Dù Mỹ nối lại viện trợ, Ukraine cũng không còn cửa thắng Nga?

Theo Đại tá Mỹ đã về hưu - cựu giám đốc truyền thông tại Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ và hiện là nhà phân tích nghiên cứu tại Ban Đổi mới Quốc phòng, một năm trước, có nhiều dấu hiệu khả quan về chiến thắng của Ukraine trước Nga.

Thời điểm đó, lực lượng Ukraine đã đổ máu và tổn thất nhưng họ vẫn giữ vững lãnh thổ ở phía đông. Các cuộc phản công thành công đã giúp Ukraine giành lại lãnh thổ ở phía nam đất nước. Viện trợ của Mỹ thông qua Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine đã mang lại những khoản tiền khổng lồ, kho vũ khí chống tăng và pháo dồi dào cho nước này. Thời điểm đó, người ta tin rằng, dòng viện trợ dường như sẽ không ngừng nghỉ bởi những thành công đáng kinh ngạc của Ukraine trước một đội quân lớn hơn và tiên tiến hơn nhiều đã khích lệ phương Tây đã ủng hộ Kiev mạnh mẽ. Đáng tiếc, những kỳ vọng quá lớn sau đó của phương Tây dành cho Ukraine chỉ dẫn đến những nỗi thất vọng tột cùng.

Ngày nay, tình thế thật nghiệt ngã đối với Ukraine. Nhịp độ xung đột chậm lại thành một cuộc chiến tiêu hao có lợi cho Nga. Bởi trong khi Ukraine đang thiếu quân và đạn dược cực kỳ trầm trọng, thì Nga vẫn có đủ cả hai thứ đó.

Cuộc phản công mùa hè năm 2023 kéo dài nhiều tháng của Ukraine đã thất bại khi nước này không thể giành lại lãnh thổ bị Nga chiếm giữ. Sự ủng hộ dành cho Tổng thống Zelensky ở Ukraine và ở phương Tây cuối cùng cũng sụt giảm đáng kể. Viện trợ của Mỹ dành cho Kiev bị tắc nghẽn tại Quốc hội và Mỹ có vẻ mệt mỏi với việc tài trợ cho cuộc chiến của người Ukraine.

Trong suốt hai năm qua, sau những dự đoán về chiến thắng nhanh chóng của Nga không thành sự thật, phần lớn nhà phân tích và nhà hoạch định chính sách lại đưa ra đánh giá sai lầm mới: rằng quân đội Nga là hổ giấy, rằng Ukraine sẽ tiêu diệt Nga ở Donbass.

Thực tế, sau hai năm, không có con đường dẫn đến chiến thắng cho Ukraine, Đại tá Buccino tuyên bố.

Sau khi quân đội Ukraine bỏ rơi Avdiivka, gần như mọi lợi thế giờ đây đã thuộc về phía Nga. Việc chiếm giữ Avdiivka không làm thay đổi đáng kể cuộc chiến nhưng nó làm thay đổi động lực. Moscow có thể được đà tung số lượng lớn binh sĩ, xe tăng, pháo binh và máy bay không người lái vào tiền tuyến, tấn công lực lượng Ukraine đang kiệt sức cho đến khi họ tan vỡ.

Theo Đại tá Mỹ, điều tốt nhất Ukraine có thể làm lúc này là đấu tranh với Nga để đạt được một giải pháp thương lượng cho phép nước này giữ được chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh. Nhưng ngay cả những điều khoản này bây giờ có vẻ không thực tế.

Ngay cả các máy bay chiến đấu F-16 mà phương Tây hứa chuyển đến Ukraine trong những tháng tới cũng sẽ không thể thay đổi được tình thế, Đại tá Buccino nói.

Máy bay F-16 yêu cầu đường băng dài và êm ái; vì thế loại máy bay chiến đấu tối tân này sẽ gặp khó khăn khi hạ cánh và cất cánh trên các đường băng bị ném bom của Ukraine.

Nga cũng có lợi thế về thời gian. Trong khi Tổng thống Putin có thể dẫn dắt Nga đi theo một quỹ đạo chiến lược duy nhất bất kể thời gian chiến tranh kéo dài bao lâu thì Mỹ - đồng minh lớn nhất mà Ukraine có thể trông cậy - lại phải chịu sự thay đổi chính quyền liên tục. Nhà Trắng và các ghế trong Quốc hội Mỹ đổi chủ. Chính sách của Mỹ cũng thay đổi khi cử tri tỏ ra ngày càng mệt mỏi để ủng hộ các quốc gia đang có xung đột.

Địa chính trị thay đổi nhanh chóng. Những biến động trên thế giới trong hai năm qua khiến Mỹ mất tập trung vào việc hỗ trợ Ukraine. Cuộc tấn công đẫm máu và gây choáng váng của Hamas vào lãnh thổ Israel vào tháng 10 năm ngoái, cùng sự trả đũa khủng khiếp của Israel, đã trở thành tâm điểm quốc tế cũng như trở thành mối bận tâm hàng đầu của Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ.

Chưa kể, Iran đang bắt đầu cuộc chiến cấp thấp chống lại Mỹ thông qua lực lượng ủy nhiệm ở Iraq và Syria. Trung Quốc đe dọa Đài Loan. Tất cả những thảm họa này đòi hỏi sự chú ý và tiền bạc - những yếu tố vốn hạn chế chứ không vô tận.

Tổng thống Putin không có động cơ để ngừng chiến đấu và hiện có mọi động lực để tiếp tục gây áp lực và chờ đợi đối thủ của mình cạn kiệt nhân lực lẫn đạn dược, cũng như khiến các nhà hoạch định chính sách ở Mỹ và phương Tây hết kiên nhẫn. Cho dù sắp tới Quốc hội Mỹ thông qua gói viện trợ trị giá 60 tỷ USD cho Ukraine thì điều này cũng sẽ không thay đổi tương lai đáng kể. Cuộc chiến này là một cuộc chiến lâu dài và Ukraine cần được hỗ trợ vô tận. Nhưng một thời điểm nào đó - có lẽ là sớm thôi - Ukraine sẽ phải chấp nhận bị cắt viện trợ và số phận của họ sẽ được định đoạt.