Tuyên bố nhắc lại Thông cáo chung của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (AMM) lần thứ 56, trong đó khẳng định cần duy trì và thúc đẩy ổn định trên không gian biển ở khu vực, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng cường hợp tác biển và nghiên cứu phù hợp các sáng kiến mới hướng tới mục tiêu trên.
Các bộ trưởng đã bày tỏ quan ngại về những diễn biến gần đây ở Biển Đông, cho rằng các diễn biến này có nguy cơ phương hại tới hòa bình, an ninh và ổn định khu vực. “Chúng tôi tái khẳng định tầm quan trọng của duy trì và thúc đẩy hòa bình, an toàn, an ninh, ổn định, tự do hàng hải và hàng không trong không gian biển tại Đông Nam Á, đặc biệt là Biển Đông” - tuyên bố cho biết.
“Chúng tôi cũng tái khẳng định tính cấp thiết của việc khôi phục và tăng cường lòng tin và tin cậy; tự kiềm chế khi tiến hành các hoạt động có thể làm phức tạp hoặc leo thang tranh chấp và ảnh hưởng tới hòa bình, ổn định; tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình và giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở tuân thủ các nguyên tắc được thừa nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982”.
Gần đây, Philippines và Trung Quốc liên tiếp cáo buộc nhau về hàng loạt sự cố trên biển. Philippines đã cho dỡ bỏ các chướng ngại vật nổi của Trung Quốc gần bãi cạn Scaborough mà phía Trung Quốc gọi là Hoàng Nham, còn Trung Quốc phun nước vào tàu bè Philippines.
Manila tuyên bố sẵn sàng đối đầu với Trung Quốc dù không muốn chiến tranh, trong khi Trung Quốc tố cáo Manila xâm phạm lãnh hải của họ và họ đang trả đũa. Philippines cho biết đã đặt mua thêm vũ khí hải quân và không quân nhằm tăng cường năng lực quốc phòng của họ trên Biển Đông.
Trong tuyên bố, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tái khẳng định tầm quan trọng của đối thoại hòa bình nhằm đóng góp xây dựng cho thúc đẩy ổn định và hợp tác khu vực trong không gian biển.
“Chúng tôi hoan nghênh việc tổ chức đối thoại biển gần đây giữa Trung Quốc và Mỹ tại Bắc Kinh cũng như cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị các nhà Lãnh đạo APEC tại California. Chúng tôi hy vọng những đối thoại như vậy sẽ tiếp tục thúc đẩy nỗ lực của ASEAN nhằm tăng cường ổn định và hợp tác trong không gian biển ở khu vực” - Tuyên bố cho biết.
Các ngoại trưởng ASEAN cũng tái khẳng định sự thống nhất, đoàn kết và cam kết chung trong duy trì và tăng cường hơn nữa ổn định trong không gian biển nhằm mang lại hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng chung trong khu vực.