Anh Tạ Hữu Huấn, xã Hòa Bình (Kiến Xương, Thái Bình) có bước đột phá khi trồng rau má trong nhà màng theo phương thức thủy canh, dùng lá, dây, rễ, củ để tạo ra sản phẩm bột uống, làm đẹp, góp phần nâng tầm cây rau má. Đây cũng là mô hình nông nghiệp công nghệ cao trồng rau má thủy canh độc đáo đầu tiên ở Thái Bình.
Hàng ngày, HTX Thủy canh nông xanh Garden do anh Tạ Hữu Huấn làm chủ đón rất nhiều khách đến mua sản phẩm, tham quan vườn rau má và bất kỳ ai đến đây đều bị cuốn hút bởi những rọ rau má xanh mướt vươn dài như mái tóc của thiếu nữ. Với 350.000 rọ rau má nhưng bên trong vườn chỉ có một vài nhân công đang chăm sóc, thu hoạch với tiếng kéo cắt rau và tiếng nước chảy trong hệ thống thủy canh.
Kể về hành trình xây dựng mô hình độc đáo này, anh Huấn cho biết: Rau má là loại thuốc quý trong dân gian, hàng ngày tôi thường hay mua về xay nước uống dùng để giải nhiệt cơ thể. Trong một lần ra thăm người bạn ở Quảng Ninh được ngắm nhìn vườn rau má thủy canh xanh mướt nên tôi nghĩ ngay tới việc phát triển mô hình này ở Thái Bình.
Rất may mắn là thời điểm đó huyện Kiến Xương và xã Hòa Bình đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tích tụ ruộng đất phát triển nông nghiệp hàng hóa, nông nghiệp công nghệ cao, hỗ trợ tốt nhất cho các mô hình sản xuất mới hoạt động. Vì thế, tôi đã phối hợp với một số đơn vị, thành lập HTX Thủy canh nông xanh Garden với quyết tâm làm giàu từ nông nghiệp.
Đầu năm 2023, anh Huấn đầu tư trên 4 tỷ đồng xây dựng hệ thống nhà màng trên diện tích 2.000m2 với hệ thống máy móc hiện đại cùng giàn thủy canh theo công nghệ Israel để trồng rau má. Cây rau má được trồng trong các rọ nhựa cách ly hoàn toàn với đất, an toàn, không sử dụng các loại phân bón, hóa chất độc hại.
“Thức ăn” cho rau má là các chất dinh dưỡng dạng lỏng chạy qua hệ thống thủy canh để nuôi cây nên kiểm soát được toàn bộ quá trình cung cấp dưỡng chất. Hệ thống nhà màng đã giúp hạn chế sâu bệnh, khắc phục những bất lợi của thời tiết. Hệ thống chăm sóc cũng hoàn toàn tự động, được thao tác trên smartphone nên cần rất ít nhân công.
Chia sẻ thêm về mô hình này, nghệ sĩ Bình Trọng, Giám đốc phụ trách truyền thông HTX Thủy canh nông xanh Garden cho biết: Quy trình trồng rau má trong nhà màng được kiểm soát nghiêm ngặt từ giống, nước, dưỡng chất đến quá trình chăm sóc. Nếu thời tiết nắng quá, chúng tôi dùng màng để che, dùng hệ thống phun sương tạo độ ẩm cho cây phát triển. Nguồn nước nuôi cây cũng được lọc, xử lý kỹ lưỡng trước khi đưa lên ống nhựa, còn các dưỡng chất đều được nhập khẩu hoàn toàn từ nước ngoài, cây rau má chỉ việc “hưởng thụ” và phát triển tạo ra những búi dài, xanh mướt.
Cũng theo anh Huấn: Ưu điểm của trồng rau má thủy canh là tiết kiệm được diện tích, dễ quản lý dịch bệnh, nhanh cho thu hoạch và không mất nhiều công chăm sóc, chỉ trồng 1 lần nhưng thu hoạch quanh năm. Bắt đầu từ lúc lên giống cho tới khi thu hoạch chỉ mất từ 25 - 30 ngày. Cứ tuần hoàn hết giàn nọ lại đến giàn kia, sau khi cắt, ráu má lại tiếp tục mọc lên cây mới xanh tốt, từ 12 - 15 ngày lại có thể thu hoạch tiếp.
Khác với cây rau má mọc dưới đất, rau má thủy canh thu hoạch được toàn bộ phần rễ, thân, hoa, lá nên bảo đảm chất dinh dưỡng tốt nhất. Cùng với 2 vườn rau má thủy canh trồng ở tỉnh Quảng Ninh, mỗi ngày HTX thu hoạch từ 5 - 7 tạ rau má tươi đem đi khi sấy lạnh và nghiền sẽ ra 65kg bột.
Quy trình làm bột rau má cũng khác biệt, sau khi cắt, rau má được rửa sạch, sấy lạnh và nghiền theo công nghệ không sinh nhiệt của Nhật Bản nên giữ được nguyên tất cả các dưỡng chất cũng như màu xanh đặc trưng của rau má.
Đạt chuẩn từ công đoạn trồng, chăm sóc đến chế biến nên sản phẩm không những bảo đảm sạch mà khi pha để lâu màu nước không bị thâm đen và không có vị tanh như rau má mọc ở dưới đất nên được khách hàng rất ưa chuộng.
Hiện nay, HTX đang bán với giá khoảng 3 triệu đồng/kg bột với nhiều dòng sản phẩm khác nhau như: bột rau má thủy canh, bột rau má thủy canh đường phèn, bột rau má thủy canh đậu xanh cốt dừa và bột rau má thủy canh hạt sen...; đồng thời liên kết và cung ứng nguyên liệu đầu vào cho một số đơn vị sản xuất dược phẩm, mỹ phẩm.
Hiện nay, HTX đang tích cực xây dựng các kênh bán hàng qua các nền tảng mạng xã hội nhằm đưa sản phẩm sạch, có lợi cho sức khỏe này tới nhiều người tiêu dùng, đồng thời liên kết với một số đơn vị để sản xuất ra các sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Bà Nguyễn Thị Mai, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kiến Xương đánh giá: Đây là mô hình được huyện Kiến Xương lựa chọn làm mô hình “dân vận khéo” về phát triển kinh tế năm 2023.
So với các mô hình sản xuất nông nghiệp khác, trồng rau má thủy canh đã thực sự đem lại hiệu quả kinh tế cao, mở ra hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp xanh ở Kiến Xương, đánh dấu sự thay đổi trong tư duy sản xuất từ tự phát, nhỏ lẻ sang hợp tác sản xuất thông qua liên kết tạo ra chuỗi cung ứng nguyên liệu, chế biến đến tiêu dùng để nâng cao giá trị, chất lượng sản phẩm.