Mới đây, tập thể UBND TP Hà Nội đã biểu quyết thông qua đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2023 - 2025.
Theo đề án, Hà Nội không sáp nhập quận Hoàn Kiếm, mà vẫn giữ nguyên 30 quận, huyện, thị xã như hiện nay.
Cụ thể, quận Hoàn Kiếm thuộc diện phải sáp nhập vì quy chiếu theo các tiêu chí theo nghị quyết 35 của Quốc hội, quận này không đủ tiêu chí về diện tích. Theo quy định, mỗi quận phải có diện tích tối thiểu 35km², dân số 150.000 người. Quận Hoàn Kiếm dù đủ tiêu chí về dân số nhưng chỉ đạt 15% chỉ tiêu về diện tích (5,35km2).
Tuy nhiên, trong phương án sắp xếp của UBND TP Hà Nội, TP cho rằng không nên sáp nhập quận Hoàn Kiếm vì nhiều lý do.
Trong đó, quận Hoàn Kiếm là quận trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế và văn hóa của TP Hà Nội. Quận có địa giới hành chính ổn định, hình thành trước năm 1945, có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa… gắn với truyền thống lịch sử hình thành của thành Đại La, Thăng Long, Đông Đô...
Theo Cổng TTĐT UBND TP Hà Nội, quận Hoàn Kiếm nằm ở vị trí trung tâm Thủ đô, nơi hội tụ và kết tinh tinh hoa văn hóa, truyền thống lịch sử của Thăng Long - Hà Nội. Xét về diện tích, Hoàn Kiếm là quận nhỏ nhất Hà Nội.
Quận Hoàn Kiếm có diện tích tự nhiên 5,35 km2, dân số hơn 160.000 người.
Dù có diện tích nhỏ nhất Thủ đô nhưng quận Hoàn Kiếm được coi là trung tâm chính trị - hành chính, trung tâm thương mại - dịch vụ của thành phố, nơi thường xuyên diễn ra các sự kiện chính trị, văn hóa quan trọng.
Về vị trí địa lý, quận Hoàn Kiếm phía Tây giáp quận Đống Đa, phía Tây Bắc giáp quận Ba Đình và quận Đống Đa, phía Nam giáp quận Hai Bà Trưng.
Dọc từ phía Bắc xuống phía Nam là sông Hồng, bên kia sông (phía Đông) là huyện Gia Lâm.
Quận Hoàn Kiếm tập trung nhiều đầu mối giao thông đường sắt, đường thuỷ, đường bộ. Yếu tố này đã gắn kết Hoàn Kiếm với các quận, các tỉnh, thành khác tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy giao lưu phát triển kinh tế - văn hoá và du lịch. Đó là một ưu thế đặc biệt của Quận mà không phải quận nào cũng có thể có được.
Quận Hoàn Kiếm luôn là trung tâm của Hà Nội và của Việt Nam, được hình thành cách đây gần 1000 năm.
Khu phố cổ (36 phố phường) được hình thành từ đầu thế kỷ XIX thuộc Triều Nguyễn. Cùng với việc xây dựng Hoàng Thành, Kinh Thành, nhiều đình, đền, chùa...được xây dựng như: đình Kim Ngân, chùa Báo Ân, Báo Thiên, đền Vua Lê, Ngọc Sơn, Bà Triệu...
Từ năm 1886, quận Hoàn Kiếm được phát triển về phía Nam hồ Hoàn Kiếm theo kiểu khu phố của người Châu Âu, với hệ thống bàn cờ được hoạch định trước. Đây là một giai đoạn phát triển mới, mang phong cách xây dựng đô thị Châu Âu với nhiều công trình kiến trúc có sắc thái riêng mang nhiều đường nét kiến trúc Pháp.
Từ năm 1955, đặc biệt là sau năm 1975, việc xây dựng phát triển của quận Hoàn Kiếm đẩy mạnh ra phía ngoài đê, các khu nhà ở tập thể của các cơ quan được hình thành.
Do sự hình thành các khu vực theo từng giai đoạn như vậy, quận Hoàn Kiếm được phân rất rõ ràng với đặc điểm của từng giai đoạn lịch sử:
Khu phố cổ: gồm các phường Hàng Bạc, Hàng Bồ, Hàng Đào, Cửa Đông, Hàng Buồm, Hàng Mã, Hàng Gai, Đồng Xuân và một phần của hai phường Lý Thái Tổ và Hàng Bông. Các công trình chủ yếu là nhà ở kết hợp với cửa hàng, mật độ xây dựng cao, đường giao thông nhỏ và ngắn.
Khu phố cũ: gồm các phường Cửa Nam, Trần Hưng Đạo, Phan Chu Trinh, Tràng Tiền, Lý Thái Tổ, Hàng Bông, Hàng Trống, Hàng Bài.
Khu ngoài đê: gồm 2 phường Phúc Tân và Chương Dương, công trình chủ yếu là nhà ở của dân lao động, xây dựng manh mún, chắp vá, không có quy hoạch.
Báo cáo của quận Hoàn Kiếm cho thấy, năm 2023, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức; song với sự chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, kinh tế quận tăng trưởng khá, doanh thu ngành thương mại - dịch vụ năm 2023 ước tăng 15,7%, đạt 101,8% so với kế hoạch năm 2023.
Các cân đối lớn về kinh tế được bảo đảm, tạo nguồn lực cho phát triển.
Thu ngân sách trên địa bàn ước đạt 100,3% dự toán năm (khoảng 15.980 tỷ đồng).
Lĩnh vực văn hóa tiếp tục có nhiều tiến bộ, các lễ hội văn hóa truyền thống được tổ chức trang trọng, thiết thực, góp phần quảng bá và phát huy giá trị văn hóa khu phố cổ. Giáo dục và đào tạo tiếp tục khẳng định vị trí dẫn đầu toàn thành phố về chất lượng, 14 năm liên tục là lá cờ đầu của ngành giáo dục Thủ đô. An ninh, quốc phòng được củng cố vững chắc, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Quận đã đạt và vượt 18/18 chỉ tiêu do thành phố và HĐND quận giao.
Công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và hệ thống chính trị vững mạnh được chỉ đạo tập trung, tích cực với 10 mô hình sáng tạo. Trong đó, có 3 mô hình điển hình trong công tác xây dựng Đảng, 7 mô hình trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội…