Luật BHXH (sửa đổi) đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 7, trong đó quy định về rút BHXH 1 lần có sự điều chỉnh.
Theo đó, người lao động người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày luật này có hiệu lực thi hành (1/7/2025), đã chấm dứt tham gia BHXH, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện, có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm, có đề nghị thì được hưởng BHXH một lần. Theo đánh giá của các doanh nghiệp (DN), việc sửa đổi này bước đầu đã mang lại hiệu ứng tích cực.
Đối với người bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/7/2025 chỉ được rút BHXH một lần trong một số trường hợp đặc biệt, như: Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH; ra nước ngoài để định cư; người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS; người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng...
Trường hợp người lao động sau 12 tháng nghỉ việc, không tham gia BHXH và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm không được rút BHXH một lần nữa.
Bà Nguyễn Thị Lan Hương - Chuyên gia trong lĩnh vực lao động nhận định việc điều chỉnh quy định mới về rút BHXH 1 lần tại Luật BHXH (sửa đổi) như ở trên có ưu điểm là sẽ chấm dứt triệt để việc rút BHXH một lần đối với những người đóng BHXH sau thời gian luật sửa đổi có hiệu lực.
Cũng theo vị này, có thể thời gian đầu sẽ có một bộ phận người lao động ồ ạt xin nghỉ việc để rút BHXH 1 lần, nhưng kể từ khi Luật có hiệu lực từ 1/7/2025 thì sẽ không còn tình trạng này. Điều này sẽ giúp ổn định lại thị trường lao động.
Một số chuyên gia khác cho rằng đây là bước đi quyết liệt, đưa luật Việt Nam tiệm cận với Luật quốc tế vì thực tế trên thế giới chưa có quốc gia nào đồng ý cho rút BHXH 1 lần. Hơn nữa, Việt Nam nhân văn hơn là vẫn đồng ý cho lao động rút BHXH 1 lần trong một số trường hợp đặc biệt.
Tuy nhiên, cũng theo các chuyên gia Việt Nam nên có thêm các chế độ (giới thiệu việc làm; vay vốn tín dụng; chế độ chăm sóc sức khỏe; miễn giảm học phí...) để hỗ trợ các lao động gặp khó khăn tài chính, mất việc không được rút BHXH 1 lần để giúp lao động tái trở lại thị trường lao động, ổn định cuộc sống.
Chia sẻ về vấn đề này, bà Nguyễn Thúy Anh - Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội nhận định."Về lâu dài, việc người tham gia mới chỉ được hưởng BHXH một lần trong một số trường hợp đặc biệt sẽ góp phần gia tăng số người ở lại hệ thống để được thụ hưởng các chế độ từ chính quá trình tích lũy khi tham gia BHXH của mình. Đồng thời, giảm gánh nặng cho cả xã hội, ngân sách nhà nước sau này ưu tiên cân đối nguồn lực để thực hiện các chính sách, chế độ mang tính chất bảo trợ xã hội".