Tổng thống Zelensky đã đến 'ngã ba đường'

Tổng thống Ukraine Zelensky phát biểu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc ở New York vào thứ Hai. Ảnh Getty

Theo Telegraph, Ukraine đang dần mất đi lãnh thổ và sự ủng hộ của các đồng minh. Tổng thống Ukraine có tiếp tục đi theo con đường cũ và hy vọng mọi thứ sẽ thay đổi không? Hay ông cố gắng lôi kéo những người ủng hộ phương Tây tham gia vào một kế hoạch có thể chấm dứt chiến tranh?

Ông Zelensky đã chọn phương án sau, quyết định tới Mỹ với cái mà ông mô tả là "kế hoạch chiến thắng".

Thông tin chi tiết vẫn là bí mật được bảo vệ chặt chẽ, chỉ dành cho các cuộc họp với Tổng thống Mỹ Joe Biden và những ứng cử viên tổng thống như ông Donald Trump và bà Kamala Harris.

Tuy nhiên, tổng thống Ukraine đã phác thảo những nét chính trong đề xuất 4 mũi nhọn của mình mà ông tin rằng có thể buộc Nga phải ngồi vào bàn đàm phán.

"Kế hoạch chiến thắng, cây cầu giúp củng cố Ukraine, có thể góp phần tạo nên các cuộc gặp ngoại giao hiệu quả hơn trong tương lai với Nga ", ông nói với các phóng viên, đồng thời cho biết thêm rằng kế hoạch này sẽ được thống nhất và triển khai vào cuối năm nay.

Đảm bảo an ninh theo kiểu NATO

Ukraine đã ký kết các cam kết bảo đảm an ninh dài hạn với khoảng 30 đồng minh. Phần lớn những điều này bao gồm các thỏa thuận mà theo đó những người ủng hộ Ukraine sẽ tái khởi động viện trợ quân sự và trừng phạt Moscow trong trường hợp xảy ra hành động tấn công khác từ Nga.

Nhưng những điều này không đạt được điều khoản phòng thủ chung theo Điều 5 của NATO, trong đó tuyên bố rằng một cuộc tấn công vào một quốc gia thành viên chính là cuộc tấn công vào tất cả các quốc gia thành viên.

Ông Zelensky đang tìm kiếm một sự đảm bảo tương tự như Điều 5, vì mối đe dọa về một cuộc chiến tranh với NATO có thể đủ để ngăn cản ông Putin tiến hành một cuộc tấn công khác.

Mỹ  là một trong những quốc gia chính ngăn chặn NATO gửi lời mời Kiev gia nhập vì lo ngại động thái này sẽ gây ra căng thẳng với Moscow.

Cuộc xâm nhập Kursk

Cuộc tấn công Kursk, do lực lượng Ukraine tiến hành vào tháng trước, là cuộc xâm nhập đầu tiên vào lãnh thổ Nga kể từ Thế chiến thứ hai.

Tin tức đầu tiên mà thế giới nghe được là từ người Nga hoảng loạn cảnh báo rằng họ đang bị tấn công.

Xe tăng Challenger 2 của Anh và bệ phóng tên lửa Himars của Mỹ đã được sử dụng trên đất Nga khi quân đội Ukraine chinh phục khoảng 500 dặm vuông lãnh thổ. Cuộc tấn công được thiết kế nhằm phục vụ nhiều mục đích cho người Ukraine.

Đầu tiên, nó sẽ cung cấp cho họ một "quỹ trao đổi" các tù nhân chiến tranh người Nga bị bắt để có thể đổi lấy những người Ukraine đang bị giam cầm.

Thứ hai, Điện Kremlin sẽ buộc phải chuyển hướng nguồn lực khỏi tiền tuyến ở miền đông Ukraine nếu muốn dập tắt cuộc xâm nhập. Điều này đã không xảy ra, lực lượng của Moscow đã tăng gấp đôi và đẩy nhanh các cuộc tấn công của họ ở Ukraine.

Đối với kế hoạch chiến thắng của ông Zelensky, việc giữ lại ngay cả một phần nhỏ của Kursk cũng sẽ đóng vai trò là một con bài mặc cả lớn trong bất kỳ cuộc đàm phán nào với ông Putin.

Người ta kỳ vọng rằng Điện Kremlin sẽ không cho phép mình chịu đựng sự xấu hổ khi Ukraine chiếm giữ một phần lãnh thổ của mình nếu các tuyến giao tranh hiện tại bị đóng băng.

Tên lửa tầm xa

Khá lâu trước khi ông Zelensky nói về kế hoạch chiến thắng của mình, ông đã vận động Mỹ, Anh, Pháp và Ý chấp thuận các cuộc tấn công bằng tên lửa của phương Tây vào lãnh thổ Nga.

Nhưng cho đến nay ông Biden vẫn từ chối bật đèn xanh cho những hành động như vậy, ngoại trừ các cuộc tấn công vào quân đội Nga đang chuẩn bị tấn công Ukraine. Ngay cả khi lệnh tấn công cuối cùng được chấp thuận, sự chậm trễ này cũng tạo điều kiện cho Nga di chuyển nhiều hệ thống tên lửa và máy bay chiến đấu ra khỏi tầm bắn.

Mặc dù Mỹ  cho đến nay đã chặn việc sử dụng vũ khí của mình, Anh vẫn có thể chấp thuận việc sử dụng tên lửa Storm Shadow. Một trợ lý cấp cao của tổng thống Ukraine trước đây đã nói với tờ The Telegraph rằng việc cấp phép sử dụng tên lửa Storm Shadow bên trong nước Nga được coi là một yêu cầu quan trọng.

Viện trợ tài chính cho nền kinh tế bị chiến tranh tàn phá của Ukraine

Đây là yếu tố ít gây tranh cãi nhất trong kế hoạch chấm dứt chiến tranh của ông Zelensky. Hầu như mọi đồng minh phương Tây của Ukraine đều đồng ý đầu tư vào việc tái phát triển nền kinh tế của nước này sau chiến tranh.

Tuần trước, chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã tuyên bố EU sẽ cho vay tới 35 tỷ đô la trong chuyến thăm tới Kiev.

Con số này có thể lên tới 50 tỷ đô la nếu câu lạc bộ G7 của các nền kinh tế công nghiệp có thể đạt được thỏa thuận về việc hỗ trợ khoản vay bằng tài sản bị đóng băng của Nga.

Số tiền này có thể được sử dụng để thúc đẩy hơn nữa ngành công nghiệp vũ khí trong nước của Ukraine, đặc biệt là chương trình máy bay không người lái trong nước, đã chứng minh được sự thành công trong những ngày gần đây, phá hủy ít nhất hai kho vũ khí lớn của Nga được cất giữ sâu bên trong biên giới nước này.

"Hôm nay, các bạn giúp chúng tôi thực hiện kế hoạch này và trong tương lai, Ukraine sẽ tiết kiệm cho các bạn rất nhiều nguồn lực", ông Zelensky nói.

Tại sao lại là bây giờ?

Có một số lý do khiến ông Zelensky có thể chọn thời điểm này để công bố kế hoạch giành chiến thắng của mình. "Tôi đã đưa tất cả ra giấy, với những lập luận cụ thể và các bước đi cụ thể để củng cố Ukraine trong các tháng 10, 11 và 12, và để có thể chấm dứt chiến tranh bằng biện pháp ngoại giao ", ông nói với tờ The New Yorker.

Dòng thời gian cho thấy Kiev coi nhiệm kỳ sắp kết thúc của ông Biden tại Nhà Trắng là lý do chính để tiến hành một thỏa thuận ngoại giao nhằm chấm dứt thù địch.

Trước khi lên đường sang Mỹ, ông Zelensky mô tả kế hoạch của mình là cơ hội lịch sử để ông Biden trở thành tổng thống đảm bảo nền độc lập của Ukraine.

"Chúng ta hãy làm tất cả những điều này ngay hôm nay, trong khi tất cả các quan chức muốn giành chiến thắng cho Ukraine đều đang nắm giữ các vị trí chính thức", ông Zelensky nói thêm, ám chỉ đến khả năng ông Trump sẽ trở thành tổng thống Mỹ.

Ông Trump đã nói rằng ông sẽ kết thúc chiến tranh trong vòng 24 giờ nếu ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 11, mà không tiết lộ kế hoạch cụ thể để thực hiện điều đó.

Điều này dẫn đến lo ngại về một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng có thể dẫn đến việc Ukraine nhượng lại lãnh thổ cho Nga trái với ý muốn của nước này.

Mỗi ngày trôi qua, tình hình quân sự ở Ukraine lại càng trở nên tồi tệ hơn. Lực lượng Nga đang tiến quân với tốc độ nhanh nhất ở khu vực Donbas trong nhiều năm qua. Theo Telegraph, với thông điệp của ông Zelensky rằng mỗi mạng sống của người Ukraine đều quý giá, con số 70.000 người được báo cáo đã thiệt mạng khi chiến đấu với Nga thực sự đau đớn.

Số tiền này chỉ thúc đẩy các nước như Đức, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi thúc đẩy Kiev đạt được giải pháp ngoại giao.