Băn khoăn đằng sau những số liệu kinh tế lạc quan bất ngờ của Trung Quốc

Tháng 8 mùa thu năm nay, các chuyến tàu, máy bay và bãi biển của Trung Quốc đông đúc hơn so với cùng kỳ năm trước. Hoạt động sản xuất tại các nhà máy vì vậy cũng sôi động hơn, đặc biệt những nhà máy sản xuất điện thoại di động và sản phẩm bán dẫn.

Theo những số liệu mới nhất được Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) công bố vào ngày hôm nay, doanh số bán lẻ tại Trung Quốc cải thiện nhẹ, sản xuất công nghiệp tăng trưởng trong tháng 8/2023.

Trong mùa hè vừa qua, Chính phủ Trung Quốc đã đưa ra một số biện pháp, trong đó có hai lần hạ lãi suất, tuy nhiên, những biện pháp này dường như chưa mang lại cải thiện trong nền kinh tế tốt như kỳ vọng.

"Kinh tế Trung Quốc đã phục hồi nhanh hơn, sản xuất và cung ứng tăng trưởng ổn định, nhu cầu thị trường rồi cũng dần cải thiện", giám đốc bộ phận thống kê kinh tế tại NBS – ông Fu Linghui phân tích.

Cùng lúc đó nhiều chuyên gia kinh tế nước ngoài lại có quan điểm thận trọng hơn.

"Một số người cho rằng kinh tế Trung Quốc có thể đã lập đáy suy giảm, tuy nhiên chúng tôi vẫn thận trọng", một nghiên cứu từ ngân hàng Nomura nhấn mạnh.

Những vấn đề còn tồn tại trong lĩnh vực bất động sản Trung Quốc tiếp tục ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế nước này. Đầu tư bất động sản tháng 8/2023 giảm gần 20% so với cùng kỳ năm trước, mức hạ này cao hơn so với thời kỳ tháng 7/2023.

Tại các công trình xây dựng của Trung Quốc, số lượng công nhân đang làm việc không đông như thời gian trước. Tuy nhiên hoạt động xây dựng vẫn tiếp diễn, người ta vẫn nhìn thấy những cây cần cẩu trên bầu trời.

Việc xây dựng các tòa tháp căn hộ mới đã bớt sôi động phần nào trong thời gian gần đây khi mà giá căn hộ giảm.

Dựa trên số liệu về giá căn hộ mới tại 70 thành phố quy mô lớn và trung bình trên khắp Trung Quốc, Goldman Sachs tính toán rằng giá bất động sản tại Trung Quốc tháng 8/2023 giảm trung bình 2,9% so với mức 2,6% của tháng 7/2023.

Tuy nhiên, Goldman Sachs cho rằng số liệu về giá cả của các căn hộ mới chưa nói đúng về tốc độ và mức độ sụt giảm của giá nhà thực tế bởi chính quyền nhiều địa phương gây sức ép buộc các doanh nghiệp bất động sản không được hạ giá sâu.

So với mức đỉnh cách đây hai năm, giá nhà đang sử dụng tại hơn 100 thành phố khắp Trung Quốc vào thời điểm đầu tháng 8/2023 giảm trung bình khoảng 14%, theo số liệu của Viện Nghiên cứu Beike tại Thiên Tân. Giá cho thuê nhà trong khi đó giảm khoảng 5%.

Ngành xây dựng và những hoạt động liên quan, trong đó phải kể đến các dự án công cộng, vốn đóng góp ít nhất khoảng 25% vào kinh tế Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc đã cố gắng bù đắp cho sự suy giảm trong việc xây dựng căn hộ bằng việc yêu cầu chính quyền một số địa phương thực hiện các dự án lớn, như xây dựng các tuyến đường ngầm, hệ thống nước đô thị, đường cao tốc, công viên công cộng, các tuyến đường sắt cao tốc và hạ tầng khác.

Một số trong những khoản vay mà các ngân hàng Trung Quốc cấp cho doanh nghiệp bất động sản giờ đây đang gặp trục trặc. Những khoản vay mà ngân hàng dành cho chính quyền một số địa phương có tham gia vào bất động sản cũng tương tự như vậy. Nhiều ngân hàng hoàn toàn có quyền yêu cầu trả lại tiền nếu tiến độ xây dựng không đạt kỳ vọng hoặc ngừng lại, tuy nhiên họ ngại ngần làm vậy. Nhu cầu với các khoản vay bất động sản mới hiện vẫn yếu.

Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) vào ngày thứ Năm công bố sẽ cho phép một số ngân hàng duy trì dự trữ tiền tệ quy mô nhỏ hơn và cấp thêm tín dụng. Động thái này được đánh giá là nhắm đến việc đáp ứng cho các đợt phát hành trái phiếu sắp tới của chính quyền nhiều địa phương để có tiền chi trả cho các dự án hạ tầng,

Đầu tư vào tài sản cố định trong thời gian qua chịu nhiều ảnh hưởng bởi những vấn đề trên thị trường nhà đất.

Tám tháng đầu năm nay tại Trung Quốc, đầu tư vào tài sản cố định tăng trưởng ước tính khoảng 3,2% so với cùng kỳ năm trước, chi tiêu vào cơ sở hạ tầng và đầu tư vào sản xuất giúp bù đắp cho việc bất động sản đi xuống. Tốc độ đầu tư vào hạ tầng của tháng 8/2023 tuy nhiên cho thấy sự chững lại so với con số 3,4% của tháng liền trước.

Trong tháng 8/2023, hoạt động sản xuất các sản phẩm bán dẫn tăng 21,1% so với cùng kỳ năm trước. Chính phủ Trung Quốc trợ cấp mạnh mẽ cho ngành sản xuất chip khi mà Mỹ hạn chế xuất khẩu những loại chip máy tính công nghệ cao nhất cũng như những linh kiện cần thiết để sáng xuất chúng sang Trung Quốc

Giá trị sản xuất công nghiệp Trung Quốc, hàn thử biểu về hoạt động của các nhà máy, trong tháng 8/2023 tăng trưởng 4,5% so với cùng kỳ năm trước sau khi điều chỉnh với giảm phát giá cả hàng hóa trong tháng vừa qua.

Đằng sau con số tiêu dùng tăng trưởng của người dân Trung Quốc hiện cũng đang có những thay đổi.

Doanh số bán lẻ tại Trung Quốc tháng 8/2023 tăng 4,6% so với cùng kỳ năm trước, giá năng lượng tăng cao đẩy doanh số bán lẻ tăng, theo phân tích của ngân hàng Nomura.

Lý do chính khiến cho tăng trưởng doanh số bán lẻ nhìn ấn tượng như vậy chính là bởi cách đây 1 năm, người dân Trung Quốc vẫn sống trong tình trạng các biện pháp kiểm soát COVID-19 hạn chế cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của họ.

Doanh số bán bia và rượu giảm so với cùng kỳ năm trước còn sản lượng tiêu thụ nước uống đóng chai, sản phẩm thường được người Trung Quốc mang theo trong các chuyến dã ngoại, cũng như rau và hoa quả tăng chóng mặt.