Nguyễn Thị Thanh Nhàn và chiêu trò "quân xanh", "quân đỏ" trong vụ AIC Bắc Ninh

Cách xử lý của cựu quan chức Bắc Ninh để tránh va chạm giữa các doanh nghiệp

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã quyết định, truy tố 13 bị can ra trước Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Ninh để xét xử sơ thẩm trong vụ "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", xảy ra tại Ban Quản lý dự án Công trình xây dựng Y tế (Sở Y tế Bắc Ninh), Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (Công ty AIC) và các đơn vị liên quan.

Trong số này, có 5 người là cựu quan chức, lãnh đạo của tỉnh Bắc Ninh; nhóm còn lại là các nhân viên Công ty AIC và một số đơn vị liên quan. Ở vụ án này, Cơ quan điều tra đã nhận thấy có việc sắp xếp các công ty "quân xanh" (trượt thầu), "quân đỏ" (trúng thầu) để tham gia dự các gói thầu.

Về phía Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty AIC) – người bị truy tố tội "Đưa hối lộ trong vụ án", trong khoảng thời gian cuối năm 2013, Nhàn là gọi điện cho Trần Văn Tuynh – cựu Giám đốc Ban Quản lý dự án Công trình xây dựng Y tế (Sở Y tế Bắc Ninh) đặt vấn đề Nhàn sẽ tác động các Bộ, Ban, Ngành ở Trung ương để xin phê duyệt nguồn vốn bổ sung cho các dự án về y tế tại Bắc Ninh.

Bà Nhàn đề nghị sau khi xin được vốn, Công ty AIC được tham gia đấu thầu và trúng thầu cung cấp thiết bị y tế cho 6 gói thầu tại 6 Bệnh viện đa khoa tuyến huyện gồm: Gia Bình, Yên Phong, Thuận Thành, Lương Tài, Quế Võ, Tiên Du.

ông Tuynh đề nghị bà Nhàn gặp báo cáo xin ý kiến lãnh đạo tỉnh vì các gói thầu này đã có kế hoạch triển khai và có nhà thầu khác đã đăng ký thực hiện.

Sau đó bà Nhàn trao đổi lại cho Tuynh biết Nhàn đã gặp, báo cáo và được ông Nguyễn Nhân Chiến – khi đó là Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh, ông Nguyễn Tử Quỳnh – khi đó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đồng ý cho Công ty AIC được tham gia các gói thầu mua sắm thiết bị y tế tại các Bệnh viện đa khoa tuyến huyện và nói Nhàn liên hệ với Tuynh để thống nhất cụ thể.

Ông Tuynh biết bà Nhàn có nhiều mối quan hệ với các cấp lãnh đạo Trung ương và tỉnh Bắc Ninh nên đã trao đổi, thống nhất lại với Đặng Tiên Phong – Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cổ phần Sông Hồng (đã chết năm 2021), Lã Tuấn Hưng – Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cổ phần Sông Hồng (nhóm này trước đó đã đặt vấn đề với ông Tuynh về việc tác động các Bộ, Ngành Trung ương để xin vốn bổ sung từ trái phiếu Chính phủ, đổi lại họ cũng đề nghị được tham gia đấu thầu, trúng thầu và thực hiện các gói thầu thiết bị y tế tại 6 dự án Bệnh viện đa khoa tuyến huyện và được đồng ý) đồng thời báo cáo và được Nguyễn Hạnh Chung - khi đó là Giám đốc Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh, Nguyễn Tiến Nhường - khi đó là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đồng ý.

Phương án được đưa ra là để tránh va chạm, thống nhất phân chia cho nhóm công ty của Hưng và phía Công ty AIC mỗi bên được thực hiện 3 gói thầu. Ông Tuynh đề xuất Chung ưu tiên cho Công ty Sông Hồng của Phong thực hiện trước 3 gói thầu tại 3 Bệnh viện đa khoa huyện Tiên Du, Quế Võ, Yên Phong.

Khoảng 1 tháng sau sẽ tiếp tục tổ chức cho Công ty AIC thực hiện tiếp vì nếu để Công ty AIC thực hiện trước thì các thiết bị tại các bệnh viện sẽ bị phụ thuộc, chịu sự áp đặt về giá, thông số kỹ thuật, chất lượng hàng hóa của Công ty AIC, có thể ảnh hưởng đến danh mục cần đầu tư mua sắm theo nhu cầu của các bệnh viện đã được Sở Y tế Bắc Ninh phê duyệt.

Chiêu trò "quân xanh", "quân đỏ"

Cơ quan truy tố xác định, Công ty AIC do bà Nhàn thành lập và điều hành hoạt động, đăng ký nhiều ngành nghề kinh doanh, trong đó ngành nghề kinh doanh chính là cung cấp thiết bị, dụng cụ y tế.

Nhàn là Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty AIC. Nguyễn Hồng Sơn giữ chức Phó Tổng giám đốc Công ty từ năm 2005 – 9/2020, giao phụ trách một số tỉnh phía bắc, trong đó có tỉnh Bắc Ninh.

Khoảng tháng 7/2015, trước khi Ban Quản lý dự án Công trình xây dựng y tế Bắc Ninh thực hiện các thủ tục lập hồ sơ mời thầu, Sơn đến phòng làm việc gặp Tuynh đặt vấn đề: "Chị Nhàn bảo em sang nói với anh cho AIC tham gia 3 gói thầu thiết bị y tế tuyến huyện".

Do đã trao đổi, thỏa thuận từ trước với Nhàn nên Tuynh đồng ý và nói Sơn liên hệ, gặp Nguyễn Đằng An - cựu Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp, Ban Quản lý dự án Công trình xây dựng Y tế trao đổi, thống nhất các bước tiến hành để Công ty AIC trúng thầu 3 gói thầu trên.

Sơn đã cùng Nguyễn Viết Toản – nhân viên Công ty AIC liên hệ với An lấy danh mục, cấu hình kỹ thuật các thiết bị y tế dự kiến mua sắm, tổng mức đầu tư dự án đã được phê duyệt, liên hệ với các đơn vị cung cấp hàng hóa đầu vào để chuẩn bị hàng hoá, giá bán, tính toán lợi nhuận cho Công ty AIC khi tham gia 3 gói thầu trên.

Sơn cũng chỉ đạo Nguyễn Minh Nam và Nguyễn Đức Ngọc (nhân viên Công ty AIC) lập và ký các báo giá đứng tên các công ty trong hệ sinh thái Công ty AIC: Công ty Cổ phần tư vấn Công nghệ cao; Công ty Cổ phần tư vấn và giải pháp môi trường; Công ty Cổ phần Uy tín toàn cầu đưa cho Toản, Nguyễn Đăng Linh - nhân viên Công ty AIC chuyển cho Ban Quản lý dự án Công trình xây dựng y tế để đưa cho Đặng Xuân Minh lập báo cáo và chứng thư thẩm định giá làm căn cứ phê duyệt dự toán, kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho 3 gói thầu.

Đồng thời chỉ đạo Toản phối hợp với An và nhân viên Công ty AIC xây dựng hồ sơ mời thầu; chỉ định, sắp xếp các công ty "quân xanh", "quân đỏ" (đều trong hệ sinh thái Công ty AIC) tham gia dự thầu; chỉ đạo Toản, Linh và các nhân viên nhóm hồ sơ thầu của Công ty AIC mua hồ sơ mời thầu, lập hồ sơ dự thầu cho Công ty AIC, Công ty Cổ phần Mopha và các công ty "quân xanh"; ký hồ sơ dự thầu, thương thảo hợp đồng; phụ lục hợp đồng; biên bản nghiệm thu lắp đặt, vận hành, bàn giao thiết bị đưa vào sử dụng thuộc 2 gói thầu thiết bị y tế cho Công ty AIC đứng tên trúng thầu, gồm gói thầu số 06 dự án Bệnh viện đa khoa huyện Thuận Thành, gói thầu số 15 dự án Bệnh viện đa khoa huyện Gia Bình.

Quá trình thực hiện đấu thầu và thực hiện hợp đồng, Sơn, Toản 3 lần đưa cho Chung với tổng số tiền 100 triệu đồng để cảm ơn; đưa cho Nhường 450 triệu đồng cảm ơn vì đã ký các quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho 3 gói thầu đảm bảo cho Công ty AIC trúng thầu.

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao nêu rõ, Sơn đã bỏ trốn ra nước ngoài, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra lệnh truy nã. Căn cứ vào lời khai của các bị can Tuynh, Toản, Linh, Nhường, Chung, các nhân viên Công ty AIC và các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, có đủ cơ sở xác định:

Thực hiện theo chỉ đạo của Nhàn, Sơn trực tiếp chỉ định, sắp xếp các công ty thuộc hệ sinh thái Công ty AIC tham gia đấu thầu; chỉ đạo nhân viên Công ty AIC lập hồ sơ dự thầu "quân đỏ", "quân xanh" để hạn chế cạnh tranh trong đấu thầu, phối hợp với chủ đầu tư thực hiện hành vi thông thầu để Công ty AIC trúng gói thầu tại Bệnh viện đa khoa huyện Gia Bình, gói thầu tại Bệnh viện đa khoa huyện Thuận Thành và Công ty Cổ phần Mopha trúng gói thầu tại Bệnh viện đa khoa huyện Lương Tài trái quy định, gây thiệt hại hơn 25,8 tỷ đồng.