Thủ tướng Anh Rishi Sunak từ chức, tân thủ tướng có quan điểm thế nào về cuộc chiến Ukraine?

Công Đảng theo đường lối trung tả đã giành được đa số lớn trong quốc hội 650 ghế trong khi Đảng Bảo thủ của Thủ tướng Rishi Sunak phải chịu thành tích tồi tệ nhất trong lịch sử lâu dài của đảng, khi các cử tri trừng phạt họ vì cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, dịch vụ công không đạt và một loạt vụ bê bối.

"Chúng tôi đã làm được," Starmer nói trong bài phát biểu chiến thắng sáng nay 5/7. "Sự thay đổi bắt đầu ngay bây giờ... Chúng ta đã nói rằng chúng ta sẽ chấm dứt sự hỗn loạn... Hôm nay, chúng ta bắt đầu chương tiếp theo, bắt đầu công cuộc thay đổi, sứ mệnh đổi mới đất nước và bắt đầu xây dựng lại đất nước của chúng ta."

Theo kết quả sơ bộ, trong cuộc bầu cử hôm 4/7, Công đảng giành được tới 410 ghế, Đảng Bảo thủ 117 ghế và Đảng Dân chủ Tự do trung dung 70 ghế - thành tích tốt nhất từ trước đến nay của họ.

Khoảng 250 nhà lập pháp Đảng Bảo thủ đã bị lật đổ trong thất bại nặng nề, trong đó có một con số kỷ lục là các bộ trưởng cấp cao và cựu Thủ tướng Liz Truss.

Tuy nhiên Starmer lên nắm quyền vào thời điểm đất nước đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức khó khăn.

Gánh nặng thuế của Anh sắp đạt mức cao nhất kể từ sau Thế chiến thứ hai, nợ ròng gần như tương đương với sản lượng kinh tế hàng năm, mức sống giảm sút và các dịch vụ công đang ọp ẹp, đặc biệt là Dịch vụ Y tế Quốc gia đang bị trì hoãn bởi các cuộc đình công.

Ông đã phải thu hẹp lại một số kế hoạch đầy tham vọng hơn của Công Đảng, chẳng hạn như các cam kết chi tiêu xanh hàng đầu, trong khi ông đã hứa sẽ không tăng thuế đối với "người dân lao động".

Starmer nói: "Tôi không hứa với bạn rằng mọi chuyện sẽ dễ dàng. "Thay đổi một quốc gia không giống như bật công tắc. Đó là công việc khó khăn. Kiên nhẫn, quyết tâm, nỗ lực và chúng ta sẽ phải hành động ngay lập tức".

Về vấn đề Ukraine, tờ Politico trước đây cho biết, Keir Starmer, đã dành bốn năm qua để cố gắng loại bỏ quan điểm của cử tri Anh rằng đảng của ông là không yêu nước và yếu kém về phòng thủ.

Hồi tháng Hai vừa qua, Starmer đã tới thăm Kiev và nhấn mạnh rằngĐảng Bảo thủ sẽ giữ nguyên quan điểm về cuộc chiến và tiếp tục cung cấp vũ khí cho Ukraine nếu ông lên làm thủ tướng.

Điều này có nghĩa là có một mặt trận gần như thống nhất với chính phủ Bảo thủ về chính sách đối ngoại - và một cam kết vững chắc với NATO và cuộc chiến ở Ukraine.

Trong khi đó, Thủ tướng sắp mãn nhiệm Rishi Sunak đã thừa nhận thất bại và đã gọi cho Starmer để chúc mừng chiến thắng.

Sunak nói: "Hôm nay quyền lực sẽ được trao tay một cách hòa bình và trật tự, với thiện chí của tất cả các bên... Có nhiều điều để học hỏi và suy ngẫm và tôi xin chịu trách nhiệm về sự mất mát đối với nhiều ứng cử viên Đảng Bảo thủ chăm chỉ giỏi giang… Tôi xin lỗi."

Sau đó ông Sunak đã đến London để bắt đầu quá trình chính thức từ chức và cho phép người chiến thắng trong cuộc bầu cử Keir Starmer thành lập chính phủ.

Sunak dự kiến sẽ phát biểu trước các đảng viên và nhân viên Đảng Bảo thủ tại trụ sở của đảng này ở London.

Ông dự kiến sẽ đưa ra tuyên bố tại Phố Downing vào khoảng 10h30 sáng giờ địa phương (17h30 giờ Hà Nội), trước khi đến Cung điện Buckingham để nộp đơn từ chức tới Vua Charles, theo dòng thời gian tạm thời về các sự kiện do văn phòng Thủ tướng công bố.

Lãnh đạo Đảng Lao động Keir Starmer sau đó sẽ diện kiến Nhà vua, người sẽ chính thức yêu cầu ông thành lập chính phủ.

Starmer sau đó sẽ tới Phố Downing và phát biểu trước toàn quốc với tư cách là Thủ tướng mới vào khoảng 12h20 trưa giờ địa phương (19h20 giờ Hà Nội).