Việt Nam là một trong những thị trường ô tô có tốc độ phát triển nhanh hàng đầu khu vực Đông Nam Á. Tổng dung lượng thị trường từng vượt mốc 500.000 xe vào năm 2022. Tốc độ phát triển nhanh khiến Việt Nam là điểm đến của nhiều thương hiệu ô tô mới, trong đó có cuộc đổ bộ của xe Trung Quốc trong khoảng 2 năm nay.
Sự xuất hiện nhanh của nhiều thương hiệu mới đã khiến cuộc thanh lọc diễn ra nhanh và mạnh hơn với nhiều dòng xe từng là "vua" doanh số ở thị trường trong nước.
KIA Morning - mẫu xe từng gắn liền với danh xưng "chiếc xe cơm áo gạo tiền" của người Việt, mỗi khi có nhu cầu chuyển từ ô tô lên xe mới, đây là chiếc xe hiện lên đầu tiên trong đầu người dùng.
Xuất hiện từ những năm 2007, KIA Morning có thời kỳ "hoàng kim" với doanh số 1.000 xe/tháng kéo dài đến gần 10 năm khi đây là lựa chọn được đa số người dùng lựa chọn trước khi đối thủ Hyundai Grand i10 xuất hiện vào năm 2014. Cuộc đua "song mã" giữa 2 mẫu xe hạng A cỡ nhỏ này tiếp tục kéo dài, nhưng lợi thế lại thuộc về Hyundai Grand i10.
Thậm chí, Hyundai Grand i10 còn vượt qua Toyota Vios để dẫn đầu thị trường khi bán đến 22.068 xe vào năm 2018. Sự cạnh tranh tiếp tục khốc liệt hơn khi VinFast Fail xuất hiện và chiếm luôn vị trí số 1 phân khúc hạng A, nhưng chiếc xe này cũng sớm kết thúc vòng đời sau hơn 2 năm mở bán để nhường chỗ cho xe điện.
Cũng kể từ đó, xe cỡ nhỏ ở phân khúc Hatchback hạng A như KIA Morning, Hyundai Grand i10 liên tục gặp khó khi doanh số giảm sâu.
Theo báo cáo bán hàng của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số của KIA Morning sau 8 tháng đầu năm 2024 chỉ vỏn vẹn 489 xe, thậm chí tháng 8/2024, chỉ có 38 xe được bán ra. Với Hyundai Grand i10, doanh số kể từ đầu năm là 2.731 xe, tốt hơn đối thủ nhưng chỉ bằng số lẻ của thời kỳ thống trị trước đây.
Điều đó cho thấy, ô tô cỡ nhỏ ở phân khúc hạng A đang thực sự gặp khủng hoảng ở thị trường Việt Nam khi đang dần bị đào thải dù từng một thời "làm mưa, làm gió".
Theo chuyên gia xe Nguyễn Thanh Hải, ô tô không chỉ là tài sản có giá trị cao, không chỉ đáp ứng nhu cầu đi lại đơn thuần của người dân mà giờ còn phải làm tốt nhiệm vụ hưởng thụ.
"Kinh tế phát triển, nhu cầu đi lại của người dân không chỉ cần một chiếc xe hơi đơn thuần như trước đây. Thay vào đó, xe 4 bánh giờ phải mang đến sự thoải mái, tiện nghi, qua rồi thời xe ô tô chỉ là "thùng tôn di động" như đã từng diễn ra ở thị trường Việt Nam khoảng 5-7 năm về trước", ông Hải nói.
Chính vì thế, xe cỡ lớn đang ngày chiếm được cảm tình của người dùng khi gặt hái được nhiều thành công.
Đơn cử là KIA Carnival, dòng minivan cỡ lớn cao cấp này bán 1 tháng bằng Morning bán cả năm khi có doanh số trung bình 400 xe/tháng, tính từ đầu năm là 3.253 xe. Dù ra mắt cách đây không lâu, nhưng mới đây, Thaco đã bổ sung bản nâng cấp với diện mạo mới thu hút hơn.
Một trong những chiếc xe minivan cỡ lớn đang "nổi đình, nổi đám" ở Việt Nam Volkswagen Viloran. Tuy hãng không công bố doanh số, nhưng đây là chiếc xe được bắt gặp ngoài đường nhiều nhất của thương hiệu Đức dù mới chỉ bán chưa đầy 1 năm.
Nhận thấy xu hướng xe cỡ lớn lên "ngôi" ở thị trường trong nước, ngay cả những "tân binh" như hãng xe Trung Quốc GAC mới gia nhập cũng tập trung ở phân khúc này.
Theo đó, GAC M8 là dòng xe minivan cạnh tranh trực tiếp với KIA Carnival và Volkswagen Viloran ở phân khúc minivan cỡ lớn cao cấp. Điểm nổi bật của xe là thiết kế là sự tiện nghi, rộng rãi và vận hành mạnh mẽ nhờ động cơ xăng 2.0L Turbo cho công suất 248 mã lực và mô-men xoắn cực đại 400 Nm kết nối cùng hộp số Aisin tự động 8 cấp.
Những dòng minivan cỡ lớn như KIA Carnival, Volkswagen Viloran hay GAC M8 vừa ra mắt đều tập trung đến trải nghiệm không gian rộng rãi, tiện nghi ở khoang hành khách. Điểm nhấn là ghế thương gia với 2 vị trí tách biệt, hệ thống điều chỉnh ghế điện, có chế độ massage mang đến sự thoải mái tối đa cho hành khách là "ông chủ" khi di chuyển đường dài.
Dễ dàng nhận thấy, giá xe minivan cỡ lớn đều chạm ngưỡng 2 tỷ đồng, nhưng doanh số bán hàng tốt hơn các dòng xe Hatchback hạng A. Do đó, không khó để nhận thấy sự chuyển dịch trong thị yếu mua sắm của người dùng Việt Nam trong thời gian qua khi xe cỡ lớn vừa đáp ứng nhu cầu di chuyển, lại mang đến sự hưởng thụ tiện nghi cho khách hàng, điều mà xe cỡ nhỏ không làm được.
Chuyên gia Hải cho rằng, ô tô cỡ nhỏ sẽ giảm dần sức hút khi xe cỡ lớn ngày càng đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng. Tuy nhiên, với một bộ phận nhỏ người dùng kinh tế còn hạn chế thì xe cỡ nhỏ vẫn xe là ưu tiên lựa chọn nên "đất sống" của KIA Morning, Hyundai Grand i10 vẫn còn nhưng sẽ không thể quay về thời "hoàng kim" như trước.