NSƯT Vũ Xuân Trang sinh năm 1978 trong một gia đình có truyền thống hoạt động nghệ thuật. Ông nội của NSƯT Vũ Xuân Trang là họa sĩ sân khấu Vũ Văn Minh.
Bà nội là nghệ sĩ hát bội Nguyễn Thị Sinh. Bố của nam nghệ sĩ là kép độc cải lương nổi tiếng miền Nam - NSƯT Minh Châu, còn mẹ là nghệ sĩ cải lương Thanh Xuân.
Sinh trưởng trong cái nôi của nghệ thuật nên NSƯT Vũ Xuân Trang sớm bén duyên với sân khấu. Vai diễn đầu đời của anh là năm 10 tuổi trong vở "Tình yêu và tên cướp" do nhà hát Trần Hữu Trang dàn dựng.
Dù vai này chỉ là thế vai cho một suất diễn nhưng Vũ Xuân Trang đã lọt vào "tầm ngắm" của nghệ sĩ Đoàn Bá và tiếp tục có vai diễn tiếp theo. Nhưng muốn con tập trung vào việc học nên mẹ của Xuân Trang là nghệ sĩ Thanh Xuân đã tách con ra khỏi sân khấu.
Con đường làm nghệ thuật của Vũ Xuân Trang cũng bị ngắt quãng từ đó. Biến cố ập tới với Vũ Xuân Trang khi mẹ qua đời. Năm đó, Vũ Xuân Trang học lớp 8. Một năm sau, bố của nam nghệ sĩ đi bước nữa, cuộc sống gia đình liên tục có những xáo trộn, khó khăn nối tiếp khó khăn.
Bố của anh – NSƯT Minh Châu phải bán cả căn nhà trên đường An Bình còn Vũ Xuân Trang thì phải ra đời kiếm sống, nay ở nhà bạn, mai ở nhà dì, mốt ghé nhà người quen.
Vừa đi học Vũ Xuân Trang vừa bươn chải với đủ công việc: bán xà bông, dầu gội đầu. Ngày lễ, anh theo bạn vào sở thú phụ hàng cơm. Có thời gian, anh còn làm công nhân xí nghiệp giày, chở vật liệu xây dựng.
Năm anh 18 tuổi, học xong THPT, vì có năng khiếu về hội họa, Vũ Xuân Trang đăng ký thi vào trường Đại học Kiến Trúc nhưng cả 2 lần đều trượt.
Dì của anh là nhân viên rạp Trần Hưng Đạo đưa anh về làm soát vé. Cũng từ công việc này, Vũ Xuân Trang mới được thắp lại đam mê, khơi lại dòng máu nghệ thuật vốn chảy trong huyết quản mình từ lúc còn nhỏ. Sau đó, Vũ Xuân Trang nộp hồ sơ thi vào trường Sân khấu - Điện ảnh và chính thức nối nghiệp gia đình.
Vũ Xuân Trang có đam mê đạo diễn từ lúc còn là sinh viên trường Sân khấu - Điện ảnh. 10 tiểu phẩm của lớp thì nam nghệ sĩ "nhúng tay" dàn dựng tới 7, 8.
Cuối năm 2001, khi còn là sinh viên, Vũ Xuân Trang đã "đầu quân" về sân khấu kịch Hồng Vân. Dù là một trong những sinh viên giỏi ở lớp, lại là "con nhà nòi" nhưng Vũ Xuân Trang cũng đi lên từ những vai quần chúng, nhắc tuồng, làm hậu đài.
Sau này, anh mới được trao cơ hội để thể hiện những vai có cá tính riêng và được ghi nhận tài năng qua nhiều giải thưởng nghề nghiệp từ sân khấu đến màn ảnh.
Nam nghệ sĩ từng giành huy chương Bạc Liên hoan sân khấu kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc tại Hải Phòng năm 2004 với vở "Giữa hai bờ sương khói"; huy chương Bạc Liên hoan sân khấu kịch nói chuyên nghiệp tại TPHCM với vở "Mẹ và người tình"; huy chương Vàng vai tham Kim vở "Làm đĩ"; Huy chương Bạc vai Nghị Hách vở "Đàn bà dễ có mấy tay"; giải Cánh Diều Vàng cho Nam phụ xuất sắc phim "Đêm tối rực rỡ".
Vở diễn đầu tiên Vũ Xuân Trang đạo diễn là "Oan gia" may mắn được sự cộng tác của nghệ sĩ Minh Nhí và bà bầu Hồng Vân – những nghệ sĩ ngôi sao trên sân khấu kịch nói phía Nam. Cho nên, con đường đạo diễn của anh sau này cũng suôn sẻ và thuận lợi hơn khi làm việc với các diễn viên khác.
Sau "Oan gia", Vũ Xuân Trang dựng hàng loạt vở diễn khác như: "Ma sói"; "Xác sống"; "Gia đình bá đạo"; "Đá đoạt hồ"; "Ám ảnh kinh hoàng"; "Ngã rẽ"; "Thứ sáu ngày 13"; "Tầng 13"; "Mất ngủ"; "Ngôi nhà trên thuyền"…
Điều đặc biệt là 80% các vở diễn này đều do chính Vũ Xuân Trang viết kịch bản. Rất nhiều vở trong số đó đều là những vở ăn khách ở sân khấu kịch Hồng Vân.
Vợ của NSƯT Vũ Xuân Trang không ai khác chính là cô bạn học chung lớp ở trường Sân khấu - Điện ảnh và sau này là đồng nghiệp – nghệ sĩ Hoàng Thy. Có thể nói, chuyện tình hơn 20 năm của NSƯT Vũ Xuân Trang với bà xã đẹp như cổ tích.
Nếu bất chợt bắt gặp đôi vợ chồng Hoàng Thy - Xuân Trang trên phố thì có lẽ nhiều người sẽ nghĩ họ là một đôi uyên ương đang thời trăng mật hơn là cặp vợ chồng đã có một cậu nhóc lên 6 tuổi và họ cũng đã trải qua không ít những thăng trầm trong cuộc sống.
Học cùng lớp diễn viên ở Trường Cao đăng Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM nhưng Hoàng Thy và Xuân Trang hệt như nước với lửa. Xuân Trang mạnh mẽ, chững chạc bao nhiêu thì Hoàng Thy yếu đuối, nhút nhát và trẻ con bấy nhiêu. Vốn mạnh mẽ, lại học nghề diễn, nên cứ mỗi lần nhìn thấy Hoàng Thy lúng túng, nhút nhát trong lúc tập luyện, Xuân Trang thấy... “khó ưa” và nhủ thầm: “Nhút nhát, mắc cỡ vậy thì học diễn viên làm chi không biết?”.
Trời xui đất khiến thế nào, giáo viên chủ nhiệm lại phân công Xuân Trang và Hoàng Thy đóng chung trích đoạn "Thị Nở - Chí Phèo". Trên sàn tập, mỗi lần Chí Phèo đụng vào người Thị Nở, Hoàng Thy cứ co rúm người lại vì sợ, làm Trang tức anh ách vì phải tập tới tập lui. Nhưng rồi, trích đoạn "Chí Phèo - Thị Nở" không chỉ dừng lại ở buổi thi mà còn được chọn để đi diễn giao lưu với sinh viên các trường đại học. Vì vậy, hai người vốn ghét nhau cứ phải “tháp tùng” nhau. Chính từ những lần “tháp tùng” đó, cả hai bắt đầu nhận ra những điều thú vị từ những tính cách trái ngược của nhau.
Hơn 20 năm bên nhau, vợ chồng NSƯT Vũ Xuân Trang tiết lộ, cả. hai chưa từng có ý định buông tay, đến chuyện cãi nhau cũng hiếm hoi. Hỏi anh về bí quyết giữ gìn hạnh phúc trong hôn nhân, anh cười tâm sự, vợ chồng anh có một giao ước: không đóng cảnh nhạy cảm, không đóng cảnh hôn khi đi phim.
Trong phim "Đêm tối rực rỡ" ban đầu có cảnh nhạy cảm nhưng Vũ Xuân Trang đã thuyết phục đạo diễn thay đổi. Với anh, cảnh đó không nhất thiết là phải lột tả bằng hành động âu yếm hay giường chiếu thì mới thấy vai diễn hay. Lúc tập, anh làm cho đạo diễn xem. Đạo diễn rất thích. Anh vẫn phục vụ cho vai diễn nhưng vẹn toàn cả đôi bên. Và minh chứng rõ nhất là vai diễn này anh được trao giải Nam phụ xuất sắc Cánh Diều Vàng.
Hơn 20 năm hoạt động nghệ thuật ở nhiều vai trò: diễn viên, đạo diễn, tác giả kịch bản, sáng tác nhạc… nghệ sĩ Vũ Xuân Trang còn được nể trọng ở vai trò người thầy khi anh dành trọn tâm huyết cho công tác đào tạo, truyền nghề cho các bạn trẻ.
Người đưa Vũ Xuân Trang đến với vai trò này không ai khác chính là nghệ sĩ Minh Nhí – một người thầy của rất nhiều ngôi sao hiện nay.
Sau hơn 20 năm gắn bó với sân khấu kịch Hồng Vân, nghệ sĩ Vũ Xuân Trang đã thành lập sân khấu riêng vào cuối năm 2022 mang tên Xóm kịch. Ở sân khấu này, anh tiếp tục đào tạo ra nhiều thế hệ diễn viên trẻ cũng như mang tới nhiều vở diễn chỉn chu, chất lượng cho khán giả.
Không chỉ tin tưởng nhau tuyệt đối mà vợ chồng anh đều là những người sống giản dị, không có nhu cầu cao sang, mọi thứ tốt đẹp nhất đều dành cho con, cho bố mẹ nên chưa từng biến mình thành nô lệ của đồng tiền, càng không để đồng tiền ảnh hưởng tới tình cảm vợ chồng. Bởi vậy, ngay cả ở những thời điểm kinh tế khó khăn nhất, hôn nhân của họ chưa từng mảy may sứt mẻ.
Với những cống hiến cho nghề nghiệp, mới đây, nghệ sĩ Vũ Xuân Trang được Nhà nước trao tặng danh hiệu NSƯT.