Tháng trước, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đến thăm Mỹ trong nỗ lực khôi phục lại sự hỗ trợ của Mỹ cho việc phòng thủ của đất nước ông trước cuộc xâm lược của Nga, hiện đã bước sang năm thứ ba.
Trong chuyến đi dường như là động thái cuối cùng trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11, nhà lãnh đạo Ukraine đã trình lên chính quyền Biden cái gọi là "Kế hoạch Chiến thắng" của ông nhằm buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh. Thật bi thảm cho người dân Ukraine, kế hoạch của Zelensky rất khó có thể khôi phục hòa bình ở Ukraine - Fox News viết.
Thứ nhất, kế hoạch này thiếu một định nghĩa thực tế về chiến thắng và một chiến lược khả thi để đạt được chiến thắng đó.
Kế hoạch của Zelenskyy chẳng khác gì lời kêu gọi cũ mà ông đã sử dụng trong hơn hai năm – viện trợ thêm vũ khí của Mỹ và châu Âu và cho phép phóng tên lửa tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Yêu cầu được đóng gói lại này thiếu một chiến lược toàn diện để giành chiến thắng khiến các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ và châu Âu "không mấy ấn tượng", theo tờ Wall Street Journal.
Những gì được coi là một kế hoạch "cụ thể" mới không chứa con đường rõ ràng nào để giành chiến thắng trong cuộc chiến. Hơn nữa, định nghĩa của Zelenskyy về chiến thắng trước Nga vẫn chỉ là suy nghĩ viển vông.
Ông tìm kiếm chiến thắng "công lý", mà ông định nghĩa là giành lại toàn bộ lãnh thổ Ukraine từ Nga, bao gồm cả Crimea, và con đường gia nhập NATO cho Kiev. Nga hiện kiểm soát khoảng một phần năm Ukraine và đã chiếm đóng Crimea trong một thập kỷ.
Việc Ukraine gia nhập NATO, mà Nga coi là một phần trong phạm vi an ninh chiến lược của mình, đã là lằn ranh đỏ lâu đời của Moscow, là lý do cuộc xung đột nổ ra. Do đó, trong khi những nguyện vọng của ông Zelensky có thể được thông cảm, thì hiện tại chúng vẫn không thể đạt được.
Thứ hai, kế hoạch của ông Zelensky phớt lờ thực tế trên thực địa. Nga đã có những bước tiến dần dần nhưng đều đặn trên chiến trường. Sau khi giành quyền kiểm soát thị trấn khai thác than phía đông Ugledar tuần trước, lực lượng Nga đang tiến sâu hơn vào Pokrovsk. Việc chiếm được Pokrovsk sẽ mang lại cho lực lượng Nga lợi thế chiến lược trong việc chiếm phần còn lại của Donbass. Là một thành phố trung tâm kết nối bảy tuyến đường bộ và đường sắt khác nhau, Pokrovsk được Ukraine sử dụng để tiếp tế cho quân đội của mình.
Trong khi đó, Kiev đã bị tên lửa và máy bay không người lái của Nga bắn phá dữ dội trong suốt tháng 9. Nga đã bắn 1.300 máy bay không người lái Shahed của Iran vào Ukraine, một con số cao kỷ lục. Không một ngày nào trôi qua trong tháng 9 mà không có cuộc tấn công bằng máy bay không người lái. Theo Liên Hợp Quốc, Nga đã phá hủy 50% cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. Nhiều khu vực của đất nước đang trở nên không thể sinh sống được, thiếu nước, nhiệt và điện khi mùa đông đang đến gần.
Đảo ngược tình hình hiện tại là một nhiệm vụ to lớn mà Ukraine không có khả năng thực hiện. Ngay cả tình báo Mỹ cũng thừa nhận trong một báo cáo gần đây bị rò rỉ cho tờ New York Times, có thể là cố ý, rằng ngay cả khi Tổng thống Biden cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa củaMỹđể tấn công các mục tiêu quân sự sâu bên trong nước Nga, thì điều đó cũng sẽ không thay đổi quỹ đạo của cuộc chiến theo cách cơ bản. Số lượng Hệ thống tên lửa chiến thuật tầm xa của Quân đội (ATACMS) cung cấp cho Ukraine là không đủ để thực hiện nhiệm vụ. Cả Mỹ và Châu Âu đều không có thêm dự trữ để dự phòng hoặc năng lực sản xuất để nhanh chóng tăng cường kho vũ khí đang cạn kiệt của họ.
Yếu tố chính mà ông Zelensky và chính quyền Biden-Harris đã bỏ qua liên quan đến sự chênh lệch về tiềm lực chiến đấu giữa Nga và Ukraine. Đó là sự kết hợp giữa số lượng vũ khí, số lượng quân đội, kinh tế quốc phòng và năng lực sản xuất của tổ hợp công nghiệp quân sự. Sau đây là những sự thật.
Thứ ba . Ukraine bị Nga áp đảo về cả vũ khí và quân số. Có một lý do tại sao Lầu Năm Góc coi Nga là "đối thủ ngang hàng" mà ngay cả quân đội Mỹ cũng phải vật lộn để giành chiến thắng, bởi vì nếu Mỹ triển khai lực lượng vào chiến trường, rất có thể Nga sẽ hợp tác với Trung Quốc, Iran và Triều Tiên.
Theo báo cáo mới công bố của Ủy ban Chiến lược Quốc phòng Quốc gia (NDS), Mỹ đơn giản là chưa sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh đa chiến trường như vậy. Ủy ban kết luận rằng "quân đội Mỹ thiếu cả khả năng và năng lực cần thiết để tự tin rằng họ có thể ngăn chặn và giành chiến thắng trong chiến đấu".
Đó chính xác là lý do tại sao ông Biden không cho phép ông Zelensky sử dụng vũ khí tầm xa của Mỹ để tấn công sâu vào Nga. Ông Biden biết rõ rằng nguy cơ ông Putin sử dụng vũ khí hạt nhân và nguy cơ Mỹ bị kéo vào một cuộc chiến tranh trực tiếp với Nga là có thật như các nhóm tình báo đã tiết lộ.
Thứ tư, nhân lực cũng nghiêng hẳn về phía Nga. Trong số khoảng một triệu người thiệt mạng hoặc bị thương trong cuộc chiến này, người Ukraine đã mất khoảng 480.000 người và người Nga mất 600.000 người. Nhưng dân số Nga lớn gấp ba lần dân số Ukraine, cho phép Nga tiến hành cuộc chiến tranh tiêu hao đến người Ukraine cuối cùng.
Trong khi Ukraine đang chảy máu, với độ tuổi trung bình của một người lính Ukraine chiến đấu với Nga đã lên tới 43-45, Nga đã triển khai một lực lượng lớn hơn 15% so với lúc bắt đầu chiến tranh, theo báo cáo của Ủy ban NDS. Vào tháng 9, ông Putin đã ra lệnh tăng thêm một lần nữa (lần thứ ba, kể từ khi bắt đầu chiến tranh) lực lượng vũ trang Nga, thêm 180.000 quân.
Quân đội Nga hiện có 2,38 triệu người, trong đó có 1,5 triệu quân nhân đang tại ngũ. (Để so sánh, quân đội Mỹ có khoảng 1,3 triệu quân nhân đang tại ngũ và 738.000 quân dự bị và Vệ binh Quốc gia tính đến ngày 30/6/2024.) Và chỉ tuần trước, ông Putin đã phê duyệt một đạo luật miễn trừ cho những người bị kết án gia nhập quân đội và được triển khai để chiến đấu ở Ukraine.
Thứ năm, Nga cũng đánh bại Ukraine khi nói đến kinh tế quốc phòng. GDP của Ukraine đã giảm gần 30% vào năm 2022, do hậu quả của cuộc chiến, theo Nghị viện châu Âu. Trong khi doanh thu thuế của nước này giảm, tổng chi tiêu của nước này đã tăng 270% từ năm 2021 đến năm 2023, với chi tiêu quốc phòng và an ninh tăng mạnh. Vào tháng 8, Ukraine đã tránh được tình trạng vỡ nợ trong gang tấc khi S&P Global hạ xếp hạng tín dụng của Ukraine xuống mức vỡ nợ "có chọn lọc", trong khi chờ tái cấu trúc nợ thương mại bằng ngoại tệ có hiệu lực.
IMF tính toán rằng nếu Ukraine phải chiến đấu trong một cuộc chiến tranh dữ dội kéo dài thêm một năm nữa sau cuối năm 2024, mức nợ công của nước này, hiện ở mức gần 100%, sẽ đạt gần 140% GDP. Trong những năm tới, Ukraine sẽ tiếp tục phụ thuộc vào hỗ trợ tài chính bên ngoài, với phần lớn nguồn tài chính phải đến từ các chủ nợ chính thức như EU và Mỹ.
Trong khi đó, Nga đã mở rộng mạnh mẽ chi tiêu quốc phòng, tăng lên 7,5% GDP. Ông Putin đã chuyển đổi quân đội và nền kinh tế của Nga sang nền tảng thời chiến bảy năm trước cuộc chiến, bằng cách viện dẫn một chế độ pháp lý được gọi là "thời kỳ đặc biệt". Kết quả là, các kế hoạch sản xuất sản xuất hàng hóa dân sự đã được điều chỉnh lại để sản xuất đạn dược và phần cứng quân sự; các nhà máy hiện đang hoạt động 24/7 theo chế độ ba ca bắt buộc; và chuỗi cung ứng đã được thiết kế lại để tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây. Với tổ hợp công nghiệp quân sự thúc đẩy nền kinh tế, 29% ngân sách liên bang của Nga được chi cho quốc phòng vào năm 2024.
Cựu Tổng thống Trump đã bị chỉ trích vì từ chối trả lời trong cuộc tranh luận với bà Kamala Harris rằng ông có muốn Ukraine giành chiến thắng trong cuộc chiến với Nga hay không. Nhưng ông Trump không ngại bị những người mơ mộng gọi là "người biện hộ cho Putin". Không giống như Nhóm Biden-Harris và nhiều viên chức phục vụ trong chính phủ Mỹ, ông Trump là một doanh nhân thành đạt sống trong thế giới thực chứ không phải thế giới tưởng tượng. Ông hiểu "Nghệ thuật của điều có thể" - chúng ta có thể đạt được điều gì (có thể) khi có nguồn lực sẵn có, thay vì điều chúng ta muốn (đôi khi là không thể).
Là một nhà tư tưởng chiến lược theo trường phái chính trị thực dụng, ông Trump nắm bắt hoàn toàn thế giới phức tạp của địa chính trị. Do đó, hành động của ông dựa trên tính toán hợp lý chứ không phải cảm xúc.
Đó là lý do tại sao phản ứng của ông Trump với những người điều hành cuộc tranh luận là "Tôi muốn chiến tranh chấm dứt". Tổng thống Volodymyr Zelensky và bất kỳ ai quan tâm đến việc cứu Ukraine khỏi sự hủy diệt hoàn toàn nên lắng nghe lời khuyên khôn ngoan của ông Trump.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Antony Blinken, tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào tháng trước, đã tuyên bố ông không nghi ngờ gì về khả năng Ukraine có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến.