ thấp tầng lên cao tầng… Việc điều chuyển nói trên khiến đến nay huyện Nhà Bè không có quỹ đất ở (đất sạch) để sử dụng như phương án ban đầu khi đấu giá.
Việc thực hiện chính sách hỗ trợ bổ sung mua căn hộ chung cư theo chỉ đạo của UBND TP.HCM đã kéo dài chưa thực hiện được do chủ đầu tư được giao đầu tư xây dựng chung cư là Công ty Đông Mê Kông chậm hoàn thành việc đầu tư xây dựng, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân bị thu hồi đất (nay đã hơn 20 năm), tiềm ẩn khiếu nại, tố cáo của người dân.
Liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất, hầu như toàn bộ khu đất được thu hồi tại dự án đã được Sở Tài nguyên Môi trường cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến nay một số nơi chưa hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, chưa hoàn thành việc chỉnh lý hoặc thu hồi các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ dân bị giải toả.
Việc quản lý đất của UBND huyện Nhà Bè và các chủ đầu tư còn lỏng lẻo dẫn đến tình trạng có người dân, đơn vị khác chưa bàn giao đất thu hồi hoặc lấn chiếm đất để sử dụng vào mục đích cá nhân, kinh doanh thu lợi. Các phần đất có quy hoạch 1/2000 là đường dự kiến, nằm giữa các phân khu của khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ đến nay không rõ đơn vị chịu trách nhiệm quản lý, đầu tư xây dựng.
Tại khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, cơ quan quản lý nhà nước có liên quan và các chủ đầu tư dự án đã có nhiều thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong quá trình quản lý, sử dụng đất, thực hiện các dự án đầu tư xây dựng. Cụ thể, chia nhỏ phân khu chức năng không đúng theo quy hoạch 1/2000 đã được phê duyệt; đầu tư xây dựng chậm tiến độ, xây dựng chưa đúng quy hoạch được duyệt; xây dựng không có giấy phép, sai mục đích sử dụng…
Để xử lý, Chủ tịch UBND TP.HCM đã chỉ đạo giao ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông chủ trì phối hợp UBND huyện Nhà Bè và cơ quan có liên quan lập kế hoạch, khẩn trương thực hiện khắc phục vi phạm, thiếu sót liên quan đến dự án trên, để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành và thực hiện thanh, quyết toán đúng quy định, không để kéo dài.
Giao UBND huyện Nhà Bè nghiên cứu, đề xuất trình UBND TP.HCM có giải pháp căn cơ, khả thi để giải quyết quyền lợi cho người dân có đất nông nghiệp bị thu hồi tại Dự án tạo quỹ đất đô thị cho TP.HCM mà không được mua căn hộ do chậm trễ. Rà soát việc ban hành quyết định bố trí 42 nền tái định cư cho các hộ dân phân khu 6 để xử lý theo quy định; phối hợp Cục thuế Thành phố kiểm tra, xử lý, không để thất thu ngân sách.
Giao Sở Tài chính TP.HCM chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát, truy lục, phục hồi và lưu trữ hồ sơ đấu giá khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ; thực hiện rà soát, đối chiếu về thời điểm thu tiền, thời hạn thu tiền, số tiền đã thu từ bán đấu giá khu đất của các đơn vị trúng đấu giá và được chuyển giao quyền, nghĩa vụ để báo cáo, đề xuất, trình UBND TP.HCM xem xét, chỉ đạo xử lý theo quy định…