Trong nhiều chiến dịch gần đây ở mặt trận phía đông - bao gồm cả việc giải phóng một ngôi làng trọng điểm gần Bakhmut - các sĩ quan cảnh sát Ukraine đã mạnh dạn tiến vào các vị trí của lực lượng Nga, tấn công bằng lựu đạn và súng.
Cảnh sát Ukraine từ lâu đã bị chỉ trích là tham nhũng và kém hiệu quả, và người dân Ukraine từng chống lại họ trong cuộc cách mạng Maidan 2013-2014, dẫn đến một cuộc cải tổ và đổi mới sâu rộng trong lực lượng này.
Cuộc chiến với Nga đã tạo ra những vai trò mới và bất ngờ cho cảnh sát Ukraine, chuyển một số sĩ quan từ xe tuần tra sang chiến hào.
Mặc đồ ngụy trang và cầm súng trường tấn công cũng như súng phóng lựu, cảnh sát chiến đấu ở mặt trận phía đông trông giống như những người lính điển hình và thực hiện nhiều nhiệm vụ giống hệt nhau. Những cảnh sát này thuộc về một lữ đoàn tấn công đặc biệt của Cảnh sát quốc gia Ukraine tên là Lyut, hay "Fury", được thành lập vào đầu năm nay.
Lữ đoàn tận dụng các kỹ năng của sĩ quan cảnh sát Ukraine - chẳng hạn như xử lý vũ khí - và giúp lấp đầy những khoảng trống vào thời điểm quân đội đang thiếu nhân lực sẵn sàng chiến đấu.
Lữ đoàn cũng hoạt động theo một cơ cấu chỉ huy khác, cho phép các sĩ quan cảnh sát kỳ cựu nhập ngũ và giữ nguyên cấp bậc của họ. Các ưu đãi khác bao gồm tăng lương cho các sĩ quan cảnh sát hiện tại và đảm bảo việc làm sau chiến tranh cho họ.
Vào một buổi sáng gần đây, Đại tá Cảnh sát Oleksandr Netrebko bước vào một tầng hầm bí mật gần mặt trận ra lệnh qua điện thoại. "Nới garô cứ sau 50 phút để chân của cậu ấy không phải cắt sau đó. Hiểu không? Phải cứu cái chân của cậu ấy", ông hướng dẫn.
Vài phút trước đó, một sĩ quan cảnh sát của ông bị thương khi làm nhiệm vụ chiếm lại Klishchiivka, một ngôi làng chiến lược bên ngoài thành phố Bakhmut bị tàn phá.
Netrebko cho biết, việc giải phóng Klishchiivka có nghĩa là giành quyền kiểm soát hỏa lực đối với các khu vực trọng điểm phía nam Bakhmut và đảm bảo có thể làm gián đoạn đường tiếp tế của Nga. Nhưng cuộc chiến kéo dài hàng tháng trời để giành Klishchiivka là một cuộc chiến cam go. Cả hai bên tham chiến giành giật từng mét một giữa những ngôi nhà và khu vườn đổ nát.
Kể từ mùa hè, các sĩ quan cảnh sát của Netrebko đã sử dụng máy bay không người lái để quan sát các vị trí của quân Nga, sau đó triển khai thành các nhóm nhỏ để tấn công lén lút, nhằm mục đích đánh bại dù chỉ một số ít quân Nga mỗi lần.
Đại tá Netrebko cho biết lữ đoàn của ông đã chứng tỏ giá trị của họ trong nhiệm vụ đầu tiên bằng cách bắn 2 quả lựu đạn vào một xe bọc thép chở quân, giết chết 12 lính Nga.
Những người lính chiến đấu bên cạnh lữ đoàn Lyut đã bị sốc khi biết lữ đoàn vốn là cảnh sát, không phải là quân nhân. "Cảnh sát đang chiến đấu? Làm sao điều đó có thể xảy ra được?", một người lính đặt câu hỏi.
"Tôi đã nói: 'Chúng tôi đã tham gia trận chiến… rồi bạn sẽ hiểu", Đại tá Netrebko trả lời.
Netrebko, một cựu quân nhân trở thành cảnh sát, đã ở Kiev khi xung đột nổ ra vào tháng 2/2022.
Tại vùng ngoại ô Irpin bị bao vây, ông huấn luyện một nhóm cảnh sát tạm thời những kiến thức cơ bản về quân sự, với hy vọng ngăn chặn lực lượng Nga tiến tới thủ đô. Hầu hết cảnh sát đi cùng ông chưa bao giờ bị pháo kích. Một số thực hiện nhiệm vụ trên xe bọc thép mượn từ ngân hàng địa phương. "Nói cách khác, chúng tôi đã trở thành quân nhân trong vòng một ngày", ông Netrebko nói.
Những cảnh tượng tương tự cũng diễn ra trên khắp đất nước khi cảnh sát địa phương thực hiện các nhiệm vụ vượt xa nhiệm vụ bình thường.
Viktor Levchenko, 35 tuổi, người đứng đầu lực lượng cảnh sát tuần tra khu vực Lugansk, nằm trong số ít tình nguyện viên ở lại để sơ tán và bảo vệ dân thường khi lực lượng Nga tiến vào thành phố Lysychansk. Anh bị thương hai lần trước khi thành phố thất thủ.
"Ngay bây giờ, mọi người đang chiến đấu", anh nói.
Các quan chức Ukraine thừa nhận rằng việc sử dụng cảnh sát để làm công việc của binh lính chỉ là một sự vá víu – cần thiết nhưng khó lý tưởng.
Ivan Vyhivskyi, người đứng đầu cảnh sát quốc gia cho biết: "Tôi hy vọng… rằng theo thời gian sẽ không cần đến một lữ đoàn như vậy nữa".
Tuy nhiên, hiện tại, điều đó có ý nghĩa, ông chia sẻ. Nhiều cảnh sát đã tình nguyện phục vụ trong quân đội Ukraine trước xung đột của Nga. Hàng nghìn người khác ít nhất đã được huấn luyện sử dụng vũ khí cơ bản, ngay cả khi công việc trước đây của họ chủ yếu là viết giấy phạt giao thông, điều tra tội phạm ma túy hoặc giải tán các trận đánh nhau của những kẻ say rượu.