Đề xuất hạn chế phương tiện cá nhân tham gia giao thông tại các đô thị lớn

Sáng 10/11, trình bày Tờ trình về dự án Luật Đường bộ (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thắng cho biết, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 đã bộc lộ một số vướng mắc cần sửa đổi, bổ sung. Trong khi đó, một số ý kiến đề nghị bổ sung lộ trình hạn chế phương tiện cá nhân.

Theo đó, tỷ lệ quỹ đất giao thông đô thị so với đất xây dựng đô thị hiện nay còn thấp hơn so với quy định (tại Hà Nội, TP.HCM và các đô thị lớn khác, con số này mới chỉ đạt từ 5 - 12% tùy theo từng khu vực trong khi theo yêu cầu là từ 16 - 26%).

Giao thông tại các đô thị lớn còn thường xuyên ùn tắc, trong đó do một phần hạ tầng chưa đầy đủ, đồng bộ; hệ thống đường tỉnh thiếu vốn đầu tư xây dựng, chất lượng còn hạn chế. Nguồn vốn cho đầu tư từ ngân sách đối với hạ tầng giao thông đường bộ còn chiếm tỷ trọng thấp.

Tỷ lệ các công trình hiện đại (như hệ thống đường cao tốc) còn thấp so với các nước trong khu vực. Quá trình đầu tư vào đường cao tốc khó kêu gọi các nhà đầu tư trong nước lẫn nước ngoài, do hành lang pháp lý còn thiếu tính hấp dẫn đối với các nhà đầu tư...

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Đường bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, cơ quan thẩm tra cơ bản nhất trí quy định của dự thảo Luật. 

Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị sửa tên Điều này và chỉnh sửa nội dung theo hướng quy định nguyên tắc phát triển, quản lý kết cấu hạ tầng đường bộ và vận tải đường bộ. 

Có ý kiến đề nghị bổ sung nguyên tắc quản lý hoạt động giao thông công khai, minh bạch, hiện đại; bổ sung quy định về các phương tiện giao thông đặc thù tham gia giao thông như xe quân sự thực hiện diễn tập, nhằm bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ; bổ sung nguyên tắc bảo đảm bình đẳng giới trong hoạt động đường bộ để làm cơ sở xây dựng các quy định về bình đẳng giới trong Luật.

Về chính sách phát triển đối với hoạt động đường bộ, một số ý kiến đề nghị bổ sung nội dung phát triển kết cấu hạ tầng đường bộ hiện đại đồng bộ với phát triển phương tiện giao thông đường bộ. 

Có ý kiến đề nghị bổ sung nội dung ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng gắn với lộ trình hạn chế phương tiện cá nhân tham gia giao thông tại các đô thị lớn cho phù hợp với chủ trương của Đảng và yêu cầu thực tiễn.

Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị nghiên cứu, chỉnh lý dự thảo Luật cho đầy đủ, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, phù hợp với thực tiễn và các văn bản chỉ đạo của Đảng.

Về nguồn tài chính để đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ, có ý kiến đề nghị rà soát, bảo đảm tính thống nhất với Luật Ngân sách Nhà nước. 

Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định cụ thể hơn về nguồn tài chính để đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ đối với các tuyến đường liên vùng, liên tỉnh; ý kiến khác đề nghị rà soát quy định tại điểm c khoản 3 Điều này về việc hỗ trợ ngân sách cho địa phương khác để đảm bảo tính thống nhất với pháp luật về ngân sách Nhà nước.

Về phí sử dụng đường bộ, phí sử dụng đường cao tốc thu đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác, một số ý kiến cho rằng, dự thảo Luật quy định phí sử dụng đường bộ thu qua phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và phí sử dụng đường cao tốc thu đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác có thể dẫn tới việc thu trùng các loại phí liên quan đến đường bộ. 

Bên cạnh đó, dự thảo Luật quy định điều khoản chuyển tiếp giao Chính phủ thẩm quyền quyết định việc xử lý thu phí chồng phí là "chưa bảo đảm minh bạch về chính sách".

Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho rằng, việc thu phí, quản lý, sử dụng phí phải đúng nguyên tắc, quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước, vừa tạo nguồn lực để phát triển, duy trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ, vừa khuyến khích phát triển, thúc đẩy hoạt động vận tải đường bộ và góp phần điều tiết kinh tế vĩ mô. 

Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị xem xét, đánh giá kỹ sự cần thiết, tính khả thi và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.