Các thuật ngữ về chứng khoán cho Gen Z lần đầu vào thị trường "xanh đỏ"

Chứng khoán là gì?

- Cổ phiếu - Là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với cổ phần doanh nghiệp.

- Trái phiếu - Là một chứng nhận nghĩa vụ nợ của công ty với nhà đầu tư.

- Chứng chỉ quỹ - Là một loại chứng nhận góp vốn của nhà đầu tư với một quỹ đầu tư nào đó.

- Quyền mua cổ phần - Là loại chứng khoán phát hành ưu tiên dành cho các cổ đông hiện hữu có thể mua cổ phiếu với giá phát hành.

- Chứng chỉ lưu ký - Là giấy chứng minh quyền sở hữu chứng khoán của công ty thuộc quốc gia khác.

Tiếp theo, nhà đầu tư mới tham gia thị trường cần tìm hiểu các chỉ số cơ bản để nắm rõ đặc trưng và trạng thái khi giao dịch. Dưới đây là các chỉ số cơ bản như vây:

- Chỉ số EPS - Chỉ số thu nhập trên 1 cổ phiếu được hiểu là thu nhập của nhà đầu tư trên 1 cổ phiếu.

- Chỉ số P/E - Hệ số giá trên thu nhập, phản ánh nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra bao nhiêu tiền để thu về 1 đồng lợi nhuận của doanh nghiệp.

- Chỉ số ROE - Tỷ lệ lợi nhuận ròng dựa trên vốn chủ sở hữu.

- Chỉ số ROA - Tỷ lệ lợi nhuận ròng dựa trên tài sản.

- Chỉ số P/B - Giá trị sổ sách: So sánh giá trị thực tế và giá trị ghi trên sổ sách của doanh nghiệp.

- Chỉ số Beta: Được dùng để đo lường mức biến động giá và rủi ro thị trường/ danh mục đầu tư.

Lệnh chứng khoán là những lệnh giúp nhà đầu tư thực hiện giao dịch, mua bán mang lại lợi nhuận trên sàn. Nhà đầu tư GenZ cần hiểu rõ đặc điểm, nhiệm vụ của các lệnh chứng khoán để sử dụng hiệu quả:

- Lệnh ATO: Lệnh đặt mua hoặc đặt bán chứng khoán tại thời điểm mức giá mở cửa.

- Lệnh ATC: Lệnh mua/bán chứng khoán được xác định ngay tại mức giá đóng cửa.

- Lệnh LO: Lệnh mua hoặc bán chứng khoán tại một mức giá xác định hoặc có thể tốt hơn.

- Lệnh MP: Lệnh mua chứng khoán ở mức thấp nhất hoặc bán ở mức giá cao nhất hiện có.

- Lệnh PLO: Lệnh khớp sau giờ được hiểu là lệnh mua - bán chứng khoán với giá đóng cửa sau khi kết thúc phiên giao dịch.

- Lệnh chờ hay lệnh điều kiện được duy trì trong nhiều ngày cho đến khi được khớp lệnh hoặc đến giới hạn thời gian mà nhà đầu tư thiết lập.

Giá là một yếu tố quan trọng trong giao dịch, yêu cầu cần theo dõi liên tục, để nắm bắt thị trường. Dưới đây là các loại giá chứng khoán thường gặp mà nhà đầu tư GenZ cần lưu ý:

- Giá trần - giá sàn: mức giá cao nhất và thấp nhất mà có phiếu có thể tăng hoặc giảm trong phiên đó.

- Giá tham chiếu: Là mức giá đóng cửa ở phiên giao dịch gần nhất, được sử dụng làm cơ sở để xác định biên độ dao động giá cổ phiếu.

- Giá mở cửa - đóng cửa: Là mức giá được xác định tại phiên mở cửa và đóng cửa trong ngày.

Các phiên giao dịch chứng khoán

Phiên giao dịch chứng khoán là khoảng thời gian thực hiện các giao dịch mua - bán giữa các nhà đầu tư và chủ thể trên sàn. Mỗi phiên sẽ có thời gian cụ thể để nhà đầu tư thực hiện giao dịch hoặc đặt lệnh.

Bên cạnh đó, mỗi sàn sẽ có thời gian quy định cho các phiên giao dịch khác nhau. Cụ thể, các phiên giao dịch trên sàn như sau:

Phiên giao dịch trên sàn Hose:

- 9h00 – 9h15: Phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa sáng.

- 9h15 – 11h30: Phiên khớp lệnh liên tục.

- 11h30 – 13h: Nghỉ

- 13h00 – 14h30: Phiên khớp lệnh liên tục.

- 14h30 – 14h45: Phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa chiều.

- 14h45 – 15h00: Phiên giao dịch thỏa thuận.

Phiên giao dịch trên sàn HNX:

- 9h – 11h30: Phiên khớp lệnh liên tục.

- 11h30 – 13h: Nghỉ trưa

- 13h00 – 14h30: Phiên khớp lệnh liên tục.

- 14h30 – 14h45: Phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa.

- 14h45 – 15h00: Phiên khớp lệnh sau giờ.

Các phiên giao dịch trên sàn UpCom

- 9h – 11h30: Phiên khớp lệnh liên tục.

- 11h30 – 13h: Nghỉ trưa.

- 13h00 – 14h30: Phiên khớp lệnh liên tục.

Trên đây là những thuật ngữ về chứng khoán quan trọng cho GenZ lần đầu tham gia thị trường. Người mới cần tìm hiểu, đặt lệnh thử nghiệm để hiểu rõ các vận hành, từ đó đưa ra những quyết định giao dịch mang lại hiệu quả nhất.