Bạn chắc chắn sẽ ngỡ ngàng khi lần đầu nhìn thấy cây cảnh này: Mai rùa.
Tên giống như cây, nhìn qua gốc của nó, bạn sẽ lầm tưởng một chú rùa núi với thân hình xù xì và nứt nẻ bị lạc vào trong nhà hoặc đôi khi lại giống quả thông nhỏ hay một đống gỗ vụn xếp lộn xộn với nhau.
Chỉ đến khi chiếc mai rùa này nhú lên những chiếc lá xanh mướt, xinh đẹp, bạn mới ngỡ ngàng, ngạc nhiên, thích thú.
Mai rùa hay tên "sang chảnh" hơn là quy giác long, tên tiếng Anh phổ biến như Elephant's Foot (chân voi), Turtle Back (lưng rùa), Turtle Shell (mai rùa), Tortoise Back Plant (cây lưng rùa) và 1 số tên khác như Hottentot Bread, Hottentots' Bread, Turtle Shell, tên khoa học là Dioscorea elephantipes.
Cây cảnh này thuộc gia đình Củ nâu (Dioscorea), có nguồn gốc từ Nam Phi, là cây nhiệt đới lâu năm. Ở Việt Nam, cây cảnh ít được nhắc đến, giá thành khá đắt đỏ, cũng không dễ kiếm.
Đây là một trong những loài thực vật có hình dạng độc đáo, kỳ lạ. Sự độc đáo của cây cảnh này không chỉ đến từ hình dáng bên ngoài của cây mà còn đến từ cách nó hoạt động. "Nuôi" chú rùa này trong nhà, bạn chắc chắn sẽ ngạc nhiên về vẻ đẹp và sự kỳ lạ của chúng.
Cây cảnh này là củ lớn, thân gỗ và lộ ra một phần. Củ được bao phủ bởi "làn da" dày giống như chân voi hoặc mai rùa, điều này giải thích cho các tên phổ biến của chúng.
Đặc biệt, ngoài tự nhiên, củ mai rùa có thể đạt đường kính lên tới 1m. Củ hoạt động như một cấu trúc tích trữ nước tích cực, đây là một chức năng thiết yếu cho cây khi phát triển ở khí hậu bản địa Nam Phi.
Từ giữa củ sẽ có có một hoặc nhiều thân dây leo mỏng mọc ra, những chiếc lá hình trái tim sẽ mọc trên dây leo, dọc theo chiều dài của chúng. Khi được cung cấp các điều kiện phát triển lý tưởng, cây cảnh có thể dài tới 1,2-1,8 m.
Vào cuối mùa thu hoặc đầu mùa đông, cây chân voi nở hoa. Những bông hoa chúng mọc có màu vàng lục nhạt và hình ngôi sao.
Mai rùa thích hợp để trồng trong chậu và có thể là vật trang trí cây xanh trong nhà tuyệt vời, phù hợp cho cả môi trường gia đình và văn phòng. Chúng có những yêu cầu về môi trường dễ dàng, khiến bạn có thể chăm sóc chúng tại nhà mà không mất nhiều công sức.
Điều độc đáo ở loài cây này, ngoài vẻ ngoài của nó. Thực tế là nó ngủ đông vào một hoặc vài thời điểm trong năm. Chúng tự cho mình quyền được nghỉ ngơi sau 1 thời gian khoe mình bằng những chiếc lá hình trái tim tươi mới và tràn đầy sức sống.
Điều kỳ lạ là cây cảnh "chân voi" này có thời gian ngủ đông dường như không phụ thuộc vào mùa, điều kiện sinh trưởng hay bất cứ điều gì khác.
Thậm chí, ngay cả 2 cây trồng trên một chậu cũng có thể có thời gian ngủ đông khác nhau, một cách rất tùy hứng.
Ngoài ra, cây cảnh mai rùa là cây đơn tính, nghĩa là hoa đực và hoa cái xuất hiện trên các cây khác nhau, tạo ra "con cái" và "con đực".
Cây mai rùa là loài mọng nước phát triển chậm, có thể sống hàng thập kỷ nếu được cung cấp điều kiện phát triển lý tưởng. Nó có thể trở thành "vật báu gia truyền" để truyền lại cho các thế hệ con cháu. Cây cảnh này có thể sống tới bảy mươi năm hoặc thậm chí hơn nếu được chăm sóc đúng cách.
Cây mai rùa thích khí hậu và nhiệt độ ấm áp. Bạn nên giữ cây ở nhiệt độ tối thiểu khoảng 18°C để cây phát triển mạnh.
Những cây này thích ánh nắng đầy đủ nhưng cũng có thể thích nghi với bóng râm một phần. Tuy nhiên, giống như hầu hết các loài xương rồng ưa nhiều ánh sáng, những cây này trông đẹp nhất khi được phơi dưới ánh nắng trực tiếp.
Cây cảnh này có nhu cầu nước điển hình giống như hầu hết các loài mọng nước. Chúng ghét chân ướt và dễ bị thối rễ, đó là lý do tại sao không nên giữ ẩm cho chúng như trường hợp của các loại cây nhiệt đới khác. Để tránh tưới quá nhiều nước cho cây mai rùa, bạn cần để đất gần như khô trước khi tưới lại.
Vì không thích chân ướt nên cây cảnh này phát triển tốt nhất ở đất bầu xốp, thoát nước tốt. Nếu bạn sống ở khu vực có độ ẩm quá cao, điều quan trọng hơn gấp đôi là cung cấp cho cây chân voi hệ thống thoát nước tốt để duy trì hệ thống rễ khỏe mạnh và ngăn ngừa thối rễ.
Cây cảnh này độc hại đối với con người và vật nuôi. Tất cả các bộ phận của cây đều chứa saponin. Vì vậy, khi trẻ em hoặc vật nuôi tiêu thụ chúng có thể dẫn đến ngộ độc nặng. Nếu bạn trồng cây mai rùa trong nhà, hãy đảm bảo bạn đặt nó ở nơi xa tầm với của trẻ em hoặc thú cưng.
Trong văn hóa xưa, người ta tin rằng rùa có thể mang lại điềm lành cho con người và có linh khí nhìn xa trông rộng.
Việc đặt rùa ngọc tự nhiên trong phong thủy có thể điều chỉnh và cải thiện từ trường trong phòng và con người, cải thiện vận may, phú quý, xua đuổi tà khí và những linh hồn xấu xa.
Mai rùa cũng thường được sử dụng trong các vật trang sức, đồ trang trí phong thủy, tượng trưng cho hòa bình, cát tường, đoàn tụ, giàu có, trường thọ và sức mạnh.
Ngày xưa, người ta còn dùng mai rùa để xem bói qua việc đốt mai rùa để xem những vết nứt. Dựa vào những vết nứt đó, người ta có thể dự đoán được cát hung trong đời. Hơn nữa, rùa có tuổi thọ ngàn năm nên linh vật rùa cũng giúp người ta có khả năng "nhìn xa trông rộng".
Rùa cũng là con vật "chậm mà chắc", do đó, chúng có ý nghĩa làm ăn chắc chắn, gia tăng tiền bạc, của cải một cách bền vừng.
Chính vì vậy, trồng một cây cảnh mai rùa trong nhà cũng sẽ mang may mắn cho gia chủ. Cây cảnh này được coi như một loại cây trừ tà, xua ma quỷ và giúp cho gia chủ có được vượng khí.
Nó cũng tượng trưng của sự trường thọ, sức khỏe cũng như may mắn, mang lại tài lộc cho gia chủ. Nuôi một "chú rùa" trong nhà sẽ đem lại linh khí và may mắn cho gia đình.
Mặc dù cây cảnh này có vẻ kỳ lạ và độc đáo nhưng việc trồng và chăm sóc chúng thực sự dễ dàng vì chúng có những nhu cầu rõ ràng, giống như hầu hết các loài cây nhiệt đới và mọng nước.
Cây cảnh này đến từ nơi có nhiệt độ ấm áp, đất khô và thoát nước tốt. Vì vậy, bạn càng bắt chước những điều kiện này khi trồng chúng càng tốt thì cây sẽ càng vui vẻ và khỏe mạnh hơn.
Cây mai rùa phát triển mạnh ở vùng khí hậu ấm áp và thích nhiệt độ nóng. Bạn nên giữ cây cảnh ở nhiệt độ tối thiểu khoảng 18°C để cây phát triển mạnh. Nếu bạn sống ở khu vực có khí hậu lạnh hơn hoặc nơi nhiệt độ vào mùa đông xuống dưới 18°C, bạn nên trồng cây trong nhà.
Cây cảnh này thích những nơi có nắng, nơi chúng nhận được ánh sáng trực tiếp. Chúng cũng có thể thích nghi với ánh nắng một phần.
Tốt nhất, bạn nên đặt cây mai rùa ở nơi có đủ ánh nắng vào buổi sáng và một phần bóng râm vào buổi chiều. Sẽ là tốt nhất nếu bạn có thể tìm được một nơi mà củ được che bóng và dây leo của cây có thể vươn ra ánh sáng nhiều hơn.
Cây cảnh này cũng sẽ cần được cho ăn để phát triển khỏe mạnh và sống tới 70 năm. Chúng tôi khuyên bạn nên sử dụng phân bón cân đối với nồng độ 1/4 khoảng một tháng một lần khi cây không ở trạng thái ngủ đông.
Bạn có thể nhận ra thời kỳ ngủ đông của mai rùa khi dây leo của cây hơi ngả sang màu vàng và chết dần. Đây là lúc cây cần ít nước tưới và không cần bón thêm phân.
Khi dây leo khô hoàn toàn, điều đó có nghĩa là cây đã chính thức không hoạt động, đó là lúc bạn cần cắt giảm lượng nước hoàn toàn và di chuyển cây cảnhđến nơi mát mẻ.
Cách trồng cây cảnh mai rùa
Cây cảnh này được trồng tốt nhất trong nhà nếu chúng không ở nơi có khí hậu bản địa ở Nam Phi. Vì vậy, nếu khu vực bạn sống không có điều kiện tương tự, tốt nhất bạn nên trồng cây cảnh trong chậu, giúp bạn có thể cất giữ hoặc di chuyển trong nhà trong những tháng lạnh giá.
Rễ của những cây cảnh này không sâu, nghĩa là bạn có thể trồng chúng trong chậu nông chứa đầy đất bầu xốp, thoát nước tốt.
Tại sao cần sử dụng đất trồng cây thoát nước tốt? Cây chân voi không thích "chân" ướt và dễ bị thối rễ. Vì vậy, bạn cần cung cấp cho cây một loại đất thoát nước tốt để nước có thể đi qua.
Nếu bạn trồng cây cảnh ngoài trời, hãy nhớ các yêu cầu về ánh sáng của nó để chọn một vị trí trong vườn nơi dây leo của nó có đủ ánh sáng mặt trời để phát triển vui vẻ và khỏe mạnh.
Bạn có thích nuôi một chú rùa hiền lành và tuyệt đẹp thế này trong nhà không?