Tình báo Ukraine cảnh báo mục đích bí mật khi Nga sử dụng vệ tinh Starlink trong cuộc chiến

Andriy Yusov, người phát ngôn của cơ quan tình báo quân sự Ukraine GUR, nói với hãng tin RBC của Ukraine hôm Chủ nhật 10/2: "Đã có những trường hợp được ghi nhận về việc người Nga sử dụng các thiết bị này. Điều này đang bắt đầu mang tính chất hệ thống".

Trong một tuyên bố riêng, GUR cho biết họ đã chặn các cuộc trò chuyện vô tuyến giữa các lực lượng Nga sử dụng thiết bị đầu cuối Starlink trên chiến trường. GUR cho biết, quân đội thuộc Lữ đoàn tấn công số 83 của Moscow đang sử dụng Starlink để truy cập Internet tại các điểm nóng ở khu vực phía đông Donetsk, bao gồm gần làng Klishchiivka và thị trấn Andriivka.

Starlink được sở hữu và điều hành bởi công ty hàng không vũ trụ SpaceX có trụ sở tại California của doanh nhân Elon Musk. Starlink chiếm tỷ lệ lớn trong số các vệ tinh đang hoạt động, cung cấp khả năng truy cập Internet ở những khu vực như khu vực xung đột đã được Ukraine sử dụng rộng rãi trong suốt cuộc chiến.

Đáp lại yêu cầu bình luận của Newsweek, SpaceX lặp lại các tuyên bố trước đó, nói rằng họ "không kinh doanh dưới bất kỳ hình thức nào với chính phủ Nga hoặc quân đội của nước này".

"Starlink không hoạt động ở Nga, có nghĩa là dịch vụ sẽ không hoạt động ở quốc gia đó", công ty cho biết. "SpaceX chưa bao giờ bán hoặc tiếp thị Starlink ở Nga cũng như chưa vận chuyển thiết bị đến các địa điểm ở Nga. Nếu các cửa hàng ở Nga tuyên bố bán Starlink cho dịch vụ tại quốc gia đó thì họ đang lừa đảo khách hàng của mình".

"Nếu SpaceX biết được rằng thiết bị đầu cuối Starlink đang được sử dụng bởi một bên bị trừng phạt hoặc trái phép, chúng tôi sẽ điều tra khiếu nại và thực hiện các hành động để hủy kích hoạt thiết bị đầu cuối nếu được xác nhận", công ty cho biết thêm.

Chuyên gia quân sự và vũ khí David Hambling nói với Newsweek rằng những hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội "dường như ủng hộ tuyên bố của GUR rằng Nga đang sử dụng thiết bị đầu cuối Starlink bên trong lãnh thổ Ukraine bị chiếm đóng".

Ông nói thêm, các báo cáo đặt ra câu hỏi về lý do tại sao Nga cần sử dụng Starlink và điều này có thể cho thấy điều gì về khả năng của các hệ thống thông tin vệ tinh thương mại trong việc cung cấp những gì mà mạng lưới quân sự không thể.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga để yêu cầu bình luận qua email.

Đầu tuần này, một nguồn tin Ukraine giấu tên nói với DefenseOne rằng Nga dường như đang tận dụng nhiều thiết bị đầu cuối Starlink trên khắp chiến tuyến. Nguồn tin nói với tờ báo: "Khi họ có hàng trăm người, chúng tôi sẽ khó sống".

Hai nguồn tin trong chính phủ Ukraine nói với hãng tin Reuters rằng Kiev đã phát hiện việc sử dụng Starlink của Nga trên lãnh thổ bị chiếm đóng ở quốc gia bị chiến tranh tàn phá này.

SpaceX cũng dẫn chiếu các báo cáo cho biết các thiết bị đầu cuối internet Starlink đã rơi vào tay Nga thông qua các bên trung gian ở Trung Đông, đồng thời cho biết Starlink "không hoạt động ở Dubai".

Ukraine đã sử dụng Starlink để thực hiện các nhiệm vụ trinh sát, thu thập thông tin tình báo và thực hiện các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái. Trong những tháng đầu của cuộc chiến, Musk cho biết Starlink đã "chống lại các nỗ lực tấn công và gây nhiễu chiến tranh mạng của Nga" nhưng "họ đang tăng cường nỗ lực".

Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng kỹ thuật số Ukraine, Mykhailo Fedorov, nói với The New York Times trong một bài báo xuất bản vào cuối tháng 7 năm 2023: "Starlink thực sự là máu của toàn bộ cơ sở hạ tầng truyền thông của chúng tôi".

Người đứng đầu GUR Ukraine, Kyrylo Budanov, sau đó cho biết trong bài phát biểu được truyền thông Ukraine đưa tin vào tháng 9 năm 2023: "Chắc chắn tất cả các tiền tuyến đều đang sử dụng chúng".

"Đó là một khả năng quan trọng đối với Ukraine," Hambling nói. "Chúng tôi không biết Nga sử dụng nó vào mục đích gì, nhưng họ sẽ không chấp nhận nó nếu không có ý định sử dụng cụ thể."

Hambling dự đoán: "Thông tin liên lạc vệ tinh chi phí thấp, an toàn, dễ tiếp cận có thể ngày càng trở nên quan trọng đối với cả hai bên".

Đầu tháng này, chủ tịch và giám đốc điều hành SpaceX, Gwynne Shotwell, cho biết công ty đã chuyển sang hạn chế quyền truy cập của Ukraine vào Starlink để điều khiển máy bay không người lái.

Vào tháng 9 năm 2023, Musk cho biết trước đó ông đã chặn Ukraine truy cập Starlink để thực hiện các hoạt động xung quanh bán đảo Crimea bị sáp nhập. Ông đã nhận được "yêu cầu khẩn cấp từ chính quyền (Ukraina) về việc kích hoạt Starlink đến tận Sevastopol," Musk nói trong một tuyên bố với X.

Nga đặt nhiều nguồn lực của hạm đội hải quân Biển Đen tại Sevastopol, một thành phố cảng lớn của Crimea trên bán đảo mà Nga kiểm soát từ năm 2014. 

Musk nói: "Mục đích rõ ràng" là "đánh chìm phần lớn hạm đội Nga đang neo đậu". "Nếu tôi đồng ý với yêu cầu của họ, thì SpaceX rõ ràng sẽ đồng lõa trong một hành động leo thang chiến tranh và xung đột lớn."

Budanov nói: "Tôi hoàn toàn có thể xác nhận rằng hệ thống Starlink đã không hoạt động gần Crimea trong một thời gian nhất định vì chúng tôi cũng đã áp dụng một số kỹ thuật nhất định".