Tăng cường tuyên truyền
Theo thông tin từ Bộ Công an, những năm gần đây tội phạm buôn bán người trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng diễn biến khá phức tạp. Tội phạm này xâm hại tới những quyền lợi cơ bản nhất của con người, gây trở ngại tới nhiều mặt của cuộc sống, gây tâm lý hoang mang, lo sợ, gây bất bình trong dư luận, đòi hỏi cần phải được giải quyết.
Tội phạm mua bán người có ở khắp mọi nơi, từ thành thị cho tới nông thôn hay vùng sâu vùng xa, vùng hẻo lánh. Phương thức phạm tội thường tinh vi, có cả trực tiếp dẫn gián tiếp, đôi khi qua trung gian hoặc thông qua không gian mạng... Tội phạm có cấu kết chặt chẽ, giữa người mua, người bán, hay những kẻ môi giới, dẫn dắt, hình thành các đường dây tội phạm liên tỉnh, xuyên quốc gia, quốc tế.
Theo Bộ Công an, có khoảng 80% nạn nhân của nạn buôn bán người bị bán sang các quốc gia có chung đường biên giới đất liền với Việt Nam. Số còn lại sang một số nước khác bằng đường bộ, đường không và đường biển nên công tác phòng ngừa phát hiện điều tra xử lý gặp nhiều trở ngại.
Lào Cai có hơn 182 km đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, nên đây vừa là địa bàn trực tiếp, vừa là địa bàn trung chuyển của tội phạm mua bán người. Tỉnh Lào Cai cũng là địa phương có đông du khách, thu hút nhiều người từ tỉnh, thành khác đến sinh sống, làm việc, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm mua bán người.
Do đó, để ngăn chặn nạn mua bán người một cách có hiệu quả, công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật phòng, chống mua bán người chế độ hỗ trợ nạn nhân trở về cần được thực hiện đồng bộ. Trên địa bàn tỉnh Lào Cai, các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành từ tỉnh đến cơ sở đều quan tâm, triển khai kịp thời với nội dung, hình thức tuyên truyền có sự đổi mới, phong phú, phù hợp với từng đối tượng, từng khu vực như trên các phương tiện thông tin đại chúng, báo hình, báo viết, loa phát thanh tại các xã, phường, thị trấn và trường học…
Theo Sở LĐTBXH tỉnh Lào Cai, thực hiện Chương trình phòng, chống mua bán người giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030; thời gian qua, ngành này đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan, đơn vị và UBND các huyện, thị xã, thành phố đẩy mạnh truyền thông về công tác phòng, chống mua bán người trên các phương tiện thông tin đại chúng trong tỉnh.
Cùng với đó là các hình thức truyền thông phong phú và đa dạng như: nói chuyện chuyên đề, cung cấp tài liệu, băng rôn, khẩu hiệu; trong đó, đẩy mạnh tuyên truyền nội dung về phòng, chống mua bán người phát trên loa phát thanh 13 xã biên giới; tổ chức hàng trăm buổi truyền thông tại các phiên chợ, trường học, địa bàn biên giới thu hút gần 31.000 người tham dự. Cấp phát tờ rơi "Chung tay ngăn chặn nạn mua bán người", "Sổ tay di cư an toàn" cho học sinh, sinh viên và nhân dân tại các xã có nguy cơ cao về nạn mua bán người…;
Ông Nguyễn Tường Long - Giám đốc Ban quản lý "Dự án hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về" - Giám đốc Nhà nhân ái Lào Cai (đơn vị thuộc Sở LĐTBXH tỉnh) thông tin: Từ đầu năm 2022 đến nay đơn vị đã tổ chức thực hiện hơn 20 buổi truyền thông tại các phiên chợ vùng cao và trường học thuộc địa bàn các huyện: Mường Khương, Si Ma Cai, Bát Xát, Bắc Hà, Bảo Yên, Văn Bàn… thu hút trên gần 5.000 người tham dự.
Theo đánh giá của cơ quan chức năng, qua các buổi truyền thông, đồng bào dân tộc thiểu số đã được nâng cao nhận thức về âm mưu, thủ đoạn của tội phạm mua bán người, nhận diện được nạn nhân cũng như kẻ mua bán người và có được những kỹ năng cần thiết để không trở thành nạn nhân bị mua bán.
Đơn vị cũng đã phối hợp với cán bộ Đồn Biên phòng các địa phương tổ chức các buổi truyền thông vào các ngày chợ phiên thuộc 3 địa bàn trọng điểm. Gồm: chợ Sín Chéng, huyện Si Ma Cai; chợ Tả Gia Khâu huyện Mường Khương và chợ Bắc Hà, huyện Bắc Hà để tuyên truyền cho người dân về âm mưu, thủ đoạn của tội phạm mua bán người, đặc biệt là các thủ đoạn mới và mục đích của tội phạm mua bán người; nhấn mạnh hậu quả của nạn mua bán người và các cách phòng tránh; tuyên truyền lồng ghép thông tin về quyền của nạn nhân, các hoạt động hỗ trợ, tư vấn, đường dây "nóng" tiếp nhận thông tin dành cho nạn nhân vào các tờ rơi truyền thông về phòng, chống mua bán người.
Từ năm 2021 đến hết tháng 5/2023, Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Lào Cai đã thụ lý, giải quyết sơ thẩm 12 vụ 28 bị cáo về nhóm tội mua bán người; trong đó, đã đưa ra xét xử 26 bị cáo là người dân tộc thiểu số, 04 bị cáo là nữ, 14 bị cáo có độ tuổi từ 18 đến 30 tuổi.
Nâng cao tinh thần cảnh giác
Theo Sở LĐTBXH tỉnh Lào Cai, để phòng ngừa, đấu tranh với những loại tội phạm mua bán người, trước hết mọi người cần nêu cao tinh thần cảnh giác, tự bảo vệ mình và người thân. Đây là yếu tố cần thiết trong công tác phòng ngừa, tránh tạo môi trường thuận lợi để bọn tội phạm hoạt động.
Đồng bào cần cảnh giác cao, đề phòng người lạ hoặc cả người thân đi làm ăn xa trở về hứa hẹn tìm việc hoặc rủ hợp tác làm ăn, nhất là với những lời hứa hẹn, dụ dỗ tìm việc làm có thu nhập cao trong các nhà máy, cửa hàng, quán bar, giúp việc trong nước, nước ngoài hoặc lấy chồng nước ngoài giàu có. Với sự giúp đỡ về tiền bạc, lợi ích vật chất của người khác, nhất là từ người lạ mới quen biết cần biết từ chối. Cảnh giác trước những kẻ tuy mới quen trên mạng xã hội, mới xuất hiện ở địa phương, hay mới biết nhau thông qua sự giới thiệu của bạn bè nhưng đã tỏ ra vồ vập, săn đón, hào phóng, tốt bụng…
Bên cạnh đó, cần thận trọng, tìm hiểu thật kỹ về địa danh, địa điểm, mà mình định đến và đặc điểm, nhân thân của những người bạn đi cùng mình như thế nào. Trước khi đi hãy tham khảo ý kiến mọi người và thông báo, nhắn gửi cho gia đình, người thân biết bạn sẽ đi đâu, đi với ai trước khi quyết định đi xa. Thường xuyên tìm hiểu để nâng cao trình độ văn hóa, pháp luật, kỹ năng tự bảo vệ, có thể đảm bảo an toàn cho bản thân và giúp cho người thân khỏi bị mua, bán. Quan trọng luôn nhớ địa chỉ và số điện thoại tin cậy, có thể là của chính quyền, cơ quan, tổ chức, người thân,... để có thể liên hệ giúp đỡ khi cần thiết. Đồng thời, tuyên truyền cho những người thân trong gia đình, bạn bè biết và cảnh giác với tội phạm buôn bán người.
Khi phát hiện hành vi buôn bán người hãy thông báo cho cơ quan pháp luật, tổ chức chính quyền nơi gần nhất. Khi cần giúp đỡ nhanh chóng để thoát khỏi kẻ mua bán người hoặc tố giác tội phạm mua bán người, bạn hãy gọi cho công an theo số điện thoại 113. Hoặc số đường dây nóng phòng chống mua bán người 111.