Khai hội Tản Viên Sơn Thánh Ba Vì

Sáng 23/2 (tức ngày 14 tháng Giêng năm Giáp Thìn), tại di tích Đền Hạ, xã Minh Quang, huyện Ba Vì đã diễn ra Lễ khai hội Tản Viên Sơn Thánh Xuân Giáp Thìn và khai trương du lịch huyện Ba Vì năm 2024. Tới dự lễ khai hội có Phó Bí thư Thành uỷ Hà Nội Nguyễn Văn Phong, cùng lãnh đạo sở, ban ngành T.Ư, TP.Hà Nội và huyện Ba Vì.

Các đại biểu, người dân và du khách thập phương nhân dân và du khách đã tham gia nghi thức dâng hương tưởng nhớ công ơn Đức Thánh Tản, cầu cho mưa thuận, gió hòa, nhân cường, vật thịnh, dân sinh ấm no, hạnh phúc.

Ông Đỗ Mạnh Hưng, Chủ tịch Ủy ban nhân huyện Ba Vì cho biết, trong tâm thức dân gian của người dân xứ Đoài, Tản Viên Sơn Thánh tên thật là Nguyễn Tuấn, là con của Thánh mẫu Đinh Thị Đen và Cố phụ Nguyễn Cao Hành, sinh ra tại Động Lăng Sương, nay thuộc xã Đồng Trung (huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ).

Ngài là hiện thân của một vị thần núi, cai quản không gian thiêng của ngọn núi Tản cao chót vót phía Tây kinh thành Thăng Long - nơi đó là địa linh, ở vào vị trí trấn thủy trọng yếu chống lại sự tàn phá của thủy tai do dòng sông Đà và sông Hồng gây ra.

Tản Viên Sơn Thánh còn là hiện thân của nhân vật anh hùng chiến đấu chống lại thế lực ngoại bang, liên minh các bộ tộc, bảo vệ địa bàn cư trú của cư dân. Bên cạnh đó, Tản Viên Sơn Thánh còn là nhân vật anh hùng sáng tạo văn hóa, tạo ra lửa, khơi nguồn nước cứu nạn dân chúng, dạy dân các nghề nghiệp khác nhau và được tôn thờ như một vị tổ sư bách nghệ. Tôn vinh công trạng, ân đức của gia đình Ngài, việc thờ phụng được nhân dân trong vùng lưu truyền và tiếp nối ngàn đời.

"Vì thế, chiến công kỳ vỹ lẫy lừng của hình tượng nhân vật Tản Viên Sơn Thánh đã có sức sống lâu bền trong tâm thức dân gian, được nhân dân tôn kính và lập đền thờ trên địa bàn huyện Ba Vì và ở nhiều nơi trong vùng văn hóa Xứ Đoài địa linh nhân kiệt, đặc biệt là cụm di tích lịch sử văn hoá Tản Viên Sơn trên núi Ba Vì. Và Ngài được phong tặng, tôn vinh là Đề nhất Phúc thần, Thượng đẳng tối linh thần, Nam thiên thánh tổ. Đứng đầu bất tử trong tín ngưỡng thiền điện Việt", ông Hưng chia sẻ.

Theo lãnh đạo huyện Ba Vì, nơi này không chỉ nổi tiếng về cảnh quan tươi đẹp, sơn thủy hữu tình mà còn là vùng đất cổ, không gian văn hóa đậm đặc gắn với truyền thuyết Tản Viên Sơn Thánh, vị anh hùng thời kỳ dựng nước của dân tộc và tục thờ cúng Tản Viên đã trở thành nét sinh hoạt văn hóa tinh thần lâu đời của nhiều thế hệ người dân Ba Vì..

Núi Tản Viên và thần núi Tản Viên có quan hệ trực tiếp với kinh đô Phong Châu xưa trong niềm tin và tín ngưỡng của người Việt - Mường cổ trong vùng Văn hóa Hùng Vương. Nối tiếp truyền thống dân tộc, huyện Ba Vì đã duy trì tổ chức lễ hội Tản Viên Sơn Thánh trong suốt 15 năm qua, tri ân công đức, bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị của di sản văn hóa.

Bên cạnh những nghi thức cổ truyền được phục dựng, duy trì, Lễ hội còn có nhiều trò chơi dân gian, các hoạt động thi đấu thể thao, giao lưu văn nghệ, như: Kéo co, bắn nỏ, ném còn, cà kheo, đẩy gậy, leo núi, cờ tướng, chọi gà, bóng chuyền,… mang đến không khí du xuân, trẩy hội đầy hấp dẫn cho nhân dân và du khách.

Ngoài ra, huyện Ba Vì đã chủ động rà soát, phối hợp cung cấp thông tin, số liệu, giới thiệu một số khu, điểm và địa bàn để Sở Du lịch Hà Nội xây dựng sản phẩm du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp nông thôn như: Bản sắc văn hóa và làng nghề thốc nam xã Ba Vì, hình ảnh của nông nghiệp nông thôn ở xã Minh Quang, một số tua tuyến kết hợp giữa trang trại đồng quê, các khu du lịch trọng điểm với các làng nghề, các di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn.

Theo thống kê của huyện Ba Vì, dự kiến dịp đón xuân từ ngày mùng 1 Tết đến hết Rằm tháng Giêng trên địa bàn đón trên 100.000 lượt khách, chủ yếu du xuân và lễ bái tại các di tích và lễ hội. Riêng cụm di tích thờ Đức Thánh Tản Viên sơn trên núi Ba Vì đón khoảng 90.000 lượt khách, hứa hẹn một năm, ngành du lịch huyện Ba Vì sẽ đón trên 2,8 triệu lượt khách, góp phần tăng trưởng cả về doanh thu và chất lượng sản phẩm, từng bước đưa du lịch trở thành ngành kinh tế dịch vụ mũi nhọn và chủ yếu của huyện Ba Vì.