45 nghị sĩ Cộng hoà Hạ viện Mỹ tìm cách ngăn chặn kịch bản phế truất chủ tịch tái diễn

Nỗ lực ngăn kịch bản phế truất chủ tịch tái diễn

Theo hãng tin Reuters, trong bức thư gửi tới các đồng nghiệp, 45 nghị sĩ này, phần lớn bao gồm những người theo chủ nghĩa ôn hòa, đã kêu gọi thay đổi một số quy định để đảm bảo rằng một số đảng viên đảng Cộng hòa không thể liên kết với nghị sĩ đảng Dân chủ trong Hạ viện để bỏ phiếu chống lại chủ tịch hoặc ngăn chặn các ưu tiên của đảng.

Tại Hạ viện, đảng Cộng hoà đang chiếm ghế đa số nhưng khoảng cách rất mong manh, 221-212 ghế. Ngày 3/10 vừa qua, sau một cuộc bỏ phiếu, Chủ tịch Hạ viện McCarthy đã bị phế truất sau khi nghị quyết bãi nhiệm ông nhận được 216 phiếu thuận và 210 phiếu chống. Trong số 216 phiếu thuận, gồm có 208 phiếu từ nghị sĩ đảng Dân chủ và 8 phiếu của các nghị sĩ đảng Cộng hoà.

Bức thư của nhóm nghị sĩ ôn hoà nhấn mạnh sự bất đồng đang bao trùm Hạ viện khi Quốc hội tiến gần đến thời hạn đóng cửa chính phủ mới vào ngày 17/11.

“Chúng tôi không thể cho phép đa số của chúng tôi bị điều khiển bởi liên minh giữa các cuộc họp bí mật và một đảng thiểu số không làm gì khác hơn là chỉ muốn chủ tịch hạ viện tiếp theo của chúng tôi gặp thất bại”, bức thư viết rõ.

Nhiều nghị sĩ đã ký vào đơn kêu gọi thay đổi quy định cho phép một nhà lập pháp duy nhất có quyền khởi động một cuộc bỏ phiếu phế truất chủ tịch. Trước đó, trong quá trình để giành được vị trí cao nhất trong Hạ viện, ông McCarthy đã đưa ra một thỏa thuận cho phép chỉ cần một thành viên đưa ra kiến nghị đối với chủ tịch, Hạ viện sẽ phải tổ chức bỏ phiếu. Thỏa thuận này đã khiến ông McCarthy chật vật cả năm khi ông tìm cách xoa dịu phe cánh hữu trong tổ chức đồng thời cố gắng thực hiện công việc điều hành cơ bản.

Đảng Cộng hòa dự kiến bỏ phiếu chọn ứng cử viên thay ông McCarthy trong một phiên họp kín vào ngày 11/10 tới. Dự kiến quy trình này sẽ mất nhiều thời gian.

Hiện hai nhà lập pháp đảng Cộng hòa tuyên bố tranh cử là dân biểu Steve Scalise, người đứng thứ hai sau ông McCarthy trên bậc thang lãnh đạo, và dân biểu Jim Jordan, một người bảo thủ thẳng thắn, được cựu Tổng thống Donald Trump lên tiếng ủng hộ công khai.

Ít nhất một người khác, dân biểu Kevin Hern, nói rằng ông ấy cũng có thể đứng ra tranh cử.

Ngày 6/10, Tổng thống Joe Biden cho biết ông sẽ cố gắng làm việc với bất kỳ ai trở thành Chủ tịch Hạ viện tiếp theo và kêu gọi đảng Cộng hòa thông qua luật chi tiêu cho chính phủ liên bang trước khi nguồn tài trợ hiện tại hết hạn vào ngày 17/11.

"Đã đến lúc ngừng đùa giỡn. Các thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện, đã đến lúc các bạn phải làm công việc của mình", Tổng thống Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng.

Ông McCarthy đã trở thành Chủ tịch Hạ viện đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị cách chức trong Quốc hội vào ngày 3/10, vài ngày sau khi những người chỉ trích ông theo đường lối cứng rắn cáo buộc ông “thông đồng” với đảng Dân chủ để thông qua dự luật chi tiêu tạm thời nhằm ngăn chặn việc chính phủ đóng cửa.

Nhà lập pháp Matt Gaetz, người dẫn đầu nỗ lực lật đổ ông McCarthy, hiện đối mặt với những lời kêu gọi trục xuất khỏi đại hội đảng.

Nhân vật được cựu Trump ủng hộ làm Chủ tịch Hạ viện Mỹ 

Sau khi Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy bị phế truất hôm 3/10, ông Trump trở thành một trong những người được đề cử thay thế, nhưng cựu Tổng thống Mỹ lại dành sự ủng hộ cho một chính trị gia khác. 

Đài RT của Nga ngày 7/10 cho biết trong một dòng trạng thái trên nền tảng Truth Social hôm 6/10, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông hoàn toàn ủng hộ Nghị sỹ Jim Jordan của bang Ohio làm Chủ tịch Hạ viện.

Theo ông Trump, Nghị sỹ Jim Jordan, đại diện cho khu vực bầu cử số 4 của bang Ohio, từ lâu đã là một “ngôi sao” trước khi khi “thực hiện hành trình rất thành công tới Washington, D.C., và ông Jordan sẽ là “Chủ tịch Hạ viện tuyệt vời”.

Sau khi ông Kevin McCarthy bất ngờ bị bãi chức hôm 3/10 trong một cuộc bỏ phiếu do chính thành viên đảng Cộng hoà khởi xướng, cuộc đua giành chiếc ghế Chủ tịch Hạ viện Mỹ đã nóng lên.

Hôm 4/10, Hạ nghị sỹ Steve Scalise, nhân vật quyền lực thứ hai của đảng Cộng hòa tại Hạ viện và Hạ nghị sỹ Jim Jordan, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện đều tuyên bố ra tranh chức Chủ tịch Hạ viện.

Trong đó, Hạ nghị sỹ Jim Jordan, sinh năm 1964, là một đồng minh nhiệt thành của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã tuyên bố nếu trở thành Chủ tịch Hạ viện sẽ phản đối việc viện trợ quân sự cho Ukraine.

Đảng Cộng hòa đã ấn định ngày 11/10 sẽ bỏ phiếu bầu chọn người kế nhiệm ông McCarthy và sẽ họp vào ngày hôm trước để nghe để các ứng cử viên trình bày quan điểm.

Để trở thành Chủ tịch Hạ viện Mỹ, ứng viên phải cần được sự ủng hộ của 218 phiếu trong tổng số 435 ghế tại Hạ viện hoặc giành được sự ủng hộ của đa số hạ nghị sĩ có mặt tại cuộc bỏ phiếu.

Đây thường là công việc mang tính chất nội bộ của đảng chiếm đa số tại Hạ viện, cho nên, ứng viên cũng khó kỳ vọng nhận được nhiều sự ủng hộ từ phe đối lập.

Nếu không có Chủ tịch, Hạ viện sẽ không thể thực hiện các chức năng quan trọng của mình và cơ quan lập pháp này sẽ phải liên tục bỏ phiếu bầu cho đến khi chọn ra người phù hợp.

Đây cũng là tình huống xảy ra hồi tháng 1/2023 với ông Kevin McCarthy, 57 tuổi.

Khi đó, ông McCarthy vấp phải sự phản đối từ một nhóm nhỏ cực hữu trong nội bộ đảng, khiến ông không thể có đủ 218 phiếu cần thiết để trở thành Chủ tịch Hạ viện.

Chỉ đến vòng bỏ phiếu thứ 15, sau khi ông McCarthy chấp nhận một loạt thỏa hiệp với các thành viên cực hữu của đảng Cộng hòa, ông mới được bầu làm Chủ tịch Hạ viện.

Trong số những thỏa hiệp đó, ông McCarthy chấp nhận một quy định mới, cho phép bất cứ Hạ nghị sĩ nào cũng có thể trình nghị quyết "tuyên bố văn phòng Chủ tịch Hạ viện vô chủ" mà không cần thêm sự ủng hộ từ ai khác.

Chính sự nhượng bộ này đã khiến ông McCarthy mất ghế Chủ tịch Hạ viện trong cuộc bỏ phiếu vào ngày 3/10, theo kiến nghị bãi nhiệm từ Matt Gaetz, một Hạ nghị sĩ Cộng hòa cực hữu.

Đây là lần đầu tiên trong 234 năm, Hạ viện Mỹ ủng hộ một nghị quyết bãi nhiệm người đứng đầu cơ quan này, hơn nữa, nghị quyết bãi nhiệm lại được khởi xướng bởi chính người cùng đảng với Chủ tịch Hạ viện.

Về phần ông Trump, theo đài CNN của Mỹ, sau khi ông McCarthy bị bãi nhiệm, cựu Tổng thống Mỹ đã được hai Hạ nghị sỹ đảng Cộng hoà là Troy Nehls của bang Texas và Taylor Greene đến từ bang Georgia công khai ủng hộ làm Chủ tịch Hạ viện.

Trả lời các phóng viên bên ngoài tòa án ở khu Hạ Manhattan hôm 5/10, ông Trump cho biết: “Rất nhiều người đã ủng hộ tôi làm Chủ tịch Hạ viện. Tất cả những gì tôi có thể nói là chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì tốt nhất cho đất nước và đảng Cộng hòa”.