Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam đề xuất các giải pháp thúc đẩy khoa học công nghệ của Hà Nội

Theo GS.TS Nguyễn Thị Lan, Dự thảo Luật Thủ đô sửa đổi đã bổ sung, cập nhật, xem xét tính đồng bộ, tính phù hợp với các dự thảo luật sửa đổi về Luật Đất đai, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thu hút nhân tài, phù hợp với bối cảnh toàn cầu hoá. 

Dự thảo Luật sửa đổi có tính kế thừa cao, bám sát các chủ trương, chính sách của Trung ương đối với sự phát triển đất nước nói chung và của Thủ đô trong thời gian tới nói riêng. 

Góp ý làm rõ thêm một số vấn đề liên quan đến khoa học công nghệ của Thủ đô, chủ yếu tập trung vào Điều 25 của dự thảo Luật, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho rằng, Điều 25 Phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số đã làm rõ và đánh giá cao việc phát huy tiềm năng, trí tuệ của các nhà khoa học, xác định rõ các lĩnh vực trọng điểm về khoa học công nghệ của Thủ đô. 

Cũng tại khoản 2 Điều 25, các chuyên gia, nhà khoa học chủ trì nhiệm vụ khoa học và công nghệ trọng điểm của Thủ đô được hưởng các ưu đãi, trong đó thu nhập từ việc thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ (KHCN) được xác nhận là thu nhập không phải chịu thuế thu nhập cá nhân.

Đồng thời, một điểm mới quan trọng trong dự thảo Luật sửa đổi là: Quyết định hoặc uỷ quyền quyết định cho đơn vị chủ trì nhiệm vụ khoa học, chủ nhiệm dự án khởi nghiệp sáng tạo có sử dụng ngân sách nhà nước, tài sản công được chuyển giao không cần bồi hoàn đối với tài sản, kết quả, sản phẩm hình thành từ nhiệm vụ KHCN, dự án khởi nghiệp sáng tạo.

Quy định này có ý nghĩa như một động lực để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và giải quyết được nhiều vướng mắc trong vấn đề chuyển giao, tài sản công và sở hữu trí tuệ. Có thể nói các cơ chế, chính sách khuyến khích, thúc đẩy nghiên cứu KHCN và đổi mới sáng tạo quy định trong dự thảo mang tính thử nghiệm, đột phá, được kỳ vọng là động lực quan trọng để phát triển toàn diện, bền vững Thủ đô thời gian tới.

Để góp phần hoàn thiện dự thảo luật, GS.TS Nguyễn Thị Lan đề nghị xem xét thêm một số nội dung. Cụ thể, mục a khoản 1 Điều 25, dự thảo đã đề xuất khoán chi theo kết quả, sản phẩm của nhiệm vụ, đây đã là một sự thay đổi để tạo thuận lợi cho các nhà khoa học. "Tôi đề nghị để khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà khoa học thì cần sửa đổi bổ sung là khoán theo cả các gói sản phẩm trung gian của đề tài", GS.TS Nguyễn Thị Lan nhấn mạnh. 

Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cũng đề nghị sửa đổi Khoản 4, Điều 25 theo hướng giao UBND Thành phố Hà Nội xây dựng một số chương trình khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trọng điểm của Thủ đô theo hướng trọng tâm, trọng điểm, có tính liên ngành, liên tục, giải quyết triệt để một số vấn đề hay lĩnh vực quan trọng nào đó mà thành phố cần, gắn với sản phẩm cuối cùng, mang thương hiệu của thành phố.

Ngoài ra, theo GS.TS Nguyễn Thị Lan, trong Điều 25 nên bổ sung quy định: Thành phố ưu tiên hỗ trợ/ miễn thuế thu nhập, miễn hoặc giảm tiền thuê đất cho các doanh nghiệp KHCN/doanh nghiệp khởi nguồn công nghệ thương mại các công nghệ nghiên cứu từ các trường đại học; quỹ đầu tư ươm tạo và khởi nghiệp sáng tạo của thành phố hỗ trợ kinh phí để hình thành các doanh nghiệp khởi nguồn công nghệ spin off trong trường đại học, hỗ trợ kinh phí hình thành các hợp tác xã trong trường học; hỗ trợ kinh phí để hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh của thành phố, của các trường đại học đóng trên địa bàn thành phố để đủ tiềm lực thực hiện các đặt hàng của thành phố.

 Có chính sách ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố có tham gia hợp tác nghiên cứu, đào tạo, tiếp nhận, chuyển giao các công nghệ từ trường đại học trên địa bàn để thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp, trường đại học và chính quyền thành phố tạo sự phát triển bền vững.

Trong Điều 25 cũng nên bổ sung quy định: Thành phố có quỹ hỗ trợ kinh phí đào tạo, có chế độ lương, thưởng đặc biệt cho chuyên gia các lĩnh vực KHCN quan trọng của thành phố, giao các trường đại học trên địa bàn Hà Nội tuyển dụng, lựa chọn, đào tạo, nuôi dưỡng đội ngũ chuyên gia cho thành phố.

"Luật Thủ đô sửa đổi cũng nên ban hành điều khoản hoặc chế tài để xử lý vi phạm bản quyền công nghệ, vi phạm giá trị thương hiệu sản phẩm, sự không minh bạch, không trung thực trong hoạt động KHCN và chuyển giao trên địa bàn Hà Nội, và các tổ chức trên tỉnh thành khác nhận chuyển giao sản phẩm KHCN từ các cơ sở nghiên cứu trên địa bàn thành phố Hà Nội, làm hình mẫu cho cả nước", GS.TS Nguyễn Thị Lan nhấn mạnh.

Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cũng đề nghị Quốc hội sớm thông qua Luật Thủ đô sửa đổi để tạo khung khổ pháp lý đầy đủ cho sự phát triển kinh tế xã hội của Thủ đô trong bối cảnh mới, thách thức mới.